Lesw. 26-10 Letterlijk of figuurlijk

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Welkom bij Nederlands!

In deze les:

• Woord van de week
• Testvragen: letterlijk en figuurlijk taalgebruik
• Uitleg: letterlijk of figuurlijk, spreekwoorden en vaste uitdrukkingen
• Maken:
  6. Taalgebruik
  6.1 Spreekwoorden, letterlijk en figuurlijk, synoniemen
  A. Deel 1: Letterlijk, figuurlijk
  B. Deel 2: Spreekwoorden
• Terugkijken

Doelen van deze les:

1.  Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik.

Wat betekent 'iemand iets op de mouw spelden'?

1. iemand iets laten doen dat niet mag
2. iemand iets wijsmaken
3. iemand een klap geven
4. iemand laten betalen voor iets

Wat betekent 'nog nat achter de oren zijn'?

1. nog onervaren zijn
2. nog niet onder de douche zijn geweest
3. verlegen zijn
4. boos zijn

Wat betekent 'de appel valt niet ver van de boom'?

1. Het komt altijd weer in orde.
2. Het gedrag van kinderen lijkt veel op dat van hun ouders.
3. Je maakt steeds weer dezelfde fout.
4. Je weet nooit waar je later terecht zal komen.

Wat is er waar over letterlijk taalgebruik?

1. Bij letterlijk taalgebruik wordt er precies bedoeld wat er staat.
2. Bij letterlijk taalgebruik wordt er iets anders bedoeld dan wat er staat.

Wat is het verschil tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik?

Letterlijk of figuurlijk

Bij letterlijk taalgebruik wordt er precies bedoeld wat er staat. Het tegenovergestelde van letterlijk taalgebruik is figuurlijk taalgebruik.

Bij figuurlijk taalgebruik wordt er iets anders bedoeld dan wat er staat.

Wat zijn spreekwoorden en vaste uitdrukkingen?

Spreekwoorden en uitdrukkingen

Met spreekwoorden en vaste uitdrukkingen maak je een tekst afwisselender. Ze zijn figuurlijk bedoeld. Je kunt met andere woorden hetzelfde zeggen. Ook kun je met spreekwoorden en vaste uitdrukkingen een zin krachtiger maken. 

Maak: 

6. Taalgebruik

6.1 Spreekwoorden, letterlijk en figuurlijk, synoniemen

A. Deel 1: Letterlijk, figuurlijk

B. Deel 2: Spreekwoorden

Tegenwoordige tijd - ik

Is het werkwoord de persoonsvorm? En staat de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd? Dan gebruik je de ik-vorm als ‘ik’ voor of achter de persoonsvorm staat.

Tegenwoordige tijd - hij / zij of ze / het / u /

Bij alle andere persoonsvormen in het enkelvoud schrijf je de ik-vorm + t.

Tegenwoordige tijd - wij / zij / jullie (meervoud)

In het meervoud schrijf je de persoonsvorm zoals je het hele werkwoord schrijft.

Hoe zit het dan met de verleden tijd?

Verleden tijd bij zwakke werkwoorden

Gebruik het 't ex-kofschip als je niet weet of je -te(n) of -de(n) moet schrijven.

Maak: 

3. Spelling

3.1 Hoofdletters, werkwoordspelling tegenwoordige tijd en verleden tijd

C. Deel 2: Werkwoordspelling: Tegenwoordige tijd, verleden tijd

Wanneer schrijf je geen hoofdletter?

Namen van tijdperken schrijf je altijd met een hoofdletter.

1. waar
2. niet waar

Welke is juist gespeld?

1. Walid vroeg: 'heb je zin om bij mij te komen eten?'
2. walid vroeg: 'heb je zin om bij mij te komen eten?'
3. Walid vroeg: 'Heb je zin om bij mij te komen eten?'
4. Walid vroeg: 'heb Je zin om bij mij te komen eten?'

Gebiedende wijs

Hoe maak je de gebiedende wijs?

Hoe maak je de gebiedende wijs?

Welke gebiedende wijs is goed?

1. Blijft jij eens rustig!
2. Houdt u eens op!
3. Smult ervan!
4. Doet het raam dicht!

Je of jij achter de persoonsvorm?

Schrijf de ik-vorm!

Maak een zin waarbij je of jij achter de persoonsvorm staat.

Maak: 

3.1  B Hoofdletters

3.5 C Deel 2: Werkwoordspelling: Gebiedende wijs, jij / je achter persoonsvorm

johan van delden kocht gisteren een televisie van philips bij media markt

In deze les:

• Samen kijken: waarom kan lezen leuk zijn?
• Terugblik huiswerk: fictie en non-fictie, realistisch en onrealistisch, de leesautobiografie
• Uitleg: boeken kiezen en genres
• Doen: 1.2 Boeken uitzoeken, A t/m D
• Terugkijken

Doelen van deze les:

1.  Je kunt uitleggen hoe je een boek kunt kiezen dat bij je past;

2. Je kunt uitleggen welke niveaus jeugdboeken er zijn.

De stam

De basisvorm van een werkwoord is de stam. Je gebruikt de stam om de tegenwoordige tijd, de verleden tijd en het voltooid deelwoord te maken.

praten

praten

werkwoorden vervoegen