B1 en B2

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Thema stevigheid en beweging

theorie basisstof 1 en 2

Functies skelet

Bescherming, stevigheid, vorm geven, beweging mogelijk maken.

Uitwendig skelet

inwendig skelet

=

BOTTEN

BEENDEREN

Bouw van het skelet

• schedel
• wervelkolom
• borstkas
• schoudergordel
• bekken
• ledematen
  

ROMP & LEDEMATEN

De wervelkolom

Waarvoor dient het skelet

1. Stevigheid (anders ben je net een pudding!)
2. Vorm (bv. de vorm van je schedel bepaald de vorm van je hoofd)
3. Bescherming (bv. de borstkas beschermt je hart en longen)
4. Beweging mogelijk maken (aan botten zitten spieren vast, dankzij spieren kunnen botten > en dus het lichaam, bewegen)

Hoe zijn je botten gebouwd?

Grootste deel = been, bestaat uit beencellen, die in ringen groeien.

Dat maakt het bot stevig.

Kraakbeen (bestaat uit groepjes kraakbeencellen) aan het uiteinden van de botten.

Bloedvaatjes – krijgen de beencellen voedingsstoffen en zuurstof.

Beenmerg – zit in het middenstuk van het bot, in de holle ruimte.

Bij langwerpige, dunne botten bestaat dat uit vet en heet geel beenmerg.

Bot is gemaakt van....

Been (wordt gemaakt door beencellen)
Beenmerg
Kalk en lijmstof
Kraakbeen
(en: twee soorten botten > pijpbeenderen en platte beenderen

Bouw van een hard bot

• grootste deel: been
• been bestaat uit beencellen
• beencellen bestaan uit ringen
• ringen maken het bot stevig

Typen beenderen

1) Pijpbeenderen

•  vooral in de ledematen
  
•  koppen bevatten rood beenmerg (bloedcellen productie)
  
•  mergholte bevat geel beenmerg (vet opslag)
  

2) Platte beenderen

•  vooral in hoofd en romp
  
•   bevatten rood beenmerg (bloed productie)

groei beenweefsel

- beenweefsel bestaat uit beencellen

- groeien in ringen

- in de ringen bloedvaten

- maken tussencelstof =

- veel kalk weinig lijmstof

groei kraakbeenweefsel

- kraakbeenweefsel bestaat uit kraakbeencellen.

- maken tussencelstof.

- veel lijmstof weinig kalkstof

Waardoor zijn kinderen zo soepel?

Het skelet van een pasgeboren baby bestaat bij helemaal uit kraakbeen.

Door alle lijmstof is het babyskelet zo buigzaam, maar niet stevig.

Als je ouder wordt dan verandert kraakbeen langzaam in been. Er komt dan meer kalk in de botten en minder lijmstof.

Bij ouderen hebben botten veel kalk en weinig lijmstof. Hierdoor zijn de botten niet buigzaam en breken ze makkelijker.

Groeischijven

Dit zijn cirkels van kraakbeen, hierin wordt in 'jongeren' (van baby tot jongvolwassenen ~ max 25 jaar) kraakbeen omgezet in nieuw hard bot.
Je wordt langer!

Samenstelling van beenderen

Kinderen:

    beenweefsel met veel lijmstof en weinig kalkzouten
    erg buigzaam en flexibel

Samenstelling van beenderen

Bejaarden:

    beenweefsel met weinig lijmstof en veelkalkzouten
    Beenderen zijn erg hard en breken gemakkelijker

0

0