naamgeving organische chemie

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Koolwaterstoffen

6.3 Karakteristieke groepen

Leerdoelen

- De volgende karakteristieke groepen kunnen benoemen:

       -Halogeenverbindingen

       -Ethers

       -Alcoholen

       -Fenolen

6.3 karakteristieke goepen (I)

een karakteristieke groep is een atoom of zijgroep aan een koolwaterstof met een specifieke eigenschap

halogeen?

halogeenverbinding

Halogeen zit in een koolwaterstof, op de plek van een ‘H’ atoom, naam: halogeen altijd als voorvoegsel

1. langste: 1 C dus methaan

2. geen c=c

3. er zit een Broom aan de C

4. naam = broommethaan

halogeenverbinding

Halogeen zit in een koolwaterstof, op de plek van een ‘H’ atoom, naam: halogeen altijd als voorvoegsel

- vormen altijd een zijgroep

- naamgeving net als bij ethyl- en methylgroepen (nummers en alfabetische volgorde)

naam ? (denk aan
di, tri en lokatie!)

tip

1. langste keten (meth, eth, prop, but, ...)
2. hoeveel Cl (di, tri, ...)
3. op welke C's zit een Cl (geef alle lokaties)

naamgeving halogeenalkanen

2,2-dichloorpropaan

1,1,1,2-tetrachloorethaan

hoe heet 'ie?

1. 1-broomprop-3-een
2. prop-1-een-3-bromide
3. 3-broomprop-1-een
4. 3-broompropeen

dubbele binding krijgt laagste nummer (C₁)

wat is de juiste naam?

1. 1,1,1-trifluor-2-chloor-ethaan
2. 2-chloor-1,1,1-trifluor-ethaan
3. 2,2,2-trifluor-1-chloor-ethaan
4. 1-chloor-2,2,2-trifluor-ethaan

1-chloor-2,2,2-trifluor-ethaan

1. stamnaam = 2 x C = ethaan
2. 3 x fluor = trifluor, 1 x chloor
3. nummering? L - R = 1,1,1,2. R- L = 1,2,2,2
4. 2-chloor-1,1,1-trifluor-ethaan

ether

kenmerkende groep is : C-O-C

naamgeving: alkoxyalkaan:

methoxyethaan (langste keten krijgt stamnaam)

methoxy

ethaan

een ether kan ook
met een vertakking.
wat is de naam?

1. methylethoxymethaan
2. ethylmethoxymethaan
3. 2-methoxypropaan
4. methoxy-2-propaan

2-methoxypropaan

1. langste keten = 3 x C = propaan
2. op de 2e C zit een CH3-O- (methoxy)

methoxy

propaan

2

1

3

alcohol

alcohol = verbinding met een -OH groep als karakteristieke groep. Naam krijgt - achtervoegsel -ol , en het nummer aan welke C de groep zit

hoe heet deze alcohol?
(denk aan de locatie)

1. butaan-oh
2. butol
3. butaan-2-ol
4. butaan-3-ol

hoe heet deze alcohol?
...denk aan het aantal
èn de locatie(s)

1. propaantriol
2. trihydroxypropanol
3. 1,2,3-diolpropaan
4. propaan-1,2,3-triol

aromatische + OH: fenol

fenyl-ol wordt fenol genoemd

Huiswerk:

blz. 178: 25 t/m 29

*Verplicht voor de volgende les!*

In je schrift!

Volgende les

-Herhaling

Koolwaterstoffen

Herhaling

Leerdoelen

Herhaling H6.1-6.3

en Quiz!

Vorige Les

alkanen, alkenen, en verder...

alkaan = verzadigd, géén dubbele binding tussen de C's

alkeen = onverzadigd, dubbele binding tussen twee C's,

                   hierdoor minder H-atomen gebonden

 alkanen: C_nH_2n+2

alkenen: C_nH_2n 

isomeren

zelfde molecuulformule, andere structuur 

dus: andere stof, andere eigenschappen

bijvoorbeeld C₄H₁₀ kan voorkomen in meerdere structuren:

cyclische koolwaterstoffen

cyclisch = aan elkaar, in een ring

verzadigd                         en onverzadigd 

                                             

aromatisch koolwaterstoffen

cyclische koolwaterstoffen waarvan de aromatische ring volledig bestaat uit C's met elk een dubbele binding

De alkanen: naamgeving

C_nH_2n+2

naamgeving vertakking

een zijtak heet naar het aantal C van de vertakking met -yl erachter

butaan (4 C's) met op de 2e C een methaan. Deze groep noemen we methyl. 

Dus: 2-methylbutaan 

 

wat is de naam van de weergegeven koolwaterstof?

meer dan één vertakking?

we gebruiken di-, tri-, etc om meer dan één vertakking aan te geven.

de locaties moeten steeds worden aangegeven.

Hier geldt: de nummering moet zo laag mogelijk blijven

1. tel aantal C in de langste keten: 4 dus but-
2. dubbele binding: nee: butaan
3. vertakking? ja twee keer een methyl, dus dimethyl
4. op welke lokatie? 2e en 3e C
5. naam is: 2,3-dimethylbutaan

Naamgeving Alkenen en alkynen

Alkynen: 3 dubbele binding (C_nH_2n-2)

C_nH_2n

halogeenverbinding

Halogeen zit in een koolwaterstof, op de plek van een ‘H’ atoom, naam: halogeen altijd als voorvoegsel

- vormen altijd een zijgroep

- naamgeving net als bij ethyl- en methylgroepen (nummers en alfabetische volgorde)

ether

kenmerkende groep is : C-O-C

naamgeving: alkoxyalkaan:

methoxyethaan (langste keten krijgt stamnaam)

methoxy

ethaan

alcohol

alcohol = verbinding met een -OH groep als karakteristieke groep. Naam krijgt - achtervoegsel -ol , en het nummer aan welke C de groep zit

aromatische + OH: fenol

fenyl-ol wordt fenol genoemd