4BB Samenvatting hoofdstuk 7

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 7 Ademen 

7.1 Ademen

7.2 Ademhalingsstelsel

7.3 Luchtwegproblemen

7.4 Ademhaling bij dieren en 

planten

Ademhalingsstelsel

Hoe komen wij aan energie?

• Energie komt uit de verbranding van energierijke stoffen, vooral glucose.

• Voor de verbranding is ook zuurstof nodig.

Welke stoffen zijn nodig voor verbranding?

1. Glucose
2. Zuurstof
3. Glucose en zuurstof
4. Water en koolstofdioxide

Waarom is verbranding belangrijk voor mensen?

1. Daar krijgen ze energie van
2. Daardoor gaan ze zweten
3. Bij verbranding maken ze voedingsstoffen die nodig zijn om te groeien
4. Verbranding is niet belangrijk voor mensen

Waarom ga je bij inspanning sneller ademhalen?

Meer inspanning --> meer energie nodig --> meer zuurstof nodig

Meer inspanning --> meer energie nodig --> meer koolstofdioxide

Als je sneller ademt, dan:

• krijg je meer zuurstof binnen
  
• raak je meer koolstofdioxide kwijt

een beetje

Veel

Hoe veel verbranding?

Ademen 

Maak de reactievergelijking van verbranding kloppend.

+

+

  ^_______>

verbranding

koolstofdioxide

zuurstof

water

Brandstof

Hoe komt glucose in ons lichaam?

1. Door inademing
2. Door uitademing
3. Door voedsel te eten
4. Door voedsel uit te scheiden

Ademhalingsstelsel

Gaswisseling

• Longblaasjes
• Haarvaten
• Zuurstof & koolstofdioxide:

Zuurstof gaat naar je bloed

Koolstofdioxide gaat uit je bloed

Waarom kun je het beste door je neus ademen?

1. De lucht wordt schoon gemaakt.
2. Je neus maakt de lucht warm
3. De lucht wordt "gekeurd".
4. De lucht wordt vochtig gemaakt

Wat doen de slijmvliezen in je luchtwegen?

Slijmcellen;

Maken slijm: stof en bacteriën blijven daarin plakken.

Trilhaarcellen;

Kleine bewegende haartjes "trillen" het vieze slijm naar boven.

Hoesten is een manier om je longen, bronchiën en luchtpijp schoon te maken.

Luchtwegproblemen

• Astma

     - luchtpijptakjes nauwer
     --> minder lucht door de luchtwegen

• Chronische bronchitis
  - slijmvliezen ontstoken
  - slijmvliezen dikker maken te veel slijm
  --> minder lucht door de luchtwegen
  

• Longemfyseem
  - longblaasjes gaan stuk --> minder zuurstof naar het bloed

Twee ziekten van het ademhalingsstelsel zijn astma en COPD.
Bij welke van deze ziekten heeft een patiënt vaak last van benauwdheid?

1. alleen bij astma
2. alleen bij COPD
3. bij astma en bij COPD
4. bij geen van beiden ziekten

Wat gebeurt er als iemand een astma-aanval krijgt?

1. de spiertjes van de luchtwegen trekken samen
2. de spiertjes van de luchtwegen ontspannen
3. de luchtpijp raakt verstopt
4. De longblaasjes raken verstopt

Waarom roken mensen?

• Rust (diep ademhalen)
• Stress
• Groepsdruk
• Nieuwsgierighied
• Gezelligheid
• Verslaving

Stoffen die je binnenkrijgt uit sigarettenrook

stof die zorgt dat mensen verslaafd raken aan roken

stof in tabaksrook die binnenkant van luchtwegen beschadigt

reukloos gas in rook dat in je bloed de plaats van zuurstof inneemt

steeds meer verslavende stof nodig hebben voor hetzelfde prettige effect

nicotine

koolstofmonoxide

teer

gewenning

Hoe ademen insecten?

Insecten hebben ademhalingsbuizen. Die heten tracheeën.

Die tracheeën komen uit in de huid.

Daar zie je gaatjes. Die heten stigma's.

- Achterlijf groter maken --> lucht met 
zuurstof wordt in tracheeën gezogen
- Achterlijf kleiner maken --> lucht met 
koolstofdioxide wordt naar buiten 
geperst

Ademhaling insecten

Tracheeën lopen door het hele lichaam, ook door de poten en kop

Hoe ademen vissen?

Hoe ademen vissen?

Vissen hebben kieuwen --> liggen in de kieuwholte --> is afgedekt met het kieuwdeksel

- Vis opent bek en neemt hap water met zuurstof --> kieuwdeksel is dicht

- Vis sluit bek --> kieuwdeksel gaat open --> water stroomt naar buiten langs de kieuwen

Hoe ademen vogels?

Ze hebben longen, net als mensen.

Vogels hebben luchtzakjes

(aan de longen vast) met reservelucht.

Hoe ademen reptielen?

Ze hebben longen, net als mensen.

Het verschilt per reptiel of het één long is (slang)

of twee longen.

Hoe ademen amfibieën?

Hoe ademen planten?

Hoe ademen planten?

Planten maken zelf zuurstof door fotosynthese

Water

+

+

-->

Fotosynthese:

+

.........

........

.........

..........

........