planten en dieren 12.1 Eten

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

12.1 ETEN

Hoofdstuk 12

Dieren en planten

Leerdoelen 12.1

• Je kunt in je eigen woorden vertellen hoe je aan een zoogdier kunt zien wat hij eet.

• Je kunt uitleggen welke invloed eten heeft op de bouw van het verteringsstelsel.

• Je kunt uitleggen hoe planten ‘eten’. FOTOSYNTHESE

• Je kunt uitleggen hoe een dier/plant voorkomt dat ze opgegeten worden.

Leerdoel 1

• Je kunt in je eigen woorden vertellen hoe je aan een zoogdier kunt zien wat hij eet.

- Je kent het begrip planteneter en kunt uitleggen welk gebit deze dieren hebben.

- Je kent het begrip vleeseter en kunt uitleggen welk gebit deze dieren hebben.

- Je kent het begrip alleseter en kunt uitleggen welk gebit deze dieren hebben.

Wat eten dieren ?

Dieren kunnen we verdelen in drie groepen:

- Planteneter (herbivoren) 

- Vleeseters (carnivoren)

- Alleseters (omniforen)

Cellen

plantaardige cel - dierlijke cel

Hoe ziet hun gebit eruit ?

Welk onderdeel zit wel om plantencellen, maar niet om dierencellen?

Leg uit waardoor planteneters langer op hun voedsel kauwen dan vleeseters.

Planteneter

Vleeseter

Alleseter

Knipkiezen

Taaie planten fijnmalen

Voedsel losknippen

Plooikiezen

Knobbelkiezen

Kiezen met richels

Voedsel afbijten

Leerdoel 2

• Je kunt uitleggen welke invloed eten heeft op  de bouw van het verteringsstelsel.

- Je kunt uitleggen waarom planteneters een dikkere buik hebben.

- Je kunt uitleggen waarom het afbreken van plantencellen meer moeite kost.

Planteneters en vleeseters

Plantaardig voedsel is moeilijk te verteren. Om het goed te verteren moet het voedsel lang in het verteringskanaal zitten. 

Oplossingen:

1 - Meerdere magen

2 - Herkauwen

3 - Bacteriën in pens en darmen

Waardoor is een kat slanker dan een koe?

Leerdoel 3

• Je kunt uitleggen hoe planten ‘eten’.

- Je kent de formule van de fotosynthese.

- Je kunt in je eigen woorden uitleggen wat er bij fotosynthese gebeurt.

Hoe 'eten' planten ?

Via hun wortels komen planten aan mineralen en water. 

Met hun bladeren halen ze koolstofdioxide uit de lucht.

Hiervan maken planten voedingsstoffen. Alles begint met glucose. 

Fotosynthese 

Glucose en dan?

Van glucose maken planten weer andere stoffen:

zetmeel - reservevoedsel / brandstoffen

eiwitten - bouwstoffen

vetten - reservevoedsel / brandstoffen

vitaminen - beschermende stoffen

In welk onderdeel van de plantencel vindt fotosynthese plaats?

Leg in je eigen woorden uit wat fotosynthese is.

Leerdoel 4

• Je kunt uitleggen hoe een dier/plant voorkomt dat ze opgegeten worden.

- Je gebruikt bij deze uitleg de begrippen camouflage, mimicry, bittere stoffen en brandharen.

Waardoor worden organismen niet gegeten?

Camouflage: niet opvallen in de omgeving

Waardoor worden organismen niet gegeten?

Mimicry: lijken op een ander 

(giftig) dier

Planten

* bittere/giftige stoffen

* scherpe stekels

* brandharen

Maken en leren

* Leren de leerdoelen van paragraaf 12.1

* Maken alle opgaven bij paragraaf 12.1 (digitaal)