VWO 5 Herhalen Bloed

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Bloedsomloop

Herhalen Thema 9 Bloedsomloop

EPO 

EPO gebruik 

Stel je wilt een betere prestatie leveren tijdens een hardloopwedstrijd van 10 km.

-Op welke manier zou je het EPO gehalte in je bloed kunnen verhogen op een natuurlijke manier?

-Waarom zou dit tot hogere prestaties kunnen leiden?

-wat zou een gevaar kunnen zijn wanneer je het kunstmatig toedient?

De bloedsomloop

Dubbele bloedsomloop:

- Kleine bloedsomloop >> Longen

- Grote bloedsomloop >> Lichaam

BINAS 84C

Tot welke bloedsomloop hoort de longslagader?

1. Kleine bloedsomloop
2. Grote bloedsomloop

Welke bloedsomloop begint in de linkerharthelft?

1. Grote Bloedsomloop
2. Kleine Bloedsomloop

Hoort dit diagram bij de grote of de kleine bloedsomloop?

1. Grote bloedsomloop
2. Kleine bloedsomloop

Bij welk organisme hoort deze bloedsomloop?

1. Mens
2. Mossel
3. Makreel
4. Mier

Snappen:

• richting bloedstroom,
• snelheid bloedstroom,
• zuurstofrijk of zuurstofarm.
• aders/slagaders
• verschil in bloeddruk
  

Bloeddruk en slagadertjes

Wat zegt je bloeddruk over je gezondheid?

• Het bloed 'drukt' tegen wanden van bloedvaten: bloeddruk
  

• Bloeddruk verschilt in je lichaam
  

• Hoge bloeddruk slecht op de lange termijn: beschadiging bloedvat
  
• Lage bloeddruk kan zorgen voor duizeligheid en flauwvallen.
  

Hartfasen

Tijdens rust 1 hartslag = 0,8s

1. Boezemsystole (0,1s)

2. Kamersystole (0,3s)

3. Diastole (0,4s)

BINAS 84D

Hartfasen

Diastole: Bloed komt hart binnen via holle aders (rechts) en longader (links)

Boezemsystole: kamers worden extra gevuld door samentrekken van de boezems

Kamersystole: Bloed wordt weggepompt uit de kamers naar de longslagader (rechts) en de aorta (links)

BINAS 84D

ECG

P-top: boezemactiviteit

PR-segment: prikkel wordt even vastgehouden in AV knoop.

QRS-complex: kameractiviteit

T-top: ontspannen van de hartspier

In het ECG kan de arts bijvoorbeeld een verhoging tussen de S-top en de T-golf zien (ST-elevatie). Dit kan wijzen op een acuut hartinfarct.

ECG hartinfarct

Normale ECG

Verdeling bloed

Bekijk bron 11. 

Lichaam bepaalt hoeveel bloed naar welke organen gaat. Kringspieren in bloedvaten knijpen samen of ontspannen.

Persoon, 30 jaar, slagvolume is 70ml, heeft in rust hartslag van 70 bpm. Maximale hartslag is 190 bpm. Wat is hoeveelheid bloed die deze persoon meer rondpompt bij maximale inspanning? Antwoord in ml!

In welke hartfase bevindt dit hart zich?

1. Systole boezems
2. Systole kamers
3. Diastole
4. kan met dit plaatje niet bepaald worden

Transport van stoffen

• Opgelost in bloedplasma

zuurstof, CO2, ionen, glucose, afvalstoffen, enz.

• Eiwitten (in colloïd)
• In rode bloedcel (oxy)hemoglobine 

Zuurstoftransport

Rode bloedcellen met hemoglobine

Hierdoor 70x meer zuurstoftransport.

1. Diffusie van longen (hoge concentratie) naar bloedplasma (lage concentratie)

2. Hemoglobine (Hb) neemt zuurstof op > oxyhemoglobine (HbO₂)

3. Door opname van hemoglobine >
lage concentratie zuurstof in bloedplasma > zie stap 1.

Bohr-effect

• Actief weefsel lagere pO2, dus minder zuurstofverzadiging Hb
• Actief weefsel hogere pCO2, lagere pH, meer zuurstofmoleculen komen vrij
• Hoge temperatuur zorgt ervoor dat er meer zuurstof vrijkomt uit oxyhemoglobine

Opname zuurstof

Zie bron 13.

In de longen: hoog pO2

Hb + O2 > HbO2

In spieren: laag pO2

HbO2 > Hb + O2

Reactie op laag pO2 in de longen: 

Nieren > EPO > Beenmerg > meer rode bloedcellen

Afvoeren CO₂

5% lost op in bloedplasma.

95% gaat rode bloedcellen in:

25% bindt aan Hb tot HbCO₂

70% bindt als HHb en als HCO₃^- bloedplasma in.

Bloedstolling

1. Bloedplaatjes: plaatjesfactor

Beschadigde cellen: tromboplastine

2. Cascade (+stollingsfactoren)

3. Protrombine > trombine

4. Fibrinogeen > fibrine

In de longen van Lance A is de pO2 100 mmHg en de pH 7,6. In de beenspier is de pO2 40 mmHg. In deze situatie gaan we er van uit dat in de spier de pH ook 7,6 is.
Het bloed vervoert bij 100 % verzadiging 200 ml O2 per liter bloed vervoert.

Hoeveel ml zuurstof wordt er in de beenspier per liter bloed afgegeven?

1. 40 ml O2/liter bloed
2. 48-50 ml O2/liter bloed
3. 75 ml O2/liter bloed
4. Geen idee

Bij zware inspanning kan de pH van het bloed dalen (door melkzuurproductie). Door verandering van de Hb-verzadigingscurve wordt bij eenzelfde zuurstofspanning in de weefsels nu meer zuurstof afgegeven, het Bohr-effect.
Het bloed vervoert bij 100 % verzadiging 200 ml O2 per liter bloed vervoert. Stel dat in de beenspier met pO2 40 mmHg de pH daalt van 7,6 naar 7,2 door de geproduceerde melkzuren.
Hoeveel ml zuurstof wordt er nu in de beenspier per liter bloed afgegeven?

1. 37,5 ml O2/liter bloed
2. 75-80 ml O2/liter bloed
3. 120-125 ml O2/liter bloed
4. 160 ml O2/liter bloed