v4 formuleren les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Tweede deel standaardfouten

7.3 Incongruentie

7.4 Dat/als-constructie

7.5 Foutieve samentrekking

7.6 Foutieve beknopte bijzin

Wat is hier fout?

Een groep kinderen zetten de boel op de stelten.

De directie gaf hun medewerkers een bonus.

Incongruentie

Wanneer de persoonsvorm en het onderwerp in getal en persoon niet overeenkomen, op de volgende manieren: 

een meervoudig onderwerp wordt voor enkelvoudig aangezien

een onderwerp met een enkelvoudige kern wordt gevolgd door een meervoudige bijvoeglijke nabepaling

een meewerkend voorwerp wordt ten onrechte voor het onderwerp aangezien

een meervoudig onderwerp wordt voor enkelvoudig aangezien

Bijvoorbeeld: 

Het is algemeen bekend dat de Nederlandse media erg opdringerig is. 

(moet zijn: zijn)

een onderwerp met een enkelvoudige kern wordt gevolgd door een meervoudige bijvoeglijke nabepaling

Bijvoorbeeld: 

Ongeveer tien procent van de leerlingen hebben wel eens gespijbeld. 

(moet zijn: heeft)

een meewerkend voorwerp wordt ten onrechte voor het onderwerp aangezien

Bijvoorbeeld: 

De leerlingen uit v4 worden gevraagd hun profielkeuze nogmaals te bevestigen. 

(moet zijn: wordt)

5% van alle mensen weten niet dat ons lichaam uit veel water bestaat.

1. juist
2. niet juist

Een aantal auto's veroorzaakten een botsing op de A2.

1. juist
2. niet juist

Het paar sokken dat ik voor kerst kreeg, was rood met gouden stippen.

1. juist
2. niet juist

Wist je dat deze groep journalisten altijd erg ver reizen voor hun reportages?

1. juist
2. niet juist

De Verenigde Staten zijn een groot land met veel inwoners.

1. juist
2. niet juist

Gisteren is een aantal ganzen gezien bij het meertje achter ons huis.

1. juist
2. onjuist

Het bezit van wapens is nooit legaal geweest, daarom moet je ze allemaal inleveren.

1. juist
2. niet juist

Deze voetbaltrainer vindt dat de media in vrijwel alle gevallen in negatieve termen spreekt over de prestaties van zijn team.

1. juist
2. onjuist

Dat/als-constructie

De dat/als-constructie herken je aan woordgroepen als (om)dat als, (om)dat wanneer, (om)dat indien en soms zodat als/wanneer/indien ergens midden in de zin.

Gebeurt bij een bijzin van voorwaarde of tijd

Dat/als-constructie oplossen

Bijzin die begin met als achteraan de zin plaatsen

Volgens mij te gebruiken in plaats van ik denk, ik geloof of ik vind.

Voorbeelden

Het is logisch dat als jij het in de zomer al warm hebt, je hond of je kat het met z’n vacht nog warmer heeft.

Uit onderzoek blijkt dat als werknemers meer dan drie dagen per week thuiswerken, hun betrokkenheid bij het bedrijf afneemt.

Ik denk, dat als de minister vindt dat er te veel geweld op TV is, dat hij dan maatregelen moet nemen.

1. juist
2. niet juist

Ik vind dat het bedrijfsleven de problemen moet aanpakken wanneer de overheid niets tegen de files doet.

1. juist
2. niet juist

Uit onderzoek blijkt dat de betrokkenheid bij het bedrijf afneemt als werknemers meer dan drie dagen per week thuiswerken.

1. juist
2. niet juist

De schoolleiding heeft besloten dat wanneer leerlingen gaan staken, zij dan de lessen moeten inhalen.

1. juist
2. niet juist

Uit onderzoek blijkt dat als er niets gedaan wordt, de aarde snel zal vergaan.

1. juist
2. niet juist

Ik ben ervan overtuigd dat je je beter kan concentreren op school, wanneer je vroeger naar bed gaat.

1. juist
2. niet juist

Samentrekking

Je mag 

woorden

woorddelen 

en zinsdelen

weglaten als deze herhaald worden in de zin

Voorwaarden

De betekenis van de weggelaten woorden is hetzelfde;

De vorm (bijvoorbeeld enkelvoud of meervoud) van de weggelaten woorden is hetzelfde;

De grammaticale functie (onderwerp, lijdend voorwerp enzovoort) van de weggelaten woorden is hetzelfde;

de plaats van de weggelaten woorden ten opzichte van de persoonsvorm is hetzelfde.

Voorbeelden

De afgevaardigden reisden naar de plaats van bestemming en onderhandelden over de voorwaarden.

Fout: Er wordt een verkeersdrempel aangelegd en huizen gebouwd

Arjan zette zijn muts op, trok vervolgens boos zijn jas aan en de deur met een knal achter zich dicht.

1. juist
2. niet juist

De zomer van 2018 was bijzonder mooi en hebben veel Nederlanders daarom op de camping doorgebracht.

1. juist
2. niet juist

Ik ben je dankbaar, want je aanbevelingen zijn zeer waardevol en die zal ik daarom zeker opvolgen.

1. juist
2. niet juist

Bij onze school is vorig jaar een buitenbasketbalveld aangelegd en twee mooie nieuwe sportzalen gebouwd.

1. juist
2. niet juist

De staatssecretaris wees ondanks de pleidooien van de PvdA de asielverzoeken van de hand en wees de aanvragers uit.

1. juist
2. niet juist

Dit wetsvoorstel steunen bijna alle politieke partijen en moet daarom zo snel mogelijk ten uitvoer worden gebracht.

1. juist
2. niet juist

Foutief beknopte bijzin

Een beknopte bijzin heeft geen onderwerp en persoonsvorm. 

Mogelijke varianten: 

met voltooid deelwoord

met onvoltooid deelwoord

met te + infinitief

Voorbeelden

In roomboter gebraden eet hij het hert met smaak op.

Lopend naar de overkant reed de auto hem bijna aan.

Na koffie gedronken te hebben, reed de bus verder.

Wachtend op de trein, gingen de slagbomen dicht.

1. juist
2. niet juist

Na een broodje te hebben genuttigd in het wegrestaurant, vervolgde de auto zijn weg weer.

1. juist
2. niet juist

Na uren gesmeuld te hebben, doofde het vuur uiteindelijk.

1. juist
2. niet juist

Huilend werd de gebroken arm van het meisje gegipst.

1. juist
2. niet juist

Vastgebonden op de brandcard, liepen de ambulancebroeders het ziekenhuis binnen.

1. juist
2. niet juist

Terwijl het baasje belde, werden de honden uitgelaten.

1. juist
2. niet juist

Na alle medailles gewonnen te hebben, werden de bloemen overhandigd.

1. juist
2. niet juist

Al etend, smolt het ijsje in Thijs' hand.

1. juist
2. niet juist