4.3 Verspreiding van het christendom

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

4.3 Verspreiding van het christendom

Herhaling

Huiswerk leerdoelen P1 en P2 beantwoorden

Paragraaf 1 Leven op het platteland

• Ik kan beschrijven hoe de economie in de vroege middeleeuwen in West-Europa veranderde en die veranderingen verklaren.
  
• Ik kan beschrijven hoe een middeleeuws domein eruitzag.
  
• Ik kan uitleggen hoe het hofstelsel werkte en welke plaats horigen in dat stelsel hadden.
  

Paragraaf 2 Keizers, koningen en heren

• Ik kan uitleggen dat de samenwerking tussen koningen en kerkleiders belangrijk was voor het ontstaan van het Frankische Rijk.
  
• Ik kan uitleggen hoe het leenstelsel werkte.
  
• Ik kan uitleggen welk gevolg het leenstelsel had voor het bestuur in Europa.

Huiswerk leerdoelen beantwoorden (hulp, maak er een vraag van!)

Paragraaf 1 Leven op het platteland

• Hoe veranderde de economie in de vroege middeleeuwen in West-Europa en hoe komt dit?
• Ik kan beschrijven hoe een middeleeuws domein eruitzag.
  
• Ik kan uitleggen hoe het hofstelsel werkte en welke plaats horigen in dat stelsel hadden.
  

Paragraaf 2 Keizers, koningen en heren

• Ik kan uitleggen dat de samenwerking tussen koningen en kerkleiders belangrijk was voor het ontstaan van het Frankische Rijk.
  
• Ik kan uitleggen hoe het leenstelsel werkte.
  
• Ik kan uitleggen welk gevolg het leenstelsel had voor het bestuur in Europa.

Waarom was de samenwerking tussen koningen en kerkleiders belangrijk was voor het ontstaan van het Frankische Rijk.

Hoe veranderde de economie in de vroege middeleeuwen in West-Europa en hoe komt dit?

Leg met behulp van de bron uit dat een vroeg middeleeuw domein autarkisch was

Leg uit dat je bron kunt gebruiken om de volgende termen, die bij van de Middeleeuwen horen, uit te leggen:
a standenmaatschappij;
b autarkie.

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Hoe het christendom zich in de vroege middeleeuwen in West-Europa verspreidde

- Dat het christendom voor mensen in de middeleeuwen erg belangrijk was.

- wat een stand is en de drie standen in de middeleeuwse samenleving noemen.

Filmpje

Verspreiding van het christendom

Heidenen

In de vroege middeleeuwen zijn veel mensen nog heidenen

Heidenen geloven niet niet christus, maar in natuurgoden

Christelijke missionarissen willen de heidenen gaan bekeren

1. Met hulp van de heer heidense gebruiken en feesten verbieden

2. Heidense gebruiken en feesten christelijk maken

Filmpje

De heidenen bekeren

Kloosters

Waar bekering lukt, worden kerken en kloosters gesticht

In kloosters wonen mensen die hun hele leven aan God wijden

Deze monniken en nonnen hebben strenge regels

Zo mogen ze niet trouwen en soms niet eens praten

Filmpje

Op bezoek bij de monniken

In het klooster

Als je in het klooster komt hoor je vaak dit:

Monniken hebben twee grote taken: bidden en werken
(ora et labora)

Bidden kan in stilte of in zang, zoals je hoort

Het klooster is op deze taken ingericht

Hier is de slaapzaal. Alle monniken slapen in dezelfde ruimte. 

Om het klooster staat een kloostermuur. De muur beschermt de monniken tegen rovers en wilde dieren. 

Dit is de moestuin. De monniken verbouwen daar groente. 

Dit is de kerk. Dit is het belangrijkste gebouw van het klooster. Hier bidden de monniken. 

Dit is de eetzaal. Hier eten de monniken samen. Tijdens het eten leest één van de monniken voor uit de Bijbel. 

Dit is de kloostergang. Alle gebouwen in het klooster worden verbonden door een kloostergang. Deze heeft een dak, zodat de monniken niet nat worden als het regent. De monniken gebruiken de kloostergang ook om te lezen en te bidden. 

