Les 2. Poëzie in 2hv

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Poëzie

Kenmerken poëzie

• regels zijn kort, veel wit
• opbouw in stukjes tekst die bij elkaar horen (strofe)
• woorden en zinnen zijn vaak bijzonder
• woorden rijmen soms
• woorden en zinnen kunnen meer dan één betekenis hebben
• woorden en zinnen worden soms herhaald
• beeldspraak: er wordt gebruik gemaakt van beelden (figuurlijk taalgebruik)

Vaak is er weinig tijd nodig om een gedicht te lezen, maar veel tijd om het te begrijpen.

In alle gedichten zit rijm.

1. 
2. 

In een gedicht kan een dichter spelen met vorm en taal.

1. 
2. 

Bij een gedicht is het altijd meteen duidelijk waar het over gaat.

1. 
2. 

Een gedicht kan je aan het denken zetten.

1. 
2. 

Lees je weleens gedichten als je ze op straat tegenkomt of als je door je social media scrolt?

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat eindrijm is 
  
• Je kent de verschillende rijmschema’s 
  
• Je kunt uitleggen wat beginrijm / alliteratie is
• Je kunt uitleggen wat klinkerrijm / assonantie is
  
• 
  

Waarom heet dit filmpje 'De slechtste rapper van de straat'?

Welke woorden rijmen niet?

1. pet - bed
2. Schoen - doen
3. dame - game
4. cool - doel

Rijmschema

Van het eindrijm kun je een rijmschema maken.
• Je geeft elke rijmklank een nieuwe letter. De klank in de eerste regel a, de volgende klank b, etc.

Rijmschema ABBA (omarmend

Sint liep te denken,    A

Een boek of een bon  B

Of een flesje lotion,   B

Wat moest hij jou schenken?     A

A.

Sint liep te denken

Wat moest hij jou schenken

Een boek of een bon

Of een flesje lotion?

B.

Sint liep te denken,

Een boek of een bon

Of een flesje lotion,

Wat moest hij jou schenken?

C.

Sint liep te denken

Een boek of een bon

Wat moest hij jou schenken

Een flesje lotion?

gepaard rijm

omarmend rijm

gekruist rijm

abab

aabb

abba

Beginrijm / Alliteratie

Voorbeeld: "De kat krabt de krullen van de trap".
In die zin beginnen veel woorden met de 'k'
Bij alliteratie gaat het om overeenkomst in klank van medeklinkers aan het begin van woorden.

Assonantie

Enkele woorden die bij elkaar in de buurt staan, hebben dezelfde klank, maar niet dezelfde eindletter(s).

Klinkerrijm / assonantie

• Het gaat hierbij om de uitspraak, en niet om de spelling
• Zo is er bijvoorbeeld ook assonantie bij 'een groot cadeau'

Alliteratie / Assonantie?

Alliteratie / Assonantie

Alliteratie (beginrijm):
Groen - grom - griezel etc.
Assonantie (klinkerrijm):
Moeten - groenten - doe - vroeg - troep - schoen- moeder - groen - groeien

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat eindrijm is 
  
• Je kent de verschillende rijmschema’s 
  
• Je kunt uitleggen wat beginrijm / alliteratie is
• Je kunt uitleggen wat klinkerrijm / assonantie is
  

Opdracht 

Zoek in de bundels of kijk op internet naar een gedicht dat je aanspreekt.

Neem het gedicht over en maak het rijmschema,

geef alliteratie en assonantie ook aan.

Geef daarnaast ook je mening over het gedicht, gebruik daarbij drie beoordelingswoorden.