8.3 Dystopie & Entarted

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

8.3 Dystopie 

& Entarted

Metropool

Metropool: Miljoenenstad die alle stedelijke functies in zich verenigt·

De metropool inspireerde de regisseur Fritz Lang om 'Metropolis' te maken.

In de stad grijpen enkele fabrieksdirecteuren de macht en laten de arbeiders hun leven lang onder de grond werken. Maar er is ook een 'terminator' vrouw; een machine die over de wereld wil heersen. Het decor was gigantisch duur en daarmee een voorbeeld voor latere films.

Modernistische theatermakers willen: 

* Voorkomen publiek meeleeft met personages.
* Tot nadenken en actie aanzetten. 
* Vervreemdingseffecten: effecten die de illusie verstoren dat wat op het toneel gebeurt echt is.

   
      Dit doen ze zo:  
1) Verhaal wordt bijvoorbeeld in (tijds)sprongen verteld.
2) Doorbreken van de vierde wand

De vierde wand is het publiek dat kijkt, en niet meedoet; een soort extra wand. 

Als de vierde wand doorbroken wordt, doet het publiek wél mee. Het wordt betrokken in het stuk.

• Dit kan bijvoorbeeld doordat er rechtstreeks tot het publiek gesproken wordt of doordat er een vraag gesteld wordt aan het publiek.

In 1930 komt de communist Brecht met een Opera over het leven in een zelfverzonnen Metropool, zonder regels. Volgens Brecht leidt het kapitalisme van de metropool tot geweld en verval. 

Episch theater: theater dat gebruik maakt van vervreemding om ervoor te zorgen dat het publiek kritisch blijft nadenken.

Vervreemdingseffecten: effecten die de illusie verstoren dat wat op het toneel gebeurt echt is.

1933

• Adolf Hitler aan de macht
• Grootschalige vernietiging moderne beeldende kunst.
• Verbod Jazzmuziek en Joodse muziek.
• Moderne media wel veel gebruikt, maar dan voor propaganda. 

Entartete Kunst = ontaarde kunst

Tentoonstelling: in 1937 door de nazi’s gehouden.

Hier hingen alle vormen van moderne kunst die door de nazi’s verboden werd. 

• Een groot deel van de in beslag genomen kunstwerken werd vernietigd, zelfs in het openbaar verbrand. 

Onder de tafel is nauwelijks onderscheid te maken tussen de meubels en de protheses van de oorlogsinvaliden.

modernisme uitleggen

Vooral Modernistische kunstwerken werden gezien als Entarted. Kunststromingen zoals Expressionisme, Surrealisme, Dadaïsme behoren tot het MODERNISME: 

• Het belangrijkste kenmerk van het MODERNISME is het breken met bestaande tradities en regels in diverse kunstvormen.

Ook van de Nederlandse kunstenaar Piet Mondriaan worden 2 kunstwerken getoond op de tentoonstelling van Entartete Kunst. Daarom besluit Mondriaan te vluchten naar de Verenigde Staten,  zoals veel kunstenaars trouwens deden. Ze gingen naar...

Propaganda 

=

mensen overtuigen van een standpunt door beïnvloeding van de publieke opinie/mening. 

Er wordt daarbij gebruik gemaakt van overdrijving, manipulatie of leugens.

De film Metropolis werd een aantal jaren eerder gemaakt door Fritz Lang. Propagandaminister Goebbels was er van onder de indruk en vroeg Lang om propagandafilms te maken voor het Nationaal Socialisme. Nog diezelfde dag vlucht Lang naar Hollywood.

Fritz Lang >>

Joseph Goebbels >>

Albert Speer

Idee van Speer voor binnenstad van Berlijn. 

Niet uitgevoerd.

Dit stadion zou plaats moeten geven aan zo'n 400.000 man. Het is echter nooit gebouwd.

Zeppelinplatz Nürnberg (1933-1945)

Timpaan

Kroonlijst

Architraaf

      Zuil

       Kapiteel

     Fries

 Kroonlijst: detail

Achterkant van het Zappelin stadion in Berlijn

1940: Charlie Chaplin - Final Speech from The Great Dictator