Woordsoorten LW, BN, ZN

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Woordsoorten LW, BN, ZN

WELKOM!

De gele stift ligt op een houten tafel.

Lesdoelen

- Ik kan een lidwoord (lw) in een zin benoemen.

- Ik kan een bijvoeