11.1 Regeling interne milieu zelfstandig

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Leerdoelen + begrippen

• Je kunt uitleggen wat bedoeld wordt met het interne milieu
  
• Je kunt beschrijven op welke manier regelkringen tot homeostase leidt
  
• Je kent minstens vijf factoren waar het principe van homeostase voor geldt 
  

Norm, regelkring, homeostase, receptor, effector, negatieve terugkoppeling, kerntemperatuur, cytokine

Homeostase

Homeostase is het constant houden van het inwendige milieu in je lichaam, bijvoorbeeld je lichaamstemperatuur, zuurstofconcentratie, glucoseconcentratie of je waterhuishouding

Voor al deze variabelen geldt dat je lichaam het beste functioneert op een bepaalde constante waarde, deze waarde noemen we de norm waarde

Het inwendige milieu bestaat uit cytoplasma, weefselvloeistof, bloedplasma en lymfe

Homeostase

Regelkring

Sensor/receptor: meet de actuele waarde (zintuigcellen zoals: drukreceptoren, osmoreceptoren, enz)  

Controle/regelcentrum: checkt of het nog binnen de norm is (oa hypothalamus, hersenstam)

Effector: Komt in actie als norm niet meer klopt (spieren+klieren)

Negatieve terugkoppeling: zorgt voor een tegenwerkende reactie, zodat norm gehandhaafd wordt

Lichaamstemperatuur kern

Norm: 37°C

Regelcentrum: Hypothalamus

Receptor: Hypothalamus

Effector: Kringspieren in de bloedvaten/ zweetklieren/ stofwisseling/ spieren

Effect: Verhoging/ verlaging warmteverlies

Lichaamstemperatuur schil

Norm: Variabel

Regelcentrum: Hypothalamus

Receptor: Huid

Effector: Kringspieren in de bloedvaten/ zweetklieren/ stofwisseling/ spieren

Effect: Verhoging/ verlaging warmteverlies

                                            

Binas 

Hoe zorgen rillingen ervoor dat de lichaamstemperatuur constant blijft?

Welke effectoren worden aangestuurd wanneer de kerntemperatuur de bovengrens bereikt? En de ondergrens?

Leg uit wat het verschil is tussen negatieve terugkoppeling en positieve terugkoppeling.

Koorts

• Reactie van je lichaam op een infectie
• Bij een infectie produceren witte bloedcellen cytokine (soort waarschuwingsstofje)
• Cytokine beïnvloedt de hypothalamus -> de normtemperatuur wordt verhoogd
  
  > Een hogere temperatuur is nadelig voor de ziekteverwekkers, maar is er een hogere productie van afweerstoffen/ antistoffen!

Doen

• Lees 86-88 Interne milieu
• Beschrijf of teken van een aantal voorbeelden de regelkringen:
  Norm, regelcentrum, receptoren en effectoren

Leerdoelen + begrippen

• Je kunt uitleggen wat bedoeld wordt met het interne milieu
  
• Je kunt beschrijven op welke manier regelkringen tot homeostase leidt
  
• Je kent minstens vijf factoren waar het principe van homeostase voor geldt 
  

Norm, regelkring, homeostase, receptor, effector, negatieve terugkoppeling, kerntemperatuur, cytokine

Welke vragen heb je nu nog over de stof?

Hoe ga je te werk?

1. Lezen boek: 11.1
   
2. Begrippenlijst aanvullen
   
3. Biologiepagina uitleg + oefeningen
4. Opdrachten: 1 t/m 6 (+7)
5. Nakijken en verbeteren: uitwerkingen op magister
6. Vragen?