formuleren 6 t/m 10 maart

Incongruentie

congruentie: persoonsvorm komt in getal en persoon overeen met het onderwerp

incongruentie: - een meervoudig onderwerp krijgt een enkelvoudige persoonsvorm

- een enkelvoudig onderwerp krijgt een meervoudig onderwerp

- een meewerkend voorwerp wordt ten onrechte voor het onderwerp aangezien.

drive.google.com

Nakijken 

opdracht 1, blz 238

Incongruentie

1. Wat is het onderwerp in deze zin?

1. wat is de persoonsvorm?

1 Uit dit onderzoek blijkt duidelijk dat het merendeel van de forenzen die voor hun woon-werkverkeer van de trein afhankelijk zijn, zich vooral ergeren ergert aan de vele vertragingen.

2. Wat is het onderwerp van de zin?

2. Wat is de persoonsvorm?

2 Volgens de Raad voor de Gezondheid wordt worden in ons land de laatste decennia veel te veel antidepressiva gebruikt.

3 Op deze boerderij worden koeien gehouden voor de vleesproductie; er worden wordt hier noch kaas noch boter bereid.

4 Het lijkt erop dat geschreven teksten als bron van cultuurhistorische kennis bij de jeugd van tegenwoordig een steeds kleinere rol speelt spelen.

5. Wat is het onderwerp van de zin?

5. Wat is de persoonsvorm?

5 De groep Tsjechische wintersporters uit Pilsen waren was een uur na aankomst in de Franse Alpen al aan het skiën.

6. Wat is het onderwerp?

6. wat is de persoonsvorm?

6 correct: studenten is niet het onderwerp, maar het meewerkend voorwerp; het gebruik (enkelvoud) is onderwerp

Moest (aan) de studenten Nederlands op de universiteit het gebruik van de lijdende vorm nog worden uitgelegd?

7 Een van de eerste (pioniers) die (meervoud) kort na de Tweede Wereldoorlog meehielp meehielpen bij de ontginning van de Noordoostpolder, was mijn later geridderde oom Jaap Borst.

Het woord ‘die’ verwijst naar ‘pioniers’ en is dus meervoud. Dus moet ‘meehielp’ ook in het meervoud: meehielpen.

8 correct: bij constructies met ‘Zowel … als …’ volgt bij enkelvoudige elementen op de puntjes een enkelvoudige persoonsvorm, dus was.

Zowel de gemeente als de eigenaar van de loods was nalatig geweest met betrekking tot de naleving van de veiligheidsvoorschriften.

9. Wat is het onderwerp?

9. Wat is de persoonsvorm?

9 Huizen, bedrijfspanden en het hele dagelijks leven van de toekomst zal zullen voorzien zijn van energiebesparende snufjes en duurzame apparatuur.

10 Deze geradicaliseerde jongeren streven naar een (samenleving) die (enkelvoud) niet volgens de door hen verafschuwde westerse normen en waarden ingericht zijn is.

Het woord ‘die’ verwijst naar ‘samenleving’ en is dus enkelvoud. Dus moet ‘zijn’ ook in het enkelvoud: is.

Dat/als-constructie

Na 'dat' komt nooit een vorm van als!

De bijzin die met als/wanneer begint, zet je achteraan.

drive.google.com

Opdracht 1, blz 239

Dat/als-constructie

Foutieve samentrekking

drive.google.com

Opdracht 1

blz 241

a. welke woorden zijn weggelaten in het tweede deel van de zin?

In het eerste deel van de zin betekent hield ‘verzorgen/onderhouden’, in het tweede deel betekent het ‘liefhebben’. De betekenis van het woord hield verschilt dus.

Esther kan wel weggelaten worden!

b. welke woorden zijn weggelaten in het tweede deel van de zin?

In het eerste deel van de zin betekent Koos ‘uitzoeken/selecteren’, in het tweede deel van de zin maakt koos deel uit van de uitdrukking ‘het hazenpad kiezen’ (= vluchten). De betekenis van het woord koos verschilt dus.

de inbreker in de juwelierszaak kan wel weggelaten worden!

c. welke woorden zijn weggelaten in het tweede deel van de zin?

In het eerste deel van de zin maakt legde deel uit van het werkwoord ‘wegleggen’, in het tweede deel van ‘uitleggen’. De betekenis van het woorddeel leggen verschilt dus.

De docent natuurkunde kan wel weggelaten worden!

opdracht 2

blz 242

a. welke woorden zijn weggelaten in het tweede deel van de zin?

b. welke woorden zijn weggelaten in het tweede deel van de zin?

c. welke woorden zijn weggelaten in het tweede deel van de zin?

Foutief beknopte bijzin

blz 243

drive.google.com

Een beknopte bijzin is een bijzin zonder eigen onderwerp en persoonsvorm.

Het onderwerp van een beknopte bijzin moet hetzelfde zijn als het onderwerp van de hoofdzin!

drie soorten

- met een voltooid deelwoord

- met een onvoltooid deelwoord

- met te + infinitief (hele werkwoord)

met een voltooid deelwoord

met een onvoltooid deelwoord

met te + hele werkwoord