Periode taalkunde: geschiedenis van taal

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Planning

Inleiding

Hoe communiceren wij?

Het ontstaan van taal

De mythe van het ontstaan van taal

Taalfamilies

Lesdoel

Ik ken de mythe van de Toren van Babel

Ik weet waar talen vandaan komen

Ik kan vertellen hoe mensen communiceren

Inleiding

Wat is taalkunde?
Hoe communiceren wij?

Taalkunde

"Taalkunde is de wetenschappelijke studie van de natuurlijke talen, die door mensen onderling worden gebruikt (en op natuurlijke wijze als moedertaal verworven worden)"

Deze periode gaan we het  hebben over talen en hoe een taal in elkaar zit; we gaan de taal ontleden.

Hoe communiceren wij?

Maak een woordspin in je schrift.

Geef het de titel: hoe communiceren wij

Schrijf zoveel mogelijke manieren op van hoe wij, met elkaar, communiceren.

Theorie ontstaan van de taal

Niemand weet wanneer en hoe mensen zijn begonnen met spreken. Er bestaat geen materiaal waaruit de wetenschap met zekerheid kan afleiden hoe dat in z’n werk is gegaan. Er zijn wel een paar theorieën.

Theorie ontstaan van de taal

1.

Waf-waf theorie: oermensen zouden diergeluiden zijn gaan imiteren en al doende ontdekt hebben dat je nog meer met je stem kunt doen.

Theorie ontstaan van de taal

2. Poeh-poeh theorie: Deze theorie gaat ervan uit dat mensen bij krachtinspanning geluiden zijn gaan maken en van daaruit taal hebben ontwikkeld.

Theorie ontstaan van de taal

3. Ding-dong theorie: oermensen zouden geluiden, die voorwerpen maken, geïmiteerd hebben. Van daaruit zouden zij meer klanken zijn gaan produceren.

Vorming van taal

Na het uitslaan van kreten moeten oermensen afspraken hebben gemaakt over welke klank hoorde bij welk begrip.

 

Ontstaan van taal - Klokhuis

Je krijgt zo een film te zien van het klokhuis met daarbij een aantal vragen.

Schrijf de vragen en de antwoorden in je schrift.

Eerst in klad op het uitgedeelde vel en daarna netjes in je schrift.

hetklokhuis.nl

Mythe en wetenschap

Een mythe (Grieks: mythos, μυθος) is een verhaal waarin handelingen en gebeurtenissen beschreven worden uit een onbepaald verleden, en waarbij vaak goden, vreemde wezens of helden centraal staan. De mythe bevat zodoende waarheden die bijvoorbeeld leerzaam en instructief zijn voor de mens binnen de gemeenschap waarin de mythe wordt overgeleverd. Het geheel van mythen van een cultuur vormt een mythologie.

Verschil tussen talen

Officieel zijn er bijna zevenduizend verschillende talen over de hele wereld. Veel van deze talen zijn dialecten, waardoor je nog ongeveer drieduizend talen over houdt. Een taal laat zien hoe een volk de wereld ziet en ervaart. Daarom is een taal cultureel gebonden. Waarom zijn er zoveel talen? Daar zijn twee verklaringen voor: Een bijbelse en een wetenschappelijke...

1. Toren van Babel

In het begin spraken alle mensen dezelfde taal. Op een dag besloten ze een hele hoge toren te maken. Ze maakten stenen en stapelden die opeen, steeds hoger en hoger. Hoe hoger ze kwamen, hoe beter ze zich voelden. ‘Kijk eens wat wij kunnen! Onze toren zal tot in de hemel komen. Wij zijn net zo sterk en slim als God!’
God hoorde dat en werd boos. Hij zorgde ervoor dat alle mensen een andere taal spraken. Zo begrepen ze elkaar niet meer. Ze konden niet meer samenwerken. Ze maakten ruzie met elkaar. De toren is nooit afgemaakt. De mensen die dezelfde taal spraken gingen samen hun eigen plek zoeken op de aarde.

2. Honderdduizend jaar praten

 Probleem is dat je taal niet kunt opgraven en dus kun je de eerste taal niet onderzoeken. Er zijn namelijk geen bewijzen van. In het artikel Honderdduizend jaar praten wordt een verklaring gegeven over waarom er zoveel verschillende talen zijn.

Kort samengevat: De eerste taal is ontstaan in Afrika, maar daar werd het al gauw te krap en er ontstond een voedselgebrek. Daardoor gingen mensen verhuizen. Deze mensen ontwikkelden overal ter wereld hun eigen taal. 

Taalfamilies

Taalfamilies

Hier in Europa kenden we dus een moedertaal, namelijk het Proto-Indo-Europees. Dit is een proto-taal, wat betekent dat er geen bewijzen zijn dat deze taal heeft bestaan/is gesproken. Vanuit deze moedertaal zijn er allerlei vertakkingen gekomen naar nieuwe talen, zoals het Proto-Germaans. Dit is de voorouder van het Nederlands. Alle talen staan met elkaar in verbinding en dat noemen we taalfamilies. Dat ziet er ongeveer zo uit...

Taalfamilies

Taalfamilies

Taalfamilies

Taalfamilies

Huiswerk

1. Ga eens op zoek naar filmpjes over Nederlandse gebarentaal en probeer te ontdekken hoe je elkaar begroet. Oefen de gebaren goed.

2. Zoek ook een gebaar bij een woord dat jongeren vaak gebruiken, hou het wel netjes.

3. Schrijf het woord en in je schrift en vertel waarom je dit woord gekozen hebt.

4. Laat het gebaar morgen in de klas zien en de andere het woord raden

groepjes van 5 personen

Een persoon per groepje komt blad halen

De titels beeld je een voor een uit voor je groepsgenoten

Let op! Geen taal gebruiken! Dus geen woorden of geluiden. Alleen gebaren!

Ik kan nu:

 de mythe van de Toren van Babel vertellen/ uitleggen

vertellen waar talen vandaan komen

vertellen hoe mensen communiceren

Je schrift:

• inleiding
• Hoe communicieren wij
• Het ontstaan van taal
• Taalfamilies
• Gebarentaal

1. Inleiding: wat gaan we doen
2. Hoe communiceren wij ---> woordspin
3. Het ontstaan van taal --> maak een logisch verhaal over het ontstaan van taal en neem de vragen en antwoorden bij het klokhuis filmpje over in je schrift.
4. De mythe van het ontstaan van taal  --> Neem het verhaal van de Toren van Babel over in je schrift en maak er een tekening bij.
5. Taalfamilies --> waar komt onze taal vandaan? Kort verhaal en plaatjeplakken
6. Gebarentaal: Huiswerk  opdracht.