Dit is de kruidentuin. De monniken kweken zelf kruiden om te koken en om mensen beter te maken. Ze maken van sommige kruiden zalf, thee of olie. De monniken weten precies welk kruid zij nodig hebben. 

In de ziekenboeg (hospitaal) zorgen de monniken ook voor de zieken. Alleen zij kunnen medische boeken lezen en hebben ervaring met het verzorgen van zieken.

In het scriptorium (schrijfzaal) schreven monniken boeken over. Doordat er geen drukpers was moest dit met de hand. Een monik kon jaren doen over één boek.

Invloed van de kerk

Trouwen doe je in de kerk

Je kind laat je dopen in de kerk

Je wordt begraven op grond van de kerk

Op zondagen en feestdagen naar de kerk gaan

Iedere kerk heeft een priester. Hij heeft contact met God en kan heillige taken uitvoeren. Verder helpt de priester de gelovigen een goed leven te leiden door de regels uit te leggen, want alleen hij kan de Bijbel lezen

Vermenging van culturen

- Kerstmis <-> midwinterfeest

- Pasen <-> lentefeest

- Tiwaz, Wodan, Donar, Freya

Midwinterfeest werd Kerstmis

• Germanen vierden het midwinterfeest: 
  
  
• Kortste dag van het jaar. 21 december
  
  
• Lichtfeest. Vieren van vruchtbaarheid. 

Midwinterfeest werd Kerstmis

Germanen vierden het midwinterfeest: 

De Germanen maakten licht en versieren bomen om te zorgen dat de lente terug zou komen. 

De kerk maakte daar het kerstfeest van. 

Om de geboorte van Jezus te vieren.  

4.3 Verspreiding van het christendom

Hoe werd het christendom voornamelijk verspreid?

1. Verhalen uit de Bijbel vertellen en verspreiden
2. Vernielen van kloosters
3. Oorlog voeren
4. Heidenen omkopen

De verspreiding van het christendom is een ... verandering.

1. Economische
2. Politieke
3. Culturele
4. Sociale

Waar werd het christendom verspreid?

1. Overal in het oude West-Romeinse Rijk
2. ten noorden en oosten van het oude West-Romeinse Rijk
3. Noord-Afrika en het Midden-Oosten
4. Klein-Azië en Griekenland

Wie verspreidden het christendom?

1. bisschoppen
2. ridders
3. missionarissen
4. monniken

Hoe werd het Christendom verspreid?

1. Er werden een heleboel Bijbels gedrukt.
2. Predikers reisden rond en verspreidden het verhaal van Jezus.
3. Doordat de Christenen uit Judea zich verspreidden.
4. Het Christendom bleef alleen in de hoofdstad Rome.

Wie woonden er in een klooster?

Leg uit wat christenen bedoelen met heidenen

Een priester heeft in de middeleeuwen verschillende taken. Maak de juiste combinaties.

De priester...	Hoort bij...
Doopt deze mensen
Heeft met hem contact
Hoort bij een...
Zegt hoe je moet leven

Hemel en hel

God

Kerk

Baby

De standenmaatschappij

In de middeleeuwen heb je in de samenleving drie standen:

1. Geestelijken

2. Adel

3. Boeren

Elke groep heet een stand. Letterlijk: waar jij staat in de maatschappij, wat jouw plek is

Filmpje

Hoe de drie groepen verdeeld waren

Sleep de kenmerken naar de juiste standen

Eerste stand

Tweede stand

Derde stand

De geestelijken

De adel

De boeren

Moest vechten

Moest werken

Moest bidden

www.npostart.nl

De standenmaatschappij

In de middeleeuwen heb je in de samenleving drie standen:

1. Geestelijken

2. Adel

3. Boeren

Elke groep heet een stand. Letterlijk: waar jij staat in de maatschappij, wat jouw plek is

Sleep de kenmerken naar de juiste standen

Eerste stand

Tweede stand

Derde stand

De geestelijken

De adel

De boeren

Moest vechten

Moest werken

Moest bidden