massa cultuur H3 subculturen en engagement

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

MASSACULTUUR

Subculturen en Engagement

Wat gaan we deze les doen?

Lesdoelen:

• Na deze les weet je hoe de (Amerikaanse) jeugdcultuur leidt tot subculturen.
• Na deze les weet je wat subculturen en engagement betekenen.
  

Herhaling H2:Kan je antwoord geven op onderstaande vragen?

1. Hoe kunnen sterren en idolen wereldberoemd worden in de massacultuur (tweede helft van de twintigste eeuw)?
   
2. Wat betekenen identificatie en imago?
   
3. Wat houdt de macht van de media in?

Korte Herhaling H2

1. Sterren en idolen worden wereldberoemd in de massacultuur dankzij: 
- reismogelijkheden (internationale optredens)
- de massamedia (verspreiden hun kunst wereldwijd)

2. Wat betekenen identificatie en imago?
- identificatie: het imago van een ster/idool waarin fans zich kunnen herkennen.
- imago: het ideaalbeeld dat fans van een ster/ idool hebben en dat sterren/idolen zorgvuldig bewaken.

3. De macht van de media: Massamedia zorgen voor een snelle verspreiding van (pop)cultuur en is niet meer weg te denken uit onze samenleving. De media kunnen sterren en idolen echter maken en breken!

H3

SUBCULTUREN & ENGAGEMENT

jeugdculturen

• Na de jaren 50 wordt de jeugdcultuur geleidelijk een dominante factor binnen de massacultuur
  -> jongerengroepen die zich vrij voelen om anders te denken en te zich gedragen dan hun ouders.
• Vóór WOII had de jeugd nauwelijks zelf iets te zeggen.
  
•  Binnen deze jeugdcultuur ontstaan verschillende subculturen

Waardoor kan deze jeugdcultuur ontstaan na WOII?

Waardoor kan deze jeugdcultuur ontstaan na WOII?

• Veel meer jongeren volgen nu een (betere) opleidingen, dat maakt de jeugd mondiger
  
• De jeugd krijgt meer vrije tijd. Het weekend ontstaat.
  
• De jeugd krijgt de beschikking over meer geld en wordt zo een trendsettende markt.
  

Waar denk je aan bij
een subcultuur?

Wat is een subcultuur?

• Betekenis: een groep mensen die zich binnen een bestaande cultuur onderscheiden/afzetten tegen de bestaande cultuur.
• Dit zie je aan: bepaalde levenshouding, kledingstijl, taalgebruik, gedrag of een combinatie van deze zaken.
  
• Soorten redenen om je bij een subcultuur aan te sluiten: etnische, economische, sociale, politieke en/of religieuze redenen.

noem zo veel mogelijk
subculturen

Hippies

Punk

Rock&Roll

Disco

Dance & House

Wat is ENGAGEMENT? zoek op...
(leg het uit, noem de betekenis, geef een voorbeeld)

Wat is engagement?

• Betekenis: maatschappelijke betrokkenheid (het gevoel van verplichting een stelling aan te nemen en een positie te moeten kiezen in de maatschappij.)
  
• Engagement is vaak politiek gericht. Kunstenaars willen dan d.m.v. de inhoud van hun liedjes, toneelstukken, kunstwerken de onvrede over de maatschappij duidelijk maken.
  
• Veel subculturen hebben engagement, hun doel is: de wereld te verbeteren of te veranderen.
  

voorbeelden Engagement binnen subculturen

1. Hippiebeweging die zich afzet tegen het politieke systeem en de heersende waarden en normen in de Amerikaanse samenleving. Met hun subcultuur willen ze de wereld verbeteren: make love not war
   
2. Punkbeweging die zich ook afzet tegen het politieke systeem, zij vinden hippies te soft en zijn anti-alles.
   

 subculturen zonder engagement

1. YUP, Disco, House, Dance deze groepen zijn niet politiek, maatschappelijk geëngageerd of rebels. Plezier maken, dansen en feesten (yup:geld verdienen) daar gaat het om. Ze zijn Hedonistisch van karakter;  uitgebreid genieten en daarbij alles consumeren wat het leven te bieden heeft. (het griekse woord hedone betekent genot).

PROTESTmuziek

• In de jaren 60 komt in verschillende subculturen de protestsong op.
  
• Hierin uiten zij hun onvrede over maatschappelijke misstanden.
  Kenmerken:
• tekst (boodschap) is belangrijker dan de muziek
  
• muziek versterkt de boodschap
  
• een pakkende melodie, waardoor makkelijk is mee te zingen
  
• soms eenvoudige instrumenten: gitaar en mondharmonica
  Voorbeelden: liedjes van Bob Dylan, Bob Marley, Sex Pistols, Public Enemy

Het nummer gaat over de politieke situatie in de jaren '60 van de twintigste eeuw. Zo worden de conflicten tussen de gevestigde orde en de tegencultuur besproken, en komen tevens het gebruik van recreatieve drugs en de Vietnamoorlog aan bod. Tot slot zingt Dylan ook over de Afro-Amerikaanse burgerrechtenbeweging. Let op de vormgeving van de clip: vooruitstrevende videoclip die later veelvuldig gekopieerd is.

Public Enemy

• Maatschappijkritische hiphopgroep uit New York, begonnen in 1982
  
• Bekend om hun strijd tegen het rechtse overheidsbeleid en discriminatie op huidskleur
  
• Leider Chuck-D schreef er zelfs boeken over en
  treedt op in publieke debatten
  

Shut ‘em down van Public Enemy

Wat zou het doel en het middel zijn van deze clip?

Shut ‘em down van Public Enemy

Doel: de politiek geëngageerde/ maatschappijkritische hiphopgroep Public Enemy wil een politieke boodschap overbrengen (miststanden in Amerika laten zien).

Middel: ze bereiken dat doel met een agressieve clip (zowel qua muziek, vormgeving als voorstelling).

Shut ‘em down van Public Enemy

• Waardoor komt de clip agressief over, gelet op de VORMGEVING?
• Waardoor komt de clip agressief over, gelet op de VOORSTELLING?
• Waardoor komt de clip agressief over, gelet op de MUZIEK? 
  
   Let op: de tekst wordt niet bedoeld.

Waardoor komt de clip agressief over, gelet op de VORMGEVING?

VORMGEVING

drie zaken uit de VORMGEVING van de clip waardoor deze agressief is.

• (cameravoering) De cameravoering is springerig/beweeglijk/staat nooit stil.
  
• (montage) Soms tussen gemonteerde vage/onduidelijke beelden.
  
• (montage) Beelden lopen door elkaar op een chaotische manier.
  
• (vorm/kleur) Agressieve/hoekige teksten in zwart, wit en rood

Waardoor komt de clip agressief over, gelet op de VOORSTELLING?

VOORSTELLING

Zaken van de VOORSTELLING waardoor de clip agressief over komt zijn;

• Agressief gebarende zanger(s)
  
• Geüniformeerde mannen.
  
• Beelden van politie en agressie/arrestaties/bebloede mensen
  
• Wapens/gewapende mensen in beeld
  
• Black Panther/black powersymbolen in beeld
  
• Opruiende teksten in beeld/De Amerikaanse vlag wordt begeleid door de tekst I Shut ‘m Down
  

Waardoor komt de clip agressief over, gelet op de MUZIEK?

MUZIEK

Drie zaken uit de MUZIEK waardoor deze agressief
overkomt zijn;

• (ritme) Stampend ritme.
• (klankleur) Scratch en schratchgeluiden.
• (toonhoogte) Schrille geluiden.
• (vorm) Veel herhaling.
• (dynamiek) Weinig melodieus/geschreeuwde tekst.

Shut ‘em down van Public Enemy

Public Enemy koos destijds voor rap als muziekvorm om hun protest te uiten.

waarom zal rap als muziekvorm destijds daarvoor het meest geschikt zijn?

Shut ‘em down van Public Enemy

Rap is geschikt om protest te uiten omdat:

• Rap is een muziekvorm waarbij de tekst belangrijker of even belangrijk is als de muziek.
  
• Rap is sterk tekstueel; rap bestaat grotendeels uit tekst.
  
• De cadans van de muziek en de zang maak dat een tekst veel impact heeft.
  

voorbeeld uit het nieuws

Schilderij van kunstenaar Rein Dool in het academiegebouw van de universiteit van Leiden wordt verplaatst nav discussie over het onderwerp: 'rokende oudere witte mannen'

Engagement van nu: de WOKE beweging

het woord woke dook op in de jaren 30 toen het door zwarte Amerikanen werd gebruikt als slang (straattaal) om elkaar alert en 'wakker' te houden voor structureel racisme. Elkaar behoeden voor blinde vlekken voor racisme werd omschreven als 'stay woke

WOKE

In verband gebracht met:

- politieke correctheid

- cancelcultuur

- zelfcensuur van o.a. sterren en media

- vaak onderwerp van internetmemes