Les 8: 3.10 Genetische modificatie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

Tas van tafel

Laptop pakken & in Lesson-Up

Pen, potlood & notitieschrift pakken

Doelen

Je weet wat een genoom is en kunt uitleggen hoe dit kan veranderen door toevallige mutaties of menselijk ingrijpen.

Je kent mogelijke oorzaken en gevolgen van mutaties

Je kent een aantal toepassingsmogelijkheden van genetische modificatie.

Genoom

alle genen op alle 46 chromosomen samen

mutatie

wijziging in genetische informatie t.o.v. normaal

positief: nieuwe eigenschap

negatief: ziekte / dood

neutraal: geen effect

door: mutagene stof / straling

Het syndroom van Down

genoommutatie:

aantal chromosomen anders

chromosoom

mutaties

Chromosoommutaties

Chromosoom deletie van nummer 7. 

Syndroom van Williams


Meeste chromosoommutaties zorgen voor niet levensvatbaarheid, waarom?

gen

mutatie

De coderende streng is AAG CGA TTA. Wat voor effect heeft het als er een mutatie optreedt en de eerste A vervangen wordt door een T

De coderende streng is AAG CGA TTA. Wat voor effect heeft het als er een mutatie optreedt en er voor de eerste A een T terecht komt

Genetische ziektes

Waarom zijn genetische ziektes zo moeilijk te voorkomen?

Waarom zijn genetische ziektes zo moeilijk te genezen?

Diabetes type I

Patiënten produceren zelf geen insuline

Vroeger werd dit uit de alvleesklier van (overleden) varkens gehaald. 

Nadelen?

Insuline productie

Insuline wordt tegenwoordig geproduceerd door bacteriën.

Hiervoor is een plasmide met een menselijk insuline gen geplaatst in een bacterie

Binastabel 71M1

Genetische modificatie

Een kunstmatige verandering in het DNA van een organisme

Als het nieuwe gen van een ander organisme afkomstig is dan noem je het gemodificeerde organisme transgeen

Voedseltekorten

Door gebruik te maken van genetische modificatie kan voedsel veel grootschaliger verbouwd worden.

Gouden rijst bevat een gen voor vitamine a. 

Gevolgen?

Wat vind jij van genetische modificatie? Leg je antwoord uit.

gentherapie: modificatie menselijk DNA mbv virussen (o.a. HIV-virus)

cellen kloneren

geproduceerde antistoffen worden gebruikt voor inentingen (oa rabiës)

(niet vaccins!)

of voor bloedonderzoek (diagnose)

huiswerk

toetsvragen 3.9

toetsvragen 3.10

Wat vind jij van Crispr Cas9? Is dit een techniek voor de toekomst?