8.3 Aangeboren en aangeleerd gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

8.3 Aangeboren en aangeleerd gedrag

Leerdoelen 8.3 Aangeboren en aangeleerd gedrag

• de factoren noemen waardoor gedrag wordt bepaald.
• verschillende leerprocessen beschrijven.

https://schooltv.nl/video-item/focus-op-biologie-gedrag-bestuderen

Gedrag

combinatie van: 

                                                                     

erfelijke factoren:              aangeboren gedrag 

Bij dieren, ook wel               het instinct genoemd 

                                                                  

 

leerprocessen

aangeleerd gedrag door:

• Inprenting
• Conditionering
• Trial and error
• Gewenning

Hebben mensen ook een instinct?

Aangeboren gedrag

Het gedrag ligt opgeslagen in de genen

Leerproces: conditionering

Aanleren van gedrag door een beloning of straf. 

Leerproces: gewenning

Een reactie op een prikkel wordt aan- of afgeleerd
door de prikkel vaak te herhalen.

leerproces: trial and error

Proefondervindelijk leren:

leren door toevallige ontdekkingen. 

Youtube
Thorndikes Puzzle box

Leerproces: imitatie

Leren door na te doen 

Leerproces: inprenting 

Een korte periode (de gevoelige periode)
waarin bepaalt gedrag wordt geleerd. 

Bijvoorbeeld het herkennen van je ouders. 

Welke vorm van leren zie je in de volgende

video?

Maken

Opdrachten 8.3

Afsluiting: opdracht 2

00:40

Is het piepen van de kuikens aangeboren of aangeleerd gedrag?

1. aangeboren gedrag
2. aangeleerd gedrag

01:05

Wat is inprenting, denk je?

Wat weet je nu al van deze les?

Een koekoek legt haar eieren in een nest van een andere soort. Dit is de zelfde soort als waarin ze zelf zijn grootgebracht.

1. Gewenning
2. Inprenting
3. Conditionering
4. Imitatie

Wanneer je een rood licht ziet, stop je...

1. Aangeboren gedrag
2. Aangeleerd gedrag

Wanneer je een baby vlak na de geboorte in de buurt van een tepel brengt, hapt hij naar de tepel...

1. Aangeboren gedrag
2. Aangeleerd gedrag

Bij het zien van een schaduw, sperren kuikens hun bek open...

1. Aangeboren gedrag
2. Aangeleerd gedrag

Politiepaarden worden getraind met vuur en harde knallen. Hierdoor schrikken ze niet meer

1. Conditionering
2. Imitatie
3. Gewenning
4. Inprenting

Je ringtone is een toeter van een auto. Als een echte auto toetert heb je de neiging om je telefoon te pakken.

1. Inprenting
2. Conditionering
3. Imitatie
4. Gewenning

Een muis probeert voor het eerst de uitgang van een doolhof te vinden.
Hij loopt enkele keren verkeerd, maar uiteindelijk vindt hij de uitgang.
De volgende keren gaat het steeds sneller.

1. conditionering
2. inprenting
3. trial and error
4. gewenning

Eieren van een zebravink werden uitgebroed door pleegouders van een andere soort.
De uitgekomen jongen werden enkele weken lang door de pleegouders verzorgd. Daarna werden de jongen van de pleegouders gescheiden.
Het volgende jaar richtten de mannelijke jongen hun baltsgedrag op vrouwtjes van de pleegoudersoort.

1. conditionering
2. inprenting
3. trial and error
4. gewenning

Mensen die langs een spoorlijn wonen, merken vaak niet meer dat er een trein voorbijkomt.

1. conditionering
2. inprenting
3. trial and error
4. gewenning

Een hongerige kikker eet een wesp op en wordt gestoken. Voortaan laat hij alle geel-zwarte insecten met rust.

1. Gewenning
2. Inprenting
3. Trial and error
4. Conditionering

Aan de slag!

Thema 8, basisstof 3

opdracht 1-7 maken en nakijken

Strijders

Plus-opdrachten / Samenhang

Klaar?

- Alles nagekeken?

- Door met de volgende lesson-up