Ironie in de literatuur: van lachwekkend naar diepgaand

Ironie in de literatuur: van lachwekkend naar diepgaand

Leerdoel

Aan het einde van deze les weet je wat er in de literatuur bedoeld wordt met ironie en kun je daar voorbeelden van geven!

Dit is het leerdoel van de les. Leg uit dat de leerlingen aan het einde van de les weten wat ironie is en dit kunnen toepassen op literatuur.

Wat weet je al over ironie in de literatuur?

Wat is ironie?

Ironie is een stijlfiguur waarbij je het tegenovergestelde zegt van wat je bedoelt. Het kan zorgen voor humor en sarcasme.

Leg uit wat ironie betekent en geef voorbeelden van dagelijkse situaties waarin ironie wordt gebruikt.

Soorten ironie

Er zijn verschillende soorten ironie, zoals dramatische ironie, situatie-ironie en verbaal-ironie. In literatuur wordt vooral gebruik gemaakt van verbaal-ironie.

Leg de verschillende soorten ironie uit en focus vooral op verbaal-ironie. Laat voorbeelden zien van deze soorten ironie.

Verbaal-ironie in literatuur

Bij verbaal-ironie zeg je het tegenovergestelde van wat je bedoelt. Dit kan leiden tot humor, sarcasme of een kritische noot. In literatuur is dit vaak bedoeld om de lezer aan het denken te zetten.

Leg uit wat verbaal-ironie is en focus op de toepassing in literatuur. Laat voorbeelden zien van literaire werken waarin verbaal-ironie wordt gebruikt.

Voorbeelden van ironie in de literatuur

Er zijn veel voorbeelden van ironie in de literatuur, zoals in 'Max Havelaar' van Multatuli en 'Het diner' van Herman Koch. In beide werken wordt ironie gebruikt om kritiek te uiten.

Laat voorbeelden zien van literaire werken waarin ironie wordt gebruikt. Bespreek de werken en leg uit hoe de ironie bijdraagt aan het verhaal.

Max Havelaar

In 'Max Havelaar' van Multatuli wordt veel gebruik gemaakt van ironie. Zo wordt de lezer aan het denken gezet over het kolonialisme en de hypocrisie van de Nederlanders.

Beschrijf kort 'Max Havelaar' en leg uit hoe ironie wordt gebruikt in het boek. Bespreek ook de achtergrond van Multatuli en zijn kritiek op het kolonialisme.

Het diner

'Het diner' van Herman Koch is een voorbeeld van een moderne roman waarin ironie wordt gebruikt. Koch zet de lezer op het verkeerde been en geeft kritiek op de hoogste klasse in de samenleving.

Beschrijf kort 'Het diner' en leg uit hoe ironie wordt gebruikt in het boek. Bespreek ook de achtergrond van Koch en zijn kritiek op de samenleving.

Ironie en satire

Ironie wordt vaak gebruikt in satire. Satire is een vorm van humor waarin kritiek wordt geuit op maatschappelijke problemen. Ironie is hierin een belangrijk middel.

Leg uit wat satire is en hoe ironie hierin wordt gebruikt. Bespreek voorbeelden van satirische werken waarin ironie wordt gebruikt.

Oefening: zoek de ironie!

Laat de leerlingen in groepjes een aantal fragmenten uit literaire werken lezen en zoek de ironie. Bespreek daarna klassikaal de gevonden voorbeelden.

Geef de leerlingen de opdracht om in groepjes een aantal fragmenten te lezen. Ze moeten hierbij op zoek gaan naar ironie. Bespreek daarna de gevonden voorbeelden klassikaal.

Oefening: schrijf je eigen ironische verhaal

Laat de leerlingen in groepjes een kort verhaal schrijven waarin ze ironie gebruiken. Bespreek daarna klassikaal de verhalen.

Geef de leerlingen de opdracht om in groepjes een kort verhaal te schrijven waarin ze ironie gebruiken. Bespreek daarna de verhalen klassikaal.

Quiz: ironie in de literatuur

Laat de leerlingen individueel een quiz maken over ironie in de literatuur. Bespreek daarna klassikaal de antwoorden.

Maak een quiz met vragen over ironie in de literatuur. Laat de leerlingen individueel de quiz maken en bespreek daarna de antwoorden klassikaal.

Waarom is ironie belangrijk?

Ironie is belangrijk omdat het zorgt voor humor en kritische reflectie. In literatuur kan ironie leiden tot diepgang en maatschappelijke kritiek.

Leg uit waarom ironie belangrijk is en hoe het kan bijdragen aan diepgang en kritische reflectie in literatuur.

Evaluatie

Wat heb je vandaag geleerd over ironie in de literatuur en wat vond je interessant?

Laat de leerlingen kort evalueren wat ze hebben geleerd en wat ze interessant vonden. Gebruik deze feedback om de les te verbeteren.

Bronnen

Geef aan welke bronnen zijn gebruikt voor deze les. Bijvoorbeeld: 'Max Havelaar' van Multatuli en 'Het diner' van Herman Koch.

Vermeld de bronnen die zijn gebruikt voor deze les en geef eventueel aanvullende leestips.

Einde

Bedankt voor het volgen van deze les over ironie in de literatuur!

Sluit de les af en geef aan dat de leerlingen nu weten wat ironie is en hoe het wordt gebruikt in literatuur. Stimuleer ze om deze kennis toe te passen bij het lezen van literaire werken.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.