Cultuur v h Moderne - introductie en invalshoeken

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Cultuur van het Moderne: 1900 - 1950
Wat gebeurde er in deze tijd?

Reminder:

Moderne kunst is niet de kunst van nu!

De kunst van nu noemen we hedendaagse kunst

HW: begrippen verdelen over thema's

???

Wist je je helemaal geen raad met de begrippen van de huiswerkopdracht? 

Kijk dan nog eens je boek door en bekijk de inleidende presentatie van vorig jaar. Deze vind je in teams. 

Volkskunst: niet-Europese invloeden op Picasso, Matisse en Kirchner.

1. Kunst en gevoel
2. Kunst en macht
3. Kunst als reactie
4. Kunst en vermaak

Expressionisme:
het loslaten van oude regels die
het rechtstreeks uitdrukken van emotie alleen maar in de weg staan.
Het 'onbewuste' staat centraal
Freud: Es, ich, uber-ich
(primitief, kind, geweten)

1. Kunst en gevoel
2. Kunst en rationalisme
3. Kunst als reactie
4. Kunst en macht

Het expressionisme stelde de persoonlijke, onderbewuste reactie van de kunstenaar op zijn omgeving centraal. Het zette zich hiermee af tegen het impressionisme, dat het weergeven van de zintuiglijk ervaren werkelijkheid vooropstelde.

De Amsterdamse school:
voor arbeiders (door Michel de Klerk). Bakstenen, versieringen, asymmetrie, bogen, speels.
Sociale woningen

1. Kunst en gevoel
2. Kunst en rationalisme
3. Kunst en macht
4. Kunst en vermaak

In het centrum staankleine,onhygiënischewoningenmetnauwelijksvoorzieningenofdag-licht (arbeidswijken).Dewelgesteldeburgerijwoontaanderandvandestadinvillawijkeninhetgroen.Begintwintigsteeeuwzietmenindatditzonietdoorkangaanenstartmensocialewoningbouwprojec-ten.IndeSpaarndammerbuurtbouwenMicheldeKlerkencollega'stussen1910en1940woningeninexpressionistischestijl.MennoemtdiedeAmster-damseschool.Ergopvallendishetdecoratievegebruikvanbaksteenendakpannenalsversieringindegevels.Asymmetrieenongewone-rondeenbolle-vormenzijnanderekenmerken.Despeelsestijlleverteenlevendigstraatbeeldop.DehorizontaleramendieDeKlerkalseerstetoepastbrengthetdaglichttotdiepindewoningen.DestijlvandeAmsterdamseSchoolstaathaaksophetfunctionalismevaneigentijdsearchitecten.TochwordtDeKlerkerinternationaalbefaamdmee..

Bauhaus: Internationaal georiënteerde kunstopleiding, opgericht in 1919 in Weimar (Duitsland).
'Form follows function'
Betaalbaar voor iedereen

1. Kunst en gevoel
2. Kunst en rationalisme
3. Kunst als reactie
4. Kunst en vermaak

In een tijd dat alleen een elitaire bovenlaag zich (jugendstil) ontwerpen kon permitteren, werkte het Bauhaus vanuit het ideaal om mooi en praktisch design voor iedereen bereikbaar te maken.

De doelstellingen van het Bauhaus waren:

een grondige ambachtelijke opleiding

creëren van hoogwaardige technische en esthetische producten

accent op de functionaliteit van producten

betaalbare producten leveren door industriële productieprocessen

samenwerking binnen de kunstdisciplines om tot een Gesamtkunstwerk te komen

integratie van kunst in het dagelijks leven

Naast elementaire vakken als vorm- en kleurenleer, compositieleer, tekenen, schilderen, beeldhouwen en kunstkennis kregen studenten les in metaal- en houtbewerking, weven, keramiek, glas-in-lood, fotografie, reclame, grafische vormgeving, meubelmaken, theatertechniek en toneelspel. Al deze vormen moesten in dienst staan van de architectuur.

Na ruzie met de regering werd de school in 1925 naar Dessau verplaatst, waar men wel interesse had het Bauhaus. 

De Stijl: Groepering Nederlandse kunstenaars tussen 1917 en
1932 rond het tijdschrift ‘De Stijl’. Gaat uit van strenge
vormgeving met een zekere voorkeur voor geometrie
en primaire kleurvlekken, voor in de nieuwe, mooie en functionele wereld

1. Kunst en macht
2. Kunst en rationalisme
3. Kunst en vermaak
4. Kunst en gevoel

HunideeënovermodernekunstenarchitectuurpublicerenzeinhuneigentijdschriftDeStijl.Zezijnzichbewustvandeontwikkelingeninanderelandenenkiezenbewustvoordeabstractiealsnieuweuniverselebeeldtaalvoordemassa.Zenoemendie"DeNieuweBeelding"enhijmoettoepasbaarzijninallekunstdisciplines.Evenwichtigeenharmonischecompositiesmetgeometrischevormeninprimairekleurenendeniet-kleurenwitenzwartbepalendespelregelsvandevormgeving.PietMondriaangaatdaarinzover,dathijzelfsalleenhorizontaleenverticalelijnenwilzien.Deregelswordenstrenguitgevoerd.

Constructivisme (1915, Rusland): focust op abstracte, ruimtelijke kunst met accent op materiaalonderzoek en constructie

Staal, glas, abstractie, geometrische vormen

1. Kunst en vermaak
2. Kunst en macht
3. Kunst en rationalisme
4. Kunst en gevoel

Kunststroming uit Rusland vanaf 1915. Abstracte,

veelal ruimtelijke kunst met het accent op

(experimenteel) materiaalonderzoek en constructie

(fabrieksmatige productie). Vanaf 1917 vooral

ontwerpen voor toegepaste kunst, zoals architectuur

met veel staal en glas (voor transparantie), abstracte

en geometrische vormen en zonder versieringen.

Vanaf 1920 verspreidt de invloed van het

constructivisme zich over de rest van Europa.

Jazz

1. Kunst als reactie
2. Kunst en gevoel
3. Kunst en vermaak
4. Kunst en macht

Futurisme

1. Kunst als reactie
2. Kunst en gevoel
3. Kunst en vermaak
4. Kunst en macht

Dadaïsme

1. Kunst als reactie
2. Kunst en gevoel
3. Kunst en vermaak
4. Kunst en macht

Brecht & Weill (Driestuiversopera)

1. Kunst als reactie
2. Kunst en gevoel
3. Kunst en vermaak
4. Kunst en macht

Atonaal
(Arnold Schönberg)

1. Kunst als reactie
2. Kunst en gevoel
3. Kunst en vermaak
4. Kunst en macht

Blues

1. Kunst als reactie
2. Kunst en gevoel
3. Kunst en vermaak
4. Kunst en macht

Citizen Kane
(eerste lange film)

1. Kunst als reactie
2. Kunst en gevoel
3. Kunst en vermaak
4. Kunst en macht

Charlie Chaplin
(acteur, regisseur)

1. Kunst als reactie
2. Kunst en gevoel
3. Kunst en vermaak
4. Kunst en macht

Art Deco
(samensmelting)

1. Kunst als reactie
2. Kunst en gevoel
3. Kunst en vermaak
4. Kunst en macht

In veel landen is de Art Deco ver- smolten met een eigen stijl, vooral in de Architectuur. Daarom is Art Deco eigenlijk eclectisch. Algemene kenmerken van Art Deco in de toegepaste kunst zijn: eenvoudige geometrische patronen, strakke en eenvoudige vormgeving, strenge verticale lijnen en abstractie. Omarmen van technologie. 

Surrealisme

1. Kunst als reactie
2. Kunst en gevoel
3. Kunst en vermaak
4. Kunst en macht

Inhetsurrealismewendenkunstenaarshunfantasieaanzonderzichietsvanbestaandewettenenregelsaantetrekken.Zijtoneninhunkunstwereldendienietbinnendesfeervangewoneervaringenliggen.Dromen,hallucinatiesenhetonderbewustezijninspiratie-bronnen.MetnamehetwerkvanSigmundFreudheefthunbelang-stelling.

Kubisme

1. Kunst als reactie
2. Kunst en gevoel
3. Kunst en vermaak
4. Kunst en macht

Walt Disney

1. Kunst als reactie
2. Kunst en gevoel
3. Kunst en vermaak
4. Kunst en macht

Invalshoeken examen

Teams bestanden: kunst algemeen havo 2022

Website: https://www.kunstcontext.com/ckv/ondckv2.htm 

--> cultuur van het moderne

--> examenitems 

Oefenvragen

Vraag

Bekijk het videofragment 1.

Het is de eerste film die gebroeders Lumière aan betalend publiek tonen in 1895. Deze laat een aantal arbeiders zien die een fabriek verlaten. De zwart-wit film is geen speel film zoals wij die kennen. Zo is er geen geluid. 

1.Noem nog twee zaken waarom hiervan uit de vorm geen sprake is van een speelfilm zoals wij die kennen.

Bekijk het videofragment 1.
Het is de eerste film die gebroeders Lumière aan betalend publiek tonen in 1895. Deze laat een aantal arbeiders zien die een fabriek verlaten. De zwart-wit film is geen speel film zoals wij die kennen. Zo is er geen geluid. 1.Noem nog twee zaken waarom hiervan uit de vorm geen sprake is van een speelfilm zoals wij die kennen.

Vraag

Bewegingen zoals het futurisme en dada verzetten zich tegen zich tegen de heersende orde. De uitgangspunten van beiden zijn echter totaal anders.

1.Geef voor beiden aan wat het belangrijkste verschil is.

Bewegingen zoals het futurisme en dada verzetten zich tegen zich tegen de heersende orde. De uitgangspunten van beiden zijn echter totaal anders.
1.Geef voor beiden aan wat het belangrijkste verschil is.

Vraag

Voor propaganda doeleinden worden bewust 'gewone' mensen als hoofdrolspeler gekozen in de kunstwerken. Krachtig en gezond uitziende soldaten, arbeiders, matrozen en boeren sieren pleinen, posters en schilderijen.

Geef een reden voor het afbeelden van 'gewone' mensen voor propaganda doeleinden.

Geef een reden voor het afbeelden van 'gewone' mensen voor propaganda doeleinden.

Zezijngeschiktvoorpropagandawant:-Zocreëertmenrolmodellenvoordegewonearbeiderdiezichmetdezemodelburgerskanidentificeren.-Zoscheptmeneennationalistischideaalbeeldvandeheilstaatenappelleertmenaandetrotsvanhetvolk.

Vraag

Beluister het fragment. Het is een fragment uit Ragtime van Igor Stravinsky. Igor Stravinsky is een van de Europese componisten die wordt beïnvloed door de jazz. Zo schrijft hij een ‘ragtime’ met deels een bezetting van instrumenten die ook in een jazzorkest voorkomt.

A. Noem nog twee zaken uit het fragment die afkomstig zijn van jazz.

B. Toch is dit geen jazz. Noem twee redenen waarom niet.

A. Noem nog twee zaken uit het fragment die afkomstig zijn van jazz.
B. Toch is dit geen jazz. Noem twee redenen waarom niet.

A. 

Verschuivende(gesyncopeerde)ritmes.Strakritme.Kortesolo’sdoorverschillendeinstrumenten/afwisselingheleorkestmetsolo’shetspelenvanglijtonen(glissando’s)doorblaasinstrumenten.Demelodieisvaakinstukjesverdeeldover/aangevulddoorverschillendeinstrumenten. 

B. Erzijnveeldissonanteklanken.Erwordtnietgeïmproviseerd.Demelodieisingewikkeldennietjazzy.Derefrein-coupletstructuurontbreekt.Hetisconcertmuziekengeenbandmuziek. 

Volgende week: expressie

Huiswerk:

Lezen paragraaf Expressie

Maken vraag 3 t/m 12 van werkboek

(je kunt alvast de Lessonups doorkijken, zie teams)