Kern 1TH - Les 5 Zelfstandig naamwoord en lidwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

WELKOM!

De gele stift ligt op een houten tafel.

Lesdoelen

- Ik kan een lidwoord (lw) in een zin benoemen.

- Ik kan een zelfstandig naamwoord (zn) in een zin benoemen.

- Ik kan een werkwoord (ww) in een zin benoemen.

Denken delen uitwisselen

1. Schrijf alle woordsoorten op die je weet (denken)

2. Wissel uit met degene naast je (delen)

3. Klassikaal (uitwisselen)

1 --> 1 minuut

2 --> 1 minuut

3 --> 2 minuten

Bij welke woordgroep horen
'de', 'het' en 'een'?

1. lidwoord (lw)
2. bijvoeglijk naamwoord (bn)
3. zelfstandig naamwoord (zn)
4. werkwoord (ww)

Hoe benoem je woorden als 'lopen', 'lachen', 'luieren' en 'lasergamen'?

1. lidwoord (lw)
2. bijvoeglijk naamwoord (bn)
3. zelfstandig naamwoord (zn)
4. werkwoord (ww)

In welk rijtje staan alléén zelfstandig naamwoorden (zn)?

1. sleutel, grote, Amsterdam
2. Robert, laptop, koffiekop
3. IJssel, blauwe, kindje
4. lijmpot, verliefd, Zwolle

Lidwoord (lw)

- Er zijn drie lidwoorden: de, het en een.

- Een lidwoord staat altijd voor een zelfstandig naamwoord (zn).

Let op: soms staat er een bijvoeglijk naamwoord tussen het  lidwoord en het zelfstandig naamwoord. 

   > Het kleine huis staat op de hoge berg.

Lidwoord (lw)

- Lidwoorden zijn te verdelen in bepaalde lidwoorden (blw) en onbepaalde lidwoorden (olw).

- Blw: 'de' en 'het'

- Olw: 'een' 

- Let op: 'een' betekent soms niet 'een', maar 'één'

De gele stift ligt 

op een houten tafel.

Lidwoorden in deze zin

zijn dus... (vul in op de volgende pagina)

Zelfstandig naamwoord (zn)

Het zn is op heel veel manieren te herkennen:

- Er kan een lidwoord voor staan.

- Het zijn vaak medipladina: mensen, dieren, planten, dingen, namen.

- Je kunt er vaak een verkleinwoord van maken.

- Je kunt er vaak een meervoudsvorm van maken.

- Ook (aardrijkskundige) namen zijn zn!

De gele stift ligt op een houten tafel.

'stift' is een zn, want...

- het is een medipladi (ding)

- er staat een lidwoord voor (de)

- je kunt er een verkleinwoord van maken (stiftje)

- je kunt er een meervoudsvorm van maken (stiften)

        

Leg op zo veel mogelijk manieren uit dat 'tafel' ook een zn is.

Werkwoord (ww)

- Een werkwoord geeft aan wat iets/iemand doet of overkomt.

- Een werkwoord kan voorkomen als

     > persoonsvorm (pv)

     > voltooid deelwoord (vd)

     > infinitief (inf) / hele werkwoordsvorm

- Iedere zin bevat ten minste één werkwoord (de pv)

De gele stift ligt op een houten tafel.

- Wat doet de stift?

- Liggen. 

- Ligt is dus een werkwoord (ww).

De gele stift ligt op een houten tafel.

De             = blw

stift           = zn

ligt             = ww

een            = olw

tafel          = zn

De gele stift ligt op een houten tafel

En gele en houten dan? Dat zijn bijvoeglijk naamwoorden.

En op dan? Dat is een voorzetsel. 

Die theorie behandelen we later.

Heb je alle opdrachten van H2 > Taalverzorging > Zelfstandig naamwoord en lidwoord af?

1. Ja, zeker!
2. Nee, bijna
3. Nee, maar ik ben goed op weg
4. Nee, ik moet nog beginnen

Kun je lw, zn en ww in een zin benoemen?

1. Ja, zeker
2. Ja, meestal wel
3. Nog niet, ik vind het best lastig
4. Nee, ik heb hulp nodig

Huiswerk voor de volgende les