3H-315-3H3

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom

Op je tafel:

In je tas opgeborgen:

Leesboek

Natuurkunde papieren

Natuurkunde schrift

Pen of potlood

Telefoon

Lezen

Wat gaan we doen?

• Planning 
• Huiswerk bespreken
• Leerdoelen

Planning 3H3

Datum	Wat gaan we doen?
wo 10 nov	Leerdoelen bespreken
vr 12 nov	Samenvatten
wo 17 nov	Oefentoets maken
vr 19 nov	Oefentoets bespreken

Toets hoofdstuk op woensdag 24 november

3.1 Elektriciteit en lading

Begrippen:

Lading, elektriciteit, stroom en spanning

Leerdoelen 3.1

Je kunt benoemen welke twee soorten lading er zijn.

Je kunt uitleggen hoe ladingen elektrische krachten op elkaar uitoefenen.

Er zijn positieve en negatieve ladingen. Gelijke ladingen stoten elkaar af. Verschillende ladingen trekken elkaar aan.

Leerdoelen 3.1 

Je kunt uitleggen wat elektrische stroom is.

Je kunt uitleggen wat nodig is voor een blijvende stroom.

Elektrische stroom is bewegende lading (meestal elektronen).

Om elektrische stroom te veroorzaken is een spanningsbron en een gesloten 

stroomkring nodig.

Leerdoelen 3.1

Je kunt uitleggen hoe een spanningsbron stroom veroorzaakt.

Je kunt uitleggen wat de betekenis is van het begrip spanning.

Een spanningsbron veroorzaakt spanning door  verschil in lading tussen de twee polen.

Spanning (U in volt) geeft aan hoeveel energie de lading die stroomt meekrijgt.

Leerdoelen 3.1

Je kunt in een stroomkring de richting van de stroom en van de elektronen aangeven.

Je kunt toepassingen van elektrische stroom noemen.

3.2 Geleidbaarheid en weerstand

Begrippen:

Geleidbaarheid, weerstand, recht evenredig verband.

Leerdoelen 3.2

Je kunt recht evenredige verbanden herkennen.

Bij een recht evenredig verband geldt: als de ene grootheid twee keer zo groot wordt, dan wordt de andere dat ook.

Als je een grafiek maakt van een recht evenredig verband is dat een rechte lijn door de oorsprong

Leerdoelen 3.2

Je kunt zo nauwkeurig mogelijk de geleidbaarheid bepalen uit een (I,U)-diagram.

Je kunt de geleidbaarheid bepalen door de helling/richtingscoefficient van de lijn in een (I,U)-diagram te bepalen.

Leerdoelen 3.2

Je kunt uitleggen wat ohmse en niet-ohmse weerstanden zijn.

Bij ohmse weerstanden is 

het verband tussen de spanning en de stroomsterkte recht evenredig.

Bij niet ohmse is dat niet zo.

Leerdoelen 3.2

Je kunt rekenen met de formules voor geleidbaarheid en weerstand.

Je kunt uitleggen hoe weerstand en geleidbaarheid met elkaar samenhangen.

Weerstand en geleidbaarheid zijn het tegenovergestelde van elkaar.

I=G⋅U

U=I⋅R

​G⋅U​​I​​

​I⋅R​​U​​

G=​R​​1​​

R=​G​​1​​

Leerdoelen 3.2

Je kunt uitleggen hoe weerstand en geleidbaarheid de stroomsterkte beïnvloeden.

Als de weerstand groter wordt, en de geleidbaarheid dus lager, dan kan de elektriciteit minder makkelijk stromen, en gaat de stroomsterkte omlaag.

3.3 Parallel en serie

Begrippen:

Parallelschakeling, serieschakeling, 

Leerdoelen 3.3

Je kunt de 

geleidbaarheid, stroomsterkte 

en spanning in een parallelschakeling 

berekenen.

Je kunt de totale geleidbaarheid van een parallelschakeling berekenen. 

In een parallelschakeling 

kan je de geleidbaarheid van de verschillende apparaten 

bij elkaar optellen.

​G⋅U​​I​​

I=G⋅U

G​tot​​=G​1​​+G​2​​(+G​3​​+...)

Leerdoelen 3.3

Je kunt de 

weerstand, stroomsterkte 

en spanning in een 

serieschakeling berekenen.

Je kunt de totale weerstand van een serieschakeling berekenen. 

In een serieschakeling 

kan je de weerstand van 

de verschillende apparaten 

bij elkaar optellen.

​R⋅I​​U​​

U=R⋅I

R​tot​​=R​1​​+R​2​​(+R​3​​+...)

3.4 Energie en vermogen

Begrippen:

Energie, vermogen, watt, kilowatt, kilowattuur

Leerdoelen 3.4

Je kunt uitleggen wat het vermogen van een apparaat met energieverbruik heeft te maken.

Het vermogen is de hoeveelheid energie die een apparaat per seconde verbruikt. 

Hoe hoger het vermogen, hoe hoger het energie verbruik.

Leerdoelen 3.4

Je kunt rekenen met energiegebruik.

        P is het vermogen

        E is de energie

        t is de tijd

E=P⋅t

​P⋅t​​E​​

P in watt (W)

E in joule (J)

t in seconde (s)

P in kilowatt (kW)

E in kilowattuur (kWh)

t in uur (h)

OF

Leerdoelen 3.4

Je kunt rekenen met elektrisch vermogen. 

P is het vermogen in watt (W)

U is de spanning in volt (V)

I is de stroomsterkte in ampère

                                                            (A)

P=U⋅I

​U⋅I​​P​​

Aan het werk

Maak 1 t/m 5 

op blz 106