Les 13 - Poëzieweek

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Wat is poëzie?

30.01—05.02.2025

Rijm

Rijm is de klankovereenkomst tussen woorden of lettergrepen die in elkaars buurt staan. Er zijn verschillende soorten rijm:

• volrijm: de overeenkomst van klinkers en medeklinkers in beklemtoonde lettergrepen plicht - gezicht
• eindrijm: volrijm aan het einde van de versregels haar - waar

pg.172

1. eindrijm
2. assonantie
3. alliteratie
4. enjambement

1. eindrijm
2. assonantie
3. alliteratie
4. enjambement

1. eindrijm
2. assonantie
3. alliteratie
4. enjambement

1. eindrijm
2. assonantie
3. alliteratie
4. enjambement

assonantie en alliteratie

Opdracht

Werk samen met een partner. Zoek voor elkaars naam assonantie of alliteratie. 

Bv. 

Mevrouw Heip, de handige heldin

Mevrouw Alen wandelde langs de kalme zandstranden.

Welke techniek past de dichter toe?
Ik denk aan jou en of je denkt aan mij
Ik denk aan jou en of je denkt aan mij
Ik denk aan tijdreizen om even bij je te zijn
Ik denk aan al je liefde en vergeten pijn

Rijm

Rijm is de klankovereenkomst tussen woorden of lettergrepen die in elkaars buurt staan. Er zijn verschillende soorten rijm:

• volrijm: de overeenkomst van klinkers en medeklinkers in beklemtoonde lettergrepen plicht - gezicht
• eindrijm: volrijm aan het einde van de versregels haar - waar

pg.173

Beeldspraak

Wat is mos?

pg.172

pg.172

pg.172

Theorie - Beeldspraak

1. Vergelijking Bv. Haar voeten zijn zo koud als ijs.
2. Metafoor Bv. De heks stond al in het lokaal.
   
3. Personificatie Bv. De toekomst lacht je toe.
4. Synesthesie Bv. Het maanlicht ritselt in een plas.
5. Metonymie Bv. Ons museum heeft drie Van Goghs en een Rubens.

personificatie

metafoor

synesthesie

vergelijking

metonymie

Je brengt woorden in verband omdat er een overeenkomst is. 

Er is sprake van vergelijking, maar enkel het beeld wordt genoemd. 

De dichter kent menselijke eigenschappen toe aan dingen of abstracte ideeën vb. De toekomst lacht je toe

De dichter vermengt indrukken van twee verschillende zintuigen. vb. warme kleuren

een woord wordt vervangen door een ander woord op basis van een verband. vb. Maximus trok het ijzer.

Metafoor

Personificatie

Synesthesie

Metonymie

Vergelijking

De tomaat liep de kamer uit.

De wenskaart keek hem dreigend aan.

Warme kleuren zijn hip dit jaar.

Maximus trok zijn ijzer en versloeg de andere gladiator.

Die acrobaat beweegt als een slang.

Theorie - stijlfiguren

1. Cliché Bv. Mijn liefde voor jou is zo diep als de zee.
2. Contrast  Bv. Iemand is verdrietig terwijl alle anderen feestvieren.
3. Hyperbool Bv. Ik sta hier al uren te wachten.
4. Woodspeling Bv. Was ik maar een dichter, dan kon ik dichter bij jou zijn.

Oefening 6 pagina 165

Kies 1 of 2 gedichten en beantwoord de vragen.

Zorg dat je minstens 5 vragen hebt beantwoord.

pg.165

Kies 1 of 2 gedichten en beantwoord in totaal minstens 5 vragen.

Creëren

Eindopdracht

Je maakt met een klasgenoot een Instagram gedicht. 

De tekst moet deze les al af zijn. 

Mogelijke thema's

1. 'Betoverende Ontbijtmomenten': Combineer woorden en beelden om een poëtische sfeer te creëren die de magie van een perfect ontbijt vastlegt. Voeg een foto toe die de essentie van jouw gedicht weerspiegelt.
2. Stadse Avonturen: Schrijf een Instagramgedicht dat de opwinding en de kleine verrassingen van het stadsleven vastlegt. Voeg een foto toe die de energie van de stad weergeeft.
3. Natuurlijke Harmonie: Ga naar buiten en laat de natuur je leiden. Schrijf een gedicht over de harmonie tussen mens en natuur. Voeg een foto toe van een idyllische plek om je poëtische band met de natuur te delen.
4. Liefdevolle Vriendschappen: Denk aan de bijzondere mensen in je leven. Creëer een Instagramgedicht dat de warmte van vriendschap viert. Voeg een foto toe van een speciaal moment met vrienden om liefdevolle connecties te delen.

THEMA 2025: LIJFELIJKHEID

SCHRIJF EEN ZINTUIGLIJK GEDICHT

• Wat voel je? (bijvoorbeeld: de wind op je huid, de warmte van de zon, de textuur van het gras onder je handen)
• Wat hoor je? (bijvoorbeeld: vogelgezang, wind in de bomen, verkeersgeluiden) 
• Wat ruik je? (bijvoorbeeld: bloemen, vers gemaaid gras, voedsel van een nabijgelegenrestaurant) 
• Wat zie je? (bijvoorbeeld: kleuren, vormen, bewegingen, schaduwen).
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  .

THEMA 2025: LIJFELIJKHEID

STAP 2:

Onderstreep de woorden of zinnen in de tabel die jij mooi/belangrijk/emotioneel/

grappig/leuk vindt.

STAP 3:

Pak een leeg blaadje, selecteer uit de tabel de woorden en zinnen die jij onderstreept

hebt en experimenteer ermee door ze te mixen en verschillende combinaties te

maken. Je mag er zelf nog andere woorden aan toevoegen om er andere zinnen

van te maken. 

STAP 4:

Met alle woorden en zinnen die je in de vorige stap noteerde, maak je nu je eigen

gedicht. Hoe lang of kort het is, maakt niet uit

Creatieve opdracht

Ga naar "Canva".

Meld je aan met je "ursulinenmechelen" mailadres

Zoek in de sjablonen: Instagrampost.

Pas de post aan.

Download de post en dien in via de uploadzone.

Bookwidget spelling samenstellingen

HUISWERK

Bookwidget LES  13 - Poëzie en beeldspraak

Bookwidget - dichttechnieken en beeldspraak oefenen

• ______________

Wat moet je

kennen/kunnen?

• Je kent de verschillende soorten beeldspraak en kan deze herkennen in een gedicht.  (pg.172)

• Je kent de dichttechnieken en kan ze herkennen in een gedicht. (pg.173-174) 

pg.171