Buisbewerken-C18/C22 bladzijde 69 t/m 88

• Installatietechniek
• Praktijkonderwijs
• MBO
• Leerjaar 1

Koperen buis

Lesboek BuisbewerkenLesboek Buisbewerken-C18/C22 bladzijde 90 t/m 100

Waar denk je aan als je gaat solderen ?

Leerdoelen

van de les:

• Begrip te tonen van wat zacht solderen is.
• Het proces van zacht solderen te beschrijven.
• Het belang van zacht solderen te begrijpen.

Wat is zacht solderen?

• Zacht solderen is een techniek waarmee twee metalen onderdelen aan elkaar worden verbonden door het gebruik van een soldeermateriaal (soldeer). Dit soldeermateriaal smelt bij een relatief lage temperatuur, meestal onder de 450 °C. Het soldeermateriaal zelf is vaak een legering van tin en lood, hoewel er ook loodvrije varianten bestaan, zoals tin-koper of tin-zilver.

Waarom heet het "zacht" solderen? Het wordt "zacht" genoemd omdat de verbinding wordt gemaakt bij een lage temperatuur (onder 450 °C), in tegenstelling tot "hard" solderen of lassen, waarbij hogere temperaturen worden gebruikt en het metaal zelf kan smelten.

Wat is het doel van zacht solderen??

• Zacht solderen wordt gebruikt om twee metalen te verbinden zonder dat ze zelf moeten smelten. Dit maakt het mogelijk om delicate materialen of elektronische componenten te verbinden zonder ze te beschadigen door hoge temperaturen.

Voorbeelden van toepassingen?

• Elektronica: In de elektronica wordt zacht solderen veel gebruikt om draden op printplaten te verbinden.
• Sanitair: In de installatietechniek wordt zacht solderen toegepast om koperen leidingen aan elkaar te verbinden.
• Juwelierswerk en fijnmechanica: Solderen wordt ook gebruikt voor het verbinden van kleine metalen onderdelen in de productie van sieraden of machines.

Hoe werkt zacht solderen?

• Het proces van zacht solderen bestaat uit vier belangrijke stappen:

Oppervlaktevoorbereiding: Voordat je kunt solderen, moet je de te verbinden metalen schoonmaken. Vuil, olie of oxidatie kan ervoor zorgen dat het soldeer niet goed hecht. Dit kan worden gedaan door de metalen oppervlakken af te vegen met een doek of door een speciaal reinigingsmiddel te gebruiken.

Aanbrengen van flux: Flux is een chemisch middel dat helpt om oxidatie van de metalen te voorkomen en zorgt ervoor dat het soldeer goed vloeit. Het vermindert ook de kans op luchtbellen in de verbinding en verbetert de hechting van het soldeermateriaal.

Verwarm de verbinding: De metalen onderdelen moeten opgewarmd worden totdat ze heet genoeg zijn om het soldeermateriaal te laten smelten. Dit gebeurt met behulp van een soldeerbout of een ander verwarmingselement.

Aanbrengen van het soldeer: Het soldeermateriaal (meestal een staaf of draad soldeer) wordt op de verwarmde verbinding geplaatst. Het smelt en vloeit in de verbinding tussen de metalen onderdelen. Zodra het soldeer afkoelt, vormt het een sterke, duurzame verbinding.

Samenvatting van het proces:

• Maak de oppervlakken schoon van de te verbinden metalen.
• Breng flux aan om oxidatie te voorkomen.
• Verwarm de metalen met een soldeerbout tot de juiste temperatuur.
• Breng het soldeer aan en laat het afkoelen om een sterke verbinding te creëren.

Waarom is zacht solderen belangrijk?

• Zacht solderen wordt veel gebruikt in situaties waarin een sterke, maar flexibele verbinding nodig is zonder dat de onderliggende materialen worden beschadigd. Het is eenvoudig uit te voeren, relatief goedkoop en vereist geen complexe apparatuur. Bovendien is het ideaal voor kleine, gedetailleerde verbindingen, zoals in de elektronica en bij het verbinden van kleine leidingen.

Oefening:

• Wat is de belangrijkste reden om flux te gebruiken bij het solderen?
• Noem twee toepassingen van zacht solderen en leg uit waarom het daar wordt gebruikt.
• Wat gebeurt er als de temperatuur van het soldeermateriaal te hoog is tijdens het solderen?

Wat is hardsolderen?

• Hardsolderen is een techniek waarmee twee metalen worden verbonden met soldeermateriaal dat een hogere smelttemperatuur heeft dan bij zacht solderen. Het soldeermateriaal smelt bij temperaturen boven de 450 °C (meestal tussen 600 °C en 1200 °C). Dit maakt hardsolderen geschikt voor sterke, duurzame verbindingen.

Hoe werkt hardsolderen?

• Het proces bestaat uit vier eenvoudige stappen:

Oppervlakte schoonmaken: De metalen worden gereinigd om ervoor te zorgen dat het soldeer goed hecht.

Flux aanbrengen: Flux voorkomt oxidatie en helpt het soldeermateriaal goed vloeien.

Verwarm de verbinding: De metalen en het soldeermateriaal worden verwarmd boven het smeltpunt van het soldeer.

Soldeer aanbrengen: Het soldeermateriaal smelt en vloeit in de verbinding, waarna het afkoelt en uithardt.

Voordelen van hardsolderen?

• Sterke verbindingen: Ideaal voor belastbare en duurzame verbindingen.
• Temperatuurbestendigheid: Bestand tegen hogere temperaturen dan bij zacht solderen.
• Veelzijdigheid: Geschikt voor het verbinden van verschillende metalen zoals staal, koper en goud.

Toepassingen van hardsolderen:

• Toepassingen van hardsolderen:
• Hardsolderen wordt veel gebruikt in de luchtvaart, automobielindustrie, juwelierswerk en sanitair. Het is ideaal voor toepassingen waar de verbinding sterk en bestand tegen hitte moet zijn.

Samenvatting:

• Hardsolderen is een krachtige techniek voor het maken van sterke verbindingen met hoge temperatuurweerstand. Het wordt toegepast in veeleisende industrieën zoals de luchtvaart en het maken van sieraden.

Schrijf eens op waar je meer over zou willen weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.