Esters maken: Van zuren en alcohol tot geuren en smaken!

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo lwoo, vwo
• Leerjaar 6

Esters maken: Van zuren en alcohol tot geuren en smaken!

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun jij uitleggen wat esters zijn, hoe ze worden gemaakt, en wat hun toepassingen zijn.

Vertel de leerlingen wat ze aan het einde van de les zullen hebben geleerd.

Wat weet je al over het maken van esters?

Wat zijn esters?

Esters zijn organische verbindingen die worden gevormd uit een zuur en een alcohol. Ze hebben een kenmerkende geur en smaak.

Leg uit wat esters zijn en welke kenmerken ze hebben.

Welke stoffen kun je gebruiken?

Om esters te maken, heb je een zuur en een alcohol nodig. Je kunt bijvoorbeeld azijnzuur en ethanol gebruiken.

Vertel welke stoffen je kunt gebruiken om esters te maken.

Hoe maak je esters?

Om esters te maken, moet je een zuur en een alcohol bij elkaar voegen en verhitten. Het zuur en de alcohol reageren dan met elkaar en vormen een ester.

Leg uit hoe je esters kunt maken en welke reactie er plaatsvindt.

Welke geuren hebben esters?

Esters hebben vaak een kenmerkende geur. Zo ruikt ethylacetaat naar bananen en isopentylacetaat naar ananas.

Noem een aantal esters en hun kenmerkende geur.

Welke smaken hebben esters?

Esters hebben ook vaak een kenmerkende smaak. Zo smaakt isoamylacetaat naar appels en methylsalicylaat naar wintergroen.

Noem een aantal esters en hun kenmerkende smaak.

Toepassingen van esters

Esters worden gebruikt in parfums, smaakstoffen, oplosmiddelen en kunststoffen.

Vertel welke toepassingen esters hebben.

Demo: Ester maken

Bekijk samen een video waarin stap voor stap wordt uitgelegd hoe je een ester maakt.

Laat de leerlingen meekijken en betrek ze bij het proces.

Aan de slag: Maak je eigen ester!

Verdeel de klas in groepjes en laat ze zelf een ester maken. Gebruik hiervoor azijnzuur en ethanol.

Help de leerlingen bij het maken van hun eigen ester. Laat ze de ester ruiken en eventueel proeven (als dit veilig is).

Wat hebben we geleerd?

We hebben geleerd wat esters zijn, hoe ze worden gemaakt, welke geuren en smaken ze hebben, en welke toepassingen ze hebben.

Vraag de leerlingen wat ze hebben geleerd en bespreek eventuele vragen of onduidelijkheden.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.