Hoofdstuk 4, grammatica zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Fijn dat je er bent. 

Aan het einde van deze les

kan je hoofd- en bijzinnen herkennen in samengestelde zinnen.

Wat gaan we doen vandaag?

• Huiswerk bespreken
• Theorie grammatica zinsdelen
• Samen oefenen
• Aan de slag! 

Huiswerk bespreken

Opdracht 4, 5 en 6 (pagina 116)

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Een zin met één persoonsvorm heet een enkelvoudige zin.

Hij loopt op straat.

Een zin met meer dan één persoonsvorm heet een samengestelde zin.

Hij loopt op straat, want hij gaat naar de bakker.

Hoofdzin

• Onderwerp en persoonsvorm staan naast elkaar; er passen (bijna nooit) andere zinsdelen tussen.
• De persoonsvorm staat voor in de zin: op de eerste of de tweede plaats.
• Heeft een zin maar één persoonsvorm? Dan is dit automatisch een hoofdzin. 

Bijzin

• Tussen onderwerp en persoonsvorm kunnen wel andere zinsdelen staan (bijvoorbeeld het woordje 'niet').
• De persoonsvorm staat vaak achter in de bijzin. 

Even oefenen

Ik heb nooit geld bij mij, want ik gebruik mijn pinpas.

Enkelvoudig of samengesteld?

Hoofdzin of bijzin?

Even oefenen

Ik heb nooit geld bij mij [hoofdzin], 

want ik gebruik mijn pinpas [hoofdzin].

Enkelvoudig of samengesteld?

Hoofdzin of bijzin?

Even oefenen

Omdat ik mijn pinpas gebruik, heb ik nooit geld bij me.

Enkelvoudig of samengesteld?

Hoofdzin of bijzin?

Even oefenen

Omdat ik mijn pinpas gebruik [bijzin], heb ik nooit geld bij me [hoofdzin].

Enkelvoudig of samengesteld?

Hoofdzin of bijzin?

Nevenschikkend of onderschikkend

Nevenschikking: De zin bestaat uit (minstens) twee hoofdzinnen.

Ik ga elke ochtend wandelen, want ik blijf graag fit.

Ook twee bijzinnen kunnen nevenschikkend verbonden zijn.

Wij hebben afgesproken dat jij de drankjes verzorgt en dat ik een taart meeneem.

Nevenschikkend of onderschikkend

Onderschikking: De zin bestaat uit een hoofdzin met een bijzin erin. De bijzin kan vooraan of achteraan staan.

Omdat ik graag op tijd ben, gaat mijn wekker al om half zeven.

Mijn wekker gaat al om half zeven, omdat ik graag op tijd ben.

Aan de slag!

Maak opdracht 1, 2 en 3 op pagina 119. We bespreken de antwoorden tijdens de volgende les.

Enkelvoudige/samengestelde zin?

Hoofdzin/bijzin?

Huiswerk

Maak opdracht 1, 2 en 3 af (pagina 119).