1.3 Chili beeft

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

1.3 Chili beeft

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

• beschrijven en verklaren waarom Chili vaak wordt getroffen door zware aardbevingen
  
• beschrijven en verklaren wat er gebeurt bij subductie van een oceanische plaat
  
• beschrijven en verklaren hoe het Andesgebergte is gevormd
  

Wat is een aardbeving?

Hoe ontstaat een aardbeving? Noem één begrip.

Aardbeving

Botsende platen

Zorgen voor trillingen wat wij voelen als bewegingen. Deze trillingen worden veroorzaakt door platentektoniek.

De aarde beweegt

Het grote plaatje

Hoe beweegt de aarde?

Waarom beweegt de aarde?

Gevolgen platentektoniek

1.  Ontstaan aardbevingen;

2. Ontstaan bergen;

3. Ontstaan vulkanen in Chili (volgende §).

Chili, wat gebeurt daar?

Chili, wat gebeurt daar?

• Aardbevingen door convergente beweging: Nazca plaat botst tegen de Zuid-Amerikaanse plaat
• Gevolg: subductie 
  Oceanische plaat schuift onder de continentale plaat
• Een gebied waar al lang geen zware aardbeving is voorgekomen – vergeleken met de omringende gebieden – noem je een seismisch gat.

www.volcanoesandearthquakes.com

Wanneer heeft in Chili de laatste aardbevingen plaatsgevonden en hoe zwaar was deze op de schaal van Richter? (Magnitude)

Wat is de naam van de vulkaan die op dit moment actief is in Chili?

Werkzaamheden

• Lees de theorie van paragraaf 1.3
• Maak van deze paragraaf opdracht 1 t/m 5 

platentektoniek

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

• beschrijven en verklaren waarom Chili vaak wordt getroffen door zware aardbevingen
  
• beschrijven en verklaren wat er gebeurt bij subductie van een oceanische plaat
  
• beschrijven en verklaren hoe het Andesgebergte is gevormd
  

Bij Chili is er sprake van:

1. convergentie en subductie
2. convergentie en divergentie
3. divergentie en subductie
4. tranform en subductie

Hoe wordt een gebied waar al lang geen zware aardbeving is voorgekomen – vergeleken met de omringende gebieden – genoemd?

1. seismisch graaf
2. seismische hot spot
3. seismische kloof
4. seismisch gat

Bij welke beweging zullen er GEEN bergen ontstaan?

1. convergent
2. divergent
3. subductie
4. transform

Platentektoniek met klei!

• Omschrijf de beweging zo duidelijk mogelijk.  Omschrijf wat er door de beweging ontstaat. Gebruik zo veel mogelijk begrippen. 
• Maak gebruik van de theorie in Learnbeat 1.3
• Klei de beweging na en maak een duidelijke foto. 
• Maak een legenda onder de omschrijving.
• Voeg de foto toe aan het werkblad.
• Werk samen in een tweetal.
• Upload het werkblad in Learnbeat opdr. 11

• Zijschuivende breuk (horizontale verschuiving) bewegen twee stukken aardkorst horizontaal langs elkaar.
  
  
• Opschuivingsbreuk: wordt een stuk aardkorst langs het breukvlak naar boven geduwd. Dit blok steekt boven het andere blok uit. 
  
  
• Afschuivingsbreuk: Door oprekking van het gesteente breekt dit en zakt een blok langs het schuine breukvlak naar beneden. Het breukvlak is in het landschap te herkennen als een scherpe rand.
  
  
• Horst: 'blok' aardkorst dat omhoog komt 
• Slenk: aardkorst dat omlaag schuift

Ontstaan bergen

Stijgend magma:

- duwt land omhoog

- maakt vulkanen

De geweldige krachten bij een botsing van twee platen zorgen voor het plooien van stukken van de aardkorst. De gebergten die door plooiing zijn ontstaan, noem je plooiingsgebergten 

Opdracht jonge- en oude gebergten

• Lees de informatie over jonge- en oude gebergten in Learbeat
• Gebruik de atlas
• Zet de drie geologische perioden van gebergtevorming naast elkaar in je schrift
• Noteer achter iedere periode wanneer deze plaats vond
• Noteer achter iedere periode twee namen van gebergten die in deze periode zijn ontstaan  
• Klaar? Maak alvast opdracht 

Oude en jonge gebergten

• Jonge gebergten: gevormd tijdens Alpiene plooiingsfase: 65 miljoen jaar geleden.
  Hoogste bergen ter wereld, nog niet afgesleten door exogene krachten.
  
  
• Oude gebergten: gevormd tijdens de Variscische (Hercynische) plooiingsfase (360 tot 280 miljoen jaar geleden) en de Caledonische plooiingsfase (450 tot 390 miljoen jaar geleden). Door erosie afgesleten tot middelgebergte of heuvels.
  
  
• Er zijn ook zeer oude stukken aardkorst die vroeger veel reliëf hadden, maar inmiddels helemaal zijn afgevlakt. Zo’n afgevlakt gebied van minstens 500 miljoen jaar oud, noem je een schild.

Werkzaamheden

• Lees de theorie van paragraaf 1.3
• Maak van deze paragraaf zelfstandig  opdracht 1 t/m 12
• Maak de Storymap opdracht 13
  Let op: antwoorden schrijf je in je schrift