NOVA H2 samenvatting TW2

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H2

kookpunt, stroomgeleiding, mengen met water

(stofeigenschappen)

H2 Chemische binding  - voorbereiding TW2

dat

Er zijn 3 groepen: metalen - moleculaire stoffen - zouten.
Elke groep stoffen heeft een ander type binding(en). 

 Als je wilt weten met welk bindingstype je te maken hebt....
 --> kijk dan of de stof is opgebouwd uit metaal- of niet-metaalatomen.

Deel de volgende stoffen in bij de juiste groep.

METALEN

ZOUTEN

MOLECULAIRE 

STOFFEN

H2O(l)

NaI(s)

CuO(s)

Ca(s)

C(s)

CH4(g)

Au(s)

KF(s)

Hg(l)

I2(s)

Overzicht alle bindingstypen

• Op de volgende dia's worden de bindingstypen kort besproken
• Daarna volgen opgaven om te controleren of je de theorie kunt toepassen

Leer deze tabel uit je hoofd

(zie volgende dia)

Metalen op microniveau

naam deeltjes: metaalatomen en valentie-elektronen

naam binding: metaalbinding

1. stroomgeleiding wordt verklaard door vrij bewegende valentie-elektronen in het metaalrooster

2. hoog smeltpunt wordt verklaard door sterke metaalbinding

Sleep de formules van zouten naar de afbeelding van zoutwinning. Gebruik het Periodiek Systeem

NaCl

HCl

H₂S

P₂O₅

CaO

CO₂

Fe₂O₃

SO₃

BaF₂

ZnS

SnCl₂

K₂O

Zouten: verklaring op microniveau

In de vloeibare fase geleidt een zout stroom! Hoe kun je dat verklaren?

Zouten op microniveau

naam deeltjes: ionen

naam binding: ionbinding

1. stroomgeleiding wordt verklaard door vrij bewegende ionen:

in een vast zout kunnen de ionen niet vrij bewegen, ze trillen in het ionrooster op een vaste plaats. In een gesmolten zout kunnen de ionen wel vrij bewegen.

2. hoog smeltpunt wordt verklaard door sterke ionbinding

Zouten ontstaan door een reactie tussen metaalatomen en niet-metaalatomen

Beide atomen willen edelgasconfiguratie

Metaal-atoom staat elektron af aan
Niet-Metaal-atoom

Metaalatoom          Niet-Metaalatoom 

Zouten zijn opgebouwd uit ionen

minder e- in schillen
dan p+ in de kern =

positief ion

meer e- in schillen 
dan p+ in de kern =

negatief ion

lampje brandt niet
 --> geen stroomgeleiding

lampje brandt niet

 --> geen stroomgeleiding

Moleculaire stoffen op microniveau (1)

naam deeltjes: moleculen

naam bindingen: 

IN moleculen --> atoombinding (wordt verbroken bij chemische reactie)

TUSSEN moleculen --> molecuulbinding (wordt verbroken bij fase-overgang)

Hoe groter de massa/het contactoppervlak van de moleculen, hoe sterker de molecuulbinding, hoe hoger het kookpunt

LET OP: In de gasfase is er géén molecuulbinding tussen moleculen

Moleculaire stoffen op microniveau (2)

naam deeltjes: moleculen met OH-groep of NH-groep (en moleculen HF)

naam binding: waterstofbrug (H-brug)

1. als de moleculen een OH/NH-groep hebben, kan de stof goed oplossen in water, omdat de moleculen waterstofbruggen vormen met watermoleculen

2. als de moleculen een OH/NH-groep hebben, heeft de stof een hoger kookpunt, omdat de waterstofbrug een sterkere binding is dan de molecuulbinding

Vaak gevraagd:

Waterstofbruggen tekenen tussen moleculen:

- alléén OH en NH groepen

- van O óf N naar H van andere groep

- met stippellijn

Leerdoelencheck(1)

uit je hoofd leren en toepassen

In welke van deze twee tekeningen is de waterstofbrug correct getekend?

1. Zowel in 1 als in 2.
2. Alleen in 1.
3. Alleen in 2.
4. In geen van beide.

GOUD DER DWAZEN

Hiernaast zie je een brokje pyriet (FeS). Het wordt ook wel "Fools Gold" genoemd, omdat het erg op goud (Au) lijkt. De dichtheid is verschillend. Met welk ander proefje kun je aantonen dat dit brokje pyriet is en geen goud? Leg uit.

Welke stof heeft het hoogste kookpunt: water of diwaterstofsulfide?

1. H2O, want die heeft het grootste contactoppervlak
2. H2S, want die heeft de hoogste molecuulmassa
3. H2O, want die vormt H-bruggen
4. H2S, want die vormt H-bruggen én heeft de hoogste molecuulmassa

Zet de moleculen op volgorde van oplopend kookpunt. Zoek de kookpunten niet op, maar verklaar aan de hand van de structuurformule en betrokken bindingstypen.

CH4 (methaan), C2H6 (ethaan), CH3OH (methanol)

1. methaan, ethaan, methanol
2. ethaan, methaan, methanol
3. methanol, ethaan, methaan
4. methanol, methaan, ethaan

Lost deze stof op in water?

1. ja, de C=C reageert met watermoleculen
2. nee, het molecuul heeft geen OH-groepen
3. ja, de CH-groep vormt Hbruggen met watermoleculen
4. nee, de watermoleculen kunnen niet in de ringvormige moleculen komen

Lost deze stof op in water?

1. ja, de OH-groep vormt H-bruggen met watermoleculen
2. nee, de CH-keten is te lang. Deze keten vormt molecuulbindingen en kan de H-bruggen tussen watermoleculen niet verbreken
3. ja, de CH-groepen vormen H-bruggen met watermoleculen
4. nee, de CH-groepen kunnen geen H-bruggen vormen met watermoleculen

Leg op microniveau uit dat glucose goed kan oplossen in water.

Leg op microniveau uit welke stof beter in water oplost
a. methanol

b. pentaan-1-ol

CH​3​​OH

CH​3​​−CH​2​​−CH​2​​−CH​2​​−CH​2​​−OH

leerdoelencheck (2)

toepassen en inzicht op examenniveau

de vragen komen uit de HAVO-examens van 2022

zoals hierboven

CE-2010

tijdvak 1

CE-2022

tijdvak 1

CE-2022

tijdvak 1

CE-2022

tijdvak 1

antwoord staat na vr 31

CE-2022

tijdvak 1

CE-2022

tijdvak 1

CE-2022

tijdvak 2