Mavo 3

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Scheikunde

Pak jullie laptop, werkboek, schrift en schrijfgerei op tafel

Planning

H6.3 productie van metalen

H6.4 Duurzaam gebruik van metalen

H6.3 productie van metalen

• Blokschema's 
• Productie van ijzer, aluminium en staal

Blokschema

Erts

Metalen zitten in de aardkorst verborgen als ertsen. Ertsen zijn metalen gebonden aan andere atomen, zoals zuurstof

Bauxiet is het erts van aluminium.  Bauxiet bestaat uit aluminumoxide en andere niet belangrijke producten

IJzererts is het erts waar voornamelijk ijzer in zit.

Elektrolyse van bauxiet

Bauxiet wordt eerst gescheiden in aluminiumoxide en restproducten. Vervolgen wordt het bauxiet ontleed met behulp van elektriciteit

Smelten van ijzererts

IJzer kan vrijgemaakt worden uit ijzererts door het te smelten samen met koolstof (Cokes). 

Dit gebeurt in een hoogoven.

Het gemolten ijzer komt vrij onder

in de oven

Smelten van ijzererts

Het ijzererst dat overblijft in het midden wordt ook afgetapt. Dit is ijzererts vervuild met cokes. Dit wordt ook wel slak genoemd.

Het gas dat vrijkomt bij het smelten

heet hoogovengas.

Van ijzer naar staal

Het ijzer dat de hoogoven verlaat bevat nog 4% koolstof. Hierdoor is het hard en breekbaar. 

Om van het ijzer bruikbaar staal te maken moet het percentage koolstof omlaag. Dit wordt gedaan met behulp van zuurstof

Van ijzer naar staal

Staalsoort	IJzergehalte	Koolstof gehalte	Andere elementen
Ruw ijzer	96%	4%
Roest vrij staal	81%	1%	18%
Gietijzer	97%	3%
Constructie staal	99,7%	0,3%

Opdrachten

Maak opdracht 1, 2, 4, 7, 9

blz 145 t/m 150

Planning

• H6.4 duurzaam gebruik van metalen 
• Practica 

H6.4 duurzaam gebruik

• Je kunt uitleggen dat ertsen niet-hernieuwbare grondstoffen zijn
• Je kunt uitleggen waarom recycling noodzakelijk is
• Je kunt voorbeelden geven van een recycling proces en duurzaam productie proces

Metaal ertsen

• Metaal ertsen worden gewonnen in mijnen
• De metaal ertsen raken op 
• Ze zijn niet-hernieuwbaar
• 
  

Recycling

Veel metalen kunnen we hergebruiken.

Het hergebruiken van metalen noemen we recycling.

Door het te recyclen wordt een gesloten kringloop gevormd.

Voorbeelden recycling

• Metaalhandel
• Elektrische apparaten inleveren 

Metaal handel

Bij een metaal handel kan je metalen inleveren. Stukjes metaal noem je schroot.

Voorbeelden:

• IJzerschroot
• Aluminiumschroot

Elektrische apparaten inleveren

Elektrische apparaten bevatten veel metalen die snel opraken.

Elektrische apparaten inleveren

Elektrische apparaten bevatten veel metalen die snel opraken.

Daarom is de vraag naar recyclen groot.

Inleveren kan vaak bij :

• Milieu straat
• Supermarkt
• Bouwmarkt

Hoe kunnen we het tekort tegen gaan?

• Recyclen
• Hergebruiken
• Minder verbruik
• Inleveren en herwinnen 

Practica