3H 5/1/21

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Nederlands

3H

Deze les

Stijlfouten over taal hfst. 4 (blz. 167)

• pleonasme 
• tautologie

Stijlfouten over taal hfst. 5

• dubbele ontkenning
• contaminatie

Pleonasme

Bij een pleonasme gebruik je een woord waarvan de betekenis al aanwezig is in een ander woord in de zin.

• witte sneeuw 
• ronde cirkel
• dood lijk

Voorbeelden pleonasme

• lange slungel 
  
• mondeling bespreken 
  
• naar beneden dalen 
  
• nieuwe aanwinst 
  
• nog eens herhalen 
  
• noodzakelijke behoefte 
  
• omlaag vallen 
  

• opnieuw herhalen 
  
• groen gras
  
• witte sneeuw
  
• als eerste beginnen 
  
• blauwe smurf 
  
• bloeiende bloesem 
  
• grote reus 
  
• hardop voorlezen 
  
• houten plank 
  

Tautologie

Bij een tautologie gebruik je twee verschillende woorden die hetzelfde betekenen.

• Die tweeling lijkt identiek hetzelfde
• De kans bestaat dat de politie de dader misschien oppakt.
• Je hebt dat helemaal fout en verkeerd gedaan.

Voorbeelden tautologie

• gratis en voor niets 
  
• één en dezelfde 
  
• leugen en bedrog / list en bedrog 
  
• roddel en achterklap 
  
• geheel en al 
  
• vast en zeker / zeker en vast 
  
• nooit ofte nimmer 
  

• voor eeuwig en altijd 
  
• afgelopen (over) en uit 
  
• klaar uit 
  
• bont en blauw  
  
• schots en scheef  
  
• keurig netjes
  

Over taal hfst. 5 (blz. 222)

Dubbele ontkenning

Je gebruikt twee ontkenningen waardoor je precies het tegenovergestelde zegt van wat je bedoelt.

• Ik ga nooit of te nimmer in een achtbaan.
• Het is verboden hier geen fietsen te plaatsen.
• De beveiliger wil verhinderen dat zij geen boodschappen steelt.

Contaminatie

Bij een contaminatie haal je twee woorden of uitdrukkingen door elkaar.

• De notaris moet dat nog even nachecken.
• Die schoenen kosten echt duur.
• Zij behoort tot de beste van het land.

Het is een en al leugens en bedrog in die relatie van haar.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie
4. Dubbele ontkenning

De plakkerige kauwgom bleef aan mijn schoenzool kleven.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie
4. Dubbele ontkenning

Bij zo'n operatie is er een kans op mogelijke complicaties.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie
4. Dubbele ontkenning

Hij beseft zich niet wat hij daar zijn vrienden mee aandoet.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie
4. Dubbele ontkenning

Wij hebben nooit geen probleem

1. contaminatie
2. pleonasme
3. dubbele ontkenning
4. tautologie

Die eeneiige tweelingzusjes zijn uiterlijk identiek hetzelfde, maar hun karakter is zeer verschillend.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie
4. Dubbele ontkenning