Cette leçon contient 33 diapositives, avec diapositives de texte et 2 vidéos.
Éléments de cette leçon
4.2 STATEN ONTSTAAN
Slide 1 - Diapositive
DE SLAG BIJ BOUVINES (1214)
- Hoofdrolspelers:
• Koning van Frankrijk, Filips II Augustus
tegen
• Keizer van het Heilige Roomse Rijk, Otto IV
• Graaf van Vlaanderen, Ferrand
• Koning van Engeland, Jan zonder Land
Slide 2 - Diapositive
WILLEM DE VEROVERAAR ORGANISEERT ENGELAND
Slide 3 - Diapositive
- Voert vanuit Frankrijk het feodalisme in (leenheer, vazal, leenhulde, militaire diensten). Wordt door de meeste historici gezien als een grote breuk, die slecht uitpakte voor de autochtone bevolking.
- Probeert de nadelen van het feodale systeem te minimaliseren
• Behoudt zelf grote kroondomeinen
• (Normandische) Leenmannen krijgen versnipperde stukken land
• Wordt zelf een machtig man in de Engelse kerk (benoemt de
aartsbisschop van Canterbury)
- Roept een modern ambtenarensysteem in leven (Domesday Book)
- Conclusie: er vindt staatsvorming plaats
Slide 4 - Diapositive
Domesday Book
Slide 5 - Diapositive
Centralisatie
Engelse koningen centraliseren hun land: bestuur vanuit één plek Voorbeeld: centrale rekenkamer Gevolg: vooral de adel verzet zich tegen afname macht Voorbeeld: Koning Jan Zonder Land
Ruzie met adel: Magna Carta (1215)
Slide 6 - Diapositive
FILIPS II AUGUSTUS
(1165-1223)
Slide 7 - Diapositive
FILIPS II AUGUSTUS
- De overwinnaar van de slag bij Bouvines (1214), waardoor:
• Het rijke Vlaanderen weer onder Franse controle kwam én
• Engeland veel van zijn Franse leengebieden moest opgeven
- De kroondomeinen namen in omvang flink toe (vandaar de bijnaam ‘Augustus’) en zo ook de macht van de koning (gesteund door steden als Parijs)
- Gezien als de machtigste Franse koning uit de Middeleeuwen. Belangrijke schakel in de overgang van feodalisme naar centralisatie
Slide 8 - Diapositive
Slide 9 - Diapositive
Slide 10 - Diapositive
MAGNA CARTA
(1215)
Slide 11 - Diapositive
Magna Carta
Slide 12 - Diapositive
DE MAGNA CARTA
- De verzwakte Engelse koning Jan zonder Land werd gedwongen een deel van zijn macht af te staan door de Magna Carta te ondertekenen.
- De bevolking wordt, mede door de oorlogen tegen Frankrijk, steeds meer een eenheid.
Slide 13 - Diapositive
Slide 14 - Vidéo
DE HONDERDJARIGE OORLOG (1337-1453)
Slide 15 - Diapositive
* Frankrijk: Koning Filips IV (1268-1314)
- Lodewijk (1289-1316)
- Isabella (1292-1358) x Eduard II
- Filips V (1293-1322)
- Karel IV (1294-1328)
Karel van Valois (1270-1325), broer van Filips IV
- Filips VI van Valois (1293-1350)
* Engeland: Koning Eduard II (1284-1327) x Isabella
- Eduard III (1312-1377)
Slide 16 - Diapositive
* Engeland:
- Koning Eduard II (1284-1327) getrouwd met Isabella van
Frankrijk.
- wordt afgezet door Isabella en haar minnaar (lord Mortimer)
- zoon Eduard III zet hen weer af en is koning aan het begin
van de 100-jarige oorlog.
Slide 17 - Diapositive
Oorzaken oorlog
Problemen:
1. van feodale en
2. dynastieke aard zorgden voor het uitbreken van de honderdjarige oorlog.
Slide 18 - Diapositive
Verloop van de strijd
Beginfase (1337-1360)
- Oorlog verloopt voorspoedig voor de Engelsen. Het leger dat voor een groot deel uit boogschutters bestaat is veel sterker dan het ouderwetse Franse ridderleger. Bekend is vooral de slag bij Crézy.
In 1360 werd de gevangengenomen Franse koning Jan vrijgekocht tegen een zeer hoge prijs in geld en land.
Slide 19 - Diapositive
Longbows, zoals gebruikt in de slag bij Crézy
Slide 20 - Diapositive
Middenfase
- Wapenstilstand wordt toch weer opgeheven. Franse koning Karel VI kampt met zijn geestelijke gezondheid.
Engelsen profiteren vooral bij de slag bij Azincourt (1415) en bij het verdrag van Troyes (1420) waarin staat dat de Engelse koning Hendrik V de nieuwe koning zal worden van Frankrijk (Netflix: the King, 2019)
Slide 21 - Diapositive
Slide 22 - Diapositive
Eindfase
- Karel VII erkent verdrag niet maar pas door toedoen van Jeanne d’ Arc komt de ommekeer en worden de Engelsen verslagen bij Orleans (1429) en wordt Karel officieel te Reims als koning gekroond.
De Engelsen worden uiteindelijk uit Frankrijk verdreven.
Slide 23 - Diapositive
Slide 24 - Diapositive
EEN NIEUW FRANKRIJK ONTSTAAT
Slide 25 - Diapositive
* Honderdjarige oorlog zorgt voor versnelling proces van centralisatie en uniformering
- belastingsysteem
- ambtenaren ----> invloed adel (leenmannen)
- huurleger wordt kleiner
- steden brengen belastinggelden op ---> in ruil voor privileges (KA 14)
Slide 26 - Diapositive
Slide 27 - Vidéo
STAMVORSTEN WORDEN KEURVORSTEN
Slide 28 - Diapositive
HET HEILIGE ROOMSE RIJK (962-1806)
Voltaire:
“Dit Rijk is noch Heilig, noch Rooms en noch een Rijk…”
Slide 29 - Diapositive
Slide 30 - Diapositive
De Gouden Bul was bedoeld om het keuzeproces van de Duitse koning of keizer van het Heilige Roomse Rijk te regelen. De bul had als doel om de machtsstrijd tussen de Welfen en de Staufen, die al sinds de elfde eeuw woedde, te beëindigen.
Slide 31 - Diapositive
De zeven keurvorsten:
1.de aartsbisschoppen van Trier,
2.Keulen en
3. Mainz;
4.de paltsgraaf van Rijnland
5. de hertog van Saksen-Wittenberg
6 .de koning van Bohemen
7. de markgraaf van Brandenburg.
Slide 32 - Diapositive
Duitsland kende dus een andere ontwikkeling op het gebied van staatsvorming dan Engeland en Frankrijk:
Het bleef een los verband van staten, stadstaatjes en kerkelijke gebieden, die in naam vielen onder een door keurvorsten gekozen keizer. De macht van de keizer was vooral symbolisch; als het erop aankwam, trokken de vorsten en hoge edelen zich weinig van hem aan.
