§6.2 De zeespiegel stijgt 24-25

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

• §6.2 De zeespiegel stijgt

Tijdens ijstijden in het Pleistoceen =
Water is opgeslagen in ijs

Wat gebeurt er als het klimaat opwarmt? (Holoceen)

Programma

• Terugblik
  
• Uitleg H6§2
  
• Tijd voor opdrachten

Lesdoelen van deze les

• Leg uit wat transgressie is.
• Hoe ontstaat Hollandveen?
• Wat is het verschil tussen hoog- en laagveen? 
• Welke bijdage heeft het inklinken van veen op de zeespiegelstijging? 

Herhaling pleistoceen

Koud

Droog

Veel ijs (Gletsjers)

Zeespiegel stijging?

Transgressie

Periode van transgressie door stijgende zeespiegel.

Invloed van de zee neemt toe en het grondwaterpeil steeg (de kustlijn trekt landinwaarts)

Landschappen ontstaan:

• Duinen en strandwallen (Waddenkust)
• Veenmoerassen (hoogveen en laagveen)

Waddenkust

6000 jaar geleden

• Op de grens van land en zee vormde zich lage strandwallen. 

• Die lagen evenwijdig aan de kust en liepen niet meer onder water. 

• De wind kreeg hier vat op en waaide het op tot duinen          Oude Duinen.

Strandwal

Zandbank die door de branding is opgeworpen en boven zeeniveau ligt.

Strandwallen door zeegaten onderbroken onder hevig aan getijden.

Blauwgrijze gebied op de kaart is een getijdengebied.

Veenmoerassen

2500 jaar geleden verschuift kust zeewaarts door een dalende zeespiegel.

Aan zee ontstaat een lange, lage aan een gesloten duinenrij

Gebied achter de duinen

• invloed zeewater werd minder en er ontstaat een gebied met zoutwater.

• In de natte omstandigheden ontstaan moerassen.

• Oude planten resten verzamelen zich onder water, dit noemen ze een veenmoeras.

• In dit veenmoeras ontstaat             Hollandveen. 

Hollandveen

Achter de aangesloten duinen ontstaat een natte omgeving waar planten groeien en doodgaan. De dode plantenresten stapelen zich op. Dit vormt een dikke pakket, dit noemen ze veen. Omdat het in meeste zich in Noord-Holland en Zuid-Holland zich gevormd heeft noemen ze dit Hollandveen.

Groene gebied op de kaart is veenmoeras/Hollandveen

Hoog- en Laagveen

Laagveen: ontstaat in voedselrijk water onder de grondwaterspiegel.  

Hoogveen: ontstaat door voedselarm water(regen) 

boven de grondwaterspiegel.                 Veenmos

Verlanding

Wanneer de veenlaag boven water komt wordt het land. Dit wordt verlanding genoemd. Hier kan dan weer andere planten en bomen gaan groeien. 

Inklinking van Basis veengronden

Veen

Ophoping van plantenmateriaal

Ziet dit er stevig uit?

Bodemdaling / Inklinking

Inklinking veen, als gevolg van verdroging, zorgt voor bodemdaling

Waarom stijgt de zeespiegel?

Absolute zeespiegelstijging             Relatieve zeespiegelstijging

Zoals Nederland zonder dijken

zou zijn!

(Hoogte kaart Nederland)

omdat, ...?

Nederland voor een deel onder zeeniveau ligt

Bodemdaling in NL

Nederland is dus al laag, en de bodem is ook nog aan het dalen.

Waarom daalt de bodem in Nederland?

Glaciale wip zorgt voor bodemdaling

Ander woord: glaciaal(koude periode).

In Scandinavië een dikke laag landijs > aardkorst werd ingedrukt.

Smelten van het ijs deed gewicht verdwijnen > aardkorst veerde op. 

Noord-Nederland daalt hierdoor met 2 mm per jaar.

Ander woord: glaciaal(koude periode).

In Scandinavië een dikke laag landijs > aardkorst werd ingedrukt.

Smelten van het ijs deed gewicht verdwijnen > aardkorst veerde op.

Noord-Nederland daalt hierdoor met 2 mm per jaar.

Ander woord: glaciaal(koude periode).

In Scandinavië een dikke laag landijs > aardkorst werd ingedrukt.

Smelten van het ijs deed gewicht verdwijnen > aardkorst veerde op.

Noord-Nederland daalt hierdoor met 2 mm per jaar.

 Relatieve zeespiegelstijging

Doordat het warmer worden op aarde smelt het landijs: 

Het landijs op de Zuidpool, Groenland, Gletsjers smelt. 

Hierdoor stijgt de zeespiegel. Dit noemen we absolute zeespiegelstijging.

Absolute zeespiegelstijging + bodemdaling noemen we relatieve zeespiegelstijging. 

De bodem daalt, door dat de bodem inklinkt. De bodem is meestal veengrond. Wanneer hier water uitgehaald word, droogt het veen op en zakt in (inklinking). Het land waar wij op leven komt dan lager te liggen. 

Wanneer de zee 2 meter stijgt en de bodem met 1 meter inklinkt, dan stijgt de zee relatief met 3 meter.

Steeds verder onder de zeespiegel 

1. De zeespiegel stijgt door klimaatverandering 
2. Laag-Nederland ligt onder de zeespiegel.  
3. Door bodemdaling komt het land nog verder onder de zeespiegel te liggen. 
   

Vraag: Benoem bij elk nummer de juiste vorm van zeespiegelstijging. Kies uit: absolute zeespiegelstijging

                                        en/of  relatieve zeespiegelstijging

NL Steeds verder onder de zeespiegel 

1. De zeespiegel stijgt door klimaatverandering
   ABSOLUTE zeespiegelstijging
2. Laag-Nederland ligt onder de zeespiegel.  
   RELATIEVE zeespiegelstijging
3. Door bodemdaling komt het land nog verder onder de zeespiegel te liggen. 
   RELATIEVE zeespiegelstijging
   
   

Relatieve zeespiegelstijging = 

echte zeespiegelstijging +

daling van de bodem.

Maak van §6.2 De zeespiegel stijgt: opdracht 1abcde, 2, 3bcd, 4, 5, 6, 7 en 8

(Maandag 30 sep af)

Fietsexcursie vrijdag 4 oktober :D! Regel optijd een fijne fiets

Heb je H6.1 al af?  H6§1 opdr 1abde, 2de, 3cd, 5c, 6ab

Klaar? Maak een samenvatting van de begrippen + wat moet je kennen en kunnen vragen

Wo 8 okt 

SO H6 §1+2 +knipselboekje

§6.2

§6.1