Les 16: Afweer (1 havo)

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Op reis

Mens & Natuur

1 havo

Periode 3

je

WIST

DAT...

Vrouwen (over het algemeen) langer leven dan mannen en dat dit gedeeltelijk komt doordat het immuunsysteem langzamer verouderd.

www.bbc.com

Regels

• Telefoons zijn verboden in de les! Toch gebruiken; inleveren en einde van de dag ophalen!
• Geen jassen en niet eten/drinken in het lokaal!
• Spullen in orde!
• Als ik aan het woord ben is het stil!
  
• Steek je vinger op! 
• Actieve werkhouding (geen spelletjes)

Lesprogramma

• Opstart
• Theoriekaart 8: Afweer
• Filmpje
• Afsluiting 
  

Wat is het verschil tussen een oplossing en een emulsie?

1. In een emulsie zijn twee vloeistoffen gelijkmatig gemengd.
2. In een oplossing zijn stoffen gelijkmatig gemengd, in een emulsie zijn twee vloeistoffen gemengd door een derde stof.
3. Een oplossing is troebel, een emulsie is doorzichtig.
4. In een oplossing zijn stoffen ongelijkmatig gemengd.

Oplossing & Emulsie

Oplossing: 

• In een oplossing zijn twee stoffen gelijkmatig door elkaar gemengd. 
• Een oplossing is doorzichtig. 
• Bijvoorbeeld limonade of suiker dat oplost in water.

Emulsie: 

• In een emulsie zijn twee vloeistoffen pas gemengd door een derde stof, een emulgator (bijv. zeep).
• Een emulsie is troebel. 
• Bijvoorbeeld shampoo of pindakaas.

Hoe worden water en vet gemengd in een emulsie?

1. Water en vet worden gemengd door directe menging.
2. Water bindt aan hydrofiele kop en vet bindt aan hydrofobe staart.
3. Water en vet worden niet gemengd in een emulsie.
4. Water bindt aan hydrofobe staart en vet bindt aan hydrofiele kop.

Hoe werkt zeep?

Hydrofiel: Houdt van water

• Water bindt aan hydrofiele kop

Hydrofoob: Bang voor water

• Vet bindt aan hydrofobe staart

Leerdoelen

• Je benoemt de onderdelen van bloed, daarbij beschrijf je wat de functie is van plasma, witte bloedcellen, rode bloedcellen en bloedplaatjes.
• Je kunt beschrijven wat er gebeurt bij een wondje, als er bacteriën in de huid komen en hoe een wondje wordt dichtgemaakt (stolling en fibrinogeen).
• Je benoemt wat het betekent dat iemand immuun is voor een bepaalde ziekte.

Immuunsysteem = leger van je lichaam

Bloed

• Rode bloedcellen: vervoeren zuurstof naar je cellen.
• Witte bloedcellen: beschermen je lichaam tegen infecties door ziekteverwekkers te doden.
• Bloedplaatjes: zorgen ervoor dat een wondje stopt met bloeden. 

Aan de slag!

• Wat: Je leest de tekst 'HUID TEGEN INDRINGERS' op Theoriekaart 8: Afweer. Vervolgens maak je een striptekening over hoe de huid herstelt bij een beschadiging.
• Hoe: De kaart kan je vinden op de website van Mens & Natuur. Ga naar H6 - Theoriekaart 8. Je kan gebruik maken van A4-papier en kleurtjes.
• Hulp: Je werkt in twee- of drietallen of alléén
• Tijd: 15 min
• Klaar?: Maken opdrachten over Bloed.
  

Antistoffen en antigenen

• Antigenen: zijn als het ware herkenningspunten aan de buitenkant van een cel (ID-kaart).
• Antistoffen: zijn stoffen die vast kunnen hechten aan de antigenen en zo de ziekteverwekker onschadelijk kunnen maken. 

Bloed

Witte bloedcellen: beschermen je lichaam tegen infecties door ziekteverwekkers te doden.

1. Vreetcel: eet de ziekteverwekker op.
2. Antistofmaker: maken de ziekteverwekker onwerkzaam.
3. Geheugencellen: onthouden de antistoffen.

--> immuun

Aan de slag!

• Wat: Je leest de tekst en maakt de opdrachten van Theoriekaart 8: Afweer. Let op: je maakt tot 'Vaccin'!
• Hoe: De kaart kan je vinden op de website van Mens & Natuur. Ga naar H6 - Theoriekaart 8.
• Hulp: Je werkt zelfstandig; overleggen mag.
• Tijd: 10 min
• Uitkomst: Theoriekaart 8 (tot 'Vaccin') is af aan het einde van de les!
• Klaar?: Verder met de website!

Huiswerk

Schrijf op in je agenda: Woensdag 15 mei

• Theoriekaart 8 afmaken tot 'Vaccin'!

Tot de volgende les!