bloedtransfusie les 1

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Bloedtransfusie Module 8 H 3.5 

Lesdoelen

• Jullie weten de bestanddelen van bloed en wat een bloedgroep bepaald
• Jullie weten welke bloedproducten je kan toedienen
• Jullie weten wat een Kruisproef inhoud
• Jullie weten de indicaties voor het toedienen van bloed(producten)

Vraag: waar worden bloedcellen aangemaakt? 

Antwoord: in het beenmerg 

Wat weet je allemaal al over het toedienen van bloed??

Wat is de functie van erytrocyten?

Wat is een tekort aan hemoglobine en ijzer? 

Wat is de functie van de witte bloedcellen? 

Wat is de functie van bloedplaatjes? 

Zuurstof vervoeren m.b.v. hemoglobine

Bloedarmoede/anemie

Functie in de afweer tegen lichaamsvreemde stoffen

Zorgen ervoor dat het bloed stolt

Bloedgroepen

Hoe werkt het nu? ( zie schema blz 320 boek) 

 Het afweersysteem reageert op de antigenen die het lichaam niet zelf heeft door het aanmaken van antilichamen. Vandaar dat bloedgroep O, die geen antigenen heeft, wel aan iedereen gegeven kan worden, maar zelf alleen bloedgroep O kan ontvangen. 

Bloedgroep AB, die zowel de antigenen van bloedgroep A als B heeft, kan van alle bloedgroepen ontvangen. 

Maar bloedgroep AB kan alleen aan bloedgroep AB gegeven worden!

Hoe werkt het nu? ( zie schema blz 320 boek) 

De resusfactor is een ander antigeen. Je hebt het wel of niet; vandaar de term resuspositief of resusnegatief.

 Iemand met een positieve resusfactor kan uitstekend resusnegatief bloed ontvangen maar andersom niet. 

Bloedgroep O resusnegatief is de universele donor en bloedgroep AB resuspositief is de universele ontvanger. 

Op welke manier wordt in de praktijk extra goed gecontroleerd of het donorbloed past bij het bloed van de zorgvrager?

Wat weet je van een kruisproef?

Kruisproef

De bloedgroep en de resusfactor van de zorgvrager moeten voor de bloedtransfusie bekend zijn. De bloedgroep blijft het hele leven dezelfde. Voordat de bloedtransfusie gestart wordt, wordt er door het laboratorium een kruisproef uitgevoerd; het bloed van de donor wordt in contact gebracht met het bloed van de ontvanger. Als geen abnormale reactie zoals klontering van bloed plaatsvindt, kan het bloed volgens protocol gegeven worden. Het afnemen van bloed voor de kruisproef kan niet langer dan 24 uur voor de bloedtransfusie gedaan worden.

Bloedproducten en redenen voor toediening

Rode bloedcellen ( heet Packed Cells) 

• Bij veel bloedverlies ( bv bij....)
• Bij patiënten die onvoldoende rode bloedcellen aanmaken

Bloedplasma

• Bij patiënten met brandwonden
• Bij zeer groot bloedverlies

Bloedplaatjes

• Bij een kwaadaardige bloedziekte (bijv. leukemie)

Donorbloed wordt vrijwel nooit direct gebruikt voor bloedtransfusie. Vaak hebben zorgvragers maar een bepaald bestanddeel nodig. 

Centrifugeren: 

- Bloedplasma (bovenin, is het lichtst)

- Bloedplaatjes en witte bloedcellen in het midden

- Rode bloedcellen (onderin, het zwaarst)

Rode bloedcellen:

• Bloedverlies: na ongeluk of grote operatie
• Onvoldoende rode bloedcellen: een beenmergafwijking

Bloedplaatjes: bij behandeling met chemo wordt beenmerg gedood. Dit zorgt juist voor de aanmaak van bloedplaatjes. Gevolg: ernstig tekort hieraan. 

Evalueren lesdoelen

• Weet je de bestanddelen van bloed en wat een bloedgroep bepaald?
• Welke bloedproducten  kan je toedienen?
• Wat is een Kruisproef?
• Noem de indicaties voor het toedienen van bloed(producten)

Vraag: waar worden bloedcellen aangemaakt? 

Antwoord: in het beenmerg 

Huiswerk

Vraag: waar worden bloedcellen aangemaakt? 

Antwoord: in het beenmerg