Thema 12 Blok 1

• Mens en Maatschappij
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Leerwerkboek 12 

Afval en Energie

Blok 1 De Polen

Voordat we gaan beginnen waar denken jullie dat het kouder is op de Noordpool of de Zuidpool?

Noordpool

Zuidpool

Arctica

Antarctica

Waarom is het koud op de Noord- en Zuidpool?

1. De zonnestralen vallen schuin  op het aardoppervlak.

2. De zonnestralen 

moeten een grote afstand 

afleggen naar de Noord-

en Zuidpool.

De Noordpool

Noordpool is een grote ijsschots wat op het water ligt, hierdoor krijgt het nog warmte van de zee.

De Zuidpool

Onder het ijs van het zuidpoolgebied ligt een groot werelddeel en dus land.

Antwoord : Dus het is kouder op de zuidpool

 

Verschillen Noord- en Zuidpool

Noordpool

• zee+ijs
• winter -34 °C
  
• zomer 10 °C
  
• 4 miljoen inwoners
• ijsberen
  

Zuidpool

• landijs
• winter -64 °C
• zomer -20 °C
• alleen onderzoekers
• pinguins
  

Zeespiegelstijging

• Klimaatverandering zorgt voor smelten van ijs op Noord -en de Zuidpool.
• Het smelten van landijs (Antartica en Groenland) zorgt voor zeespiegelstijging
• Smelten van zee-ijs zorgt niet voor zeespiegelstijging, omdat dat ijs al in de zee drijft.

Hoe komt het dat het in het poolgebied zo koud is?

1. In het poolgebied zijn veel bergen. Hoe hoger, hoe kouder.
2. In het poolgebied wordt de lucht niet door mensen vervuild.
3. In het poolgebied staat de zon heel erg laag.
4. In het poolgebied zijn geen planten die warmte vasthouden.

Welk poolgebied bestaat uit landijs?

1. Noordpool
2. Zuidpool

de zeespiegel stijgt door

1. opwarming van de aarde
2. afkoeling van de aarde
3. uitbarstingen van vukanen in zee
4. teveel regen

Les 2: De Polen

Van wie is de Noordpool?

De Noordpool is officieel van niemand!

Waar is deze foto gemaakt?

1. Noordpool
2. Zuidpool

Smelt hier vooral zee-ijs of landijs?

1. Zee-ijs
2. Land-ijs

Het smelten van zee-ijs zorgt voor stijging van de zeespiegel

1. Waar
2. Niet waar

Geofactoren

• Geofactoren zijn de factoren die invloed hebben op een bepaald landschap. 
• De factoren hebben invloed op elkaar en bepalen hoe een landschap eruit komt te zien. 

Bijvoorbeeld: Klimaatverandering zorgt voor warme temperaturen -> valt minder neerslag, gebied wordt droog -> geen planten -> geen dieren 

Geofactoren

De mens is een van de meest invloedrijke factoren in het lijstje. Denk maar aan alle dingen die in het nieuws hebt gehoord over de invloed op het klimaat, de platen, de dieren en eigenlijk alle andere factoren op dit lijstje.

Dieren zijn net zoals planten afhankelijk van veel van de andere factoren om te kunnen overleven. Dit betekent niet dat dieren geen invloed kunnen hebben op de andere factoren. Dieren hebben bijvoorbeeld veel invloed op planten door ze op te eten.

Planten zijn erg bepalend voor het soort dier wat er in een gebied an leven. De planten zelf zijn heel afhankelijk van water, de bodem en het klimaat.

De bodem is iets anders dan de ondergrond. De bodem bestaat namelijk uit het bovenste laagje van de grond. Is die droog of vochtig? Dit is redelijk tijdelijk.

Water is essentieel voor leven in een gebied. De draagkracht in veel gebieden wordt voor een heel groot deel bepaald door de geofactor water.

Zonder de bijzondere samenstelling van de lucht zou er eigenlijk geen leven kunnen zijn op onze planeet. Als een deken ligt onze atmosfeer om de aarde. Door het natuurlijke broeikaseffect blijft de aarde leefbaar en hebben we een aangename temperatuur om te leven, vloeibaar water en zuurstof om te ademen.

De ondergrond is opgesplitst in twee andere categoriën. Reliëf (hoogeverschillen) en gesteente (heeft invloed op rivieren, grotten en meren)

Het klimaat is het gemiddelde weer gemeten over 30 jaar. Het klimaat is van grote invloed op de draagkracht van een gebied. Dit verandert namelijk niet zomaar.

De Atmosfeer

3 Belangrijke functies:

1. De atmosfeer geeft ons de zuurstof die we nodig hebben om te leven
2.  Beschermt ons tegen uv-straling en meteorietinslagen
3. Houdt warmte vast, zodat we op aarde kunnen leven (natuurlijk broeikaseffect)

Natuurlijk broeikaseffect

Zouden we kunnen leven zonder het natuurlijk broeikaseffect? 

Gevolgen versterkt broeikaseffect

• Hogere temperaturen
• Meer verdamping, dus meer neerslag
• Grotere verschillen tussen de seizoenen
• Meer landijs smelt, dus meer water in rivieren/zeeen
• Stijging van de zeespiegel
• Klimaatzones schuiven op
  
• Extremer weer

Het broeikaseffect wordt veroorzaakt door mensen.

1. waar
2. niet waar

Welk gas veroorzaakt het versterkte broeikaseffect?

1. zuurstof
2. koolstofdioxide ( CO2)
3. stikstof
4. biogassen

Herhaling Sleep elke afbeelding naar het begrip waar het bij hoort.

Broeikasteffect (algemeen)

Natuurlijk broeikaseffect

Versterkt broeikaseffect

Het Klimaatakkoord van Parijs

1. Opwarming van de aarde beperken tot maximaal 2 °C.
   
2. Stop de toename van de uitstoot van broeikasgassen.
   
3. Alle landen zijn verplicht om het akkoord uit te voeren.
   
4. De voedselproductie mag niet in gevaar komen.
   
5. Armere landen krijgen financiële ondersteuning.
   
6. Ieder land moet geld geven en onderzoek doen naar vernieuwingen in de klimaatontwikkelingen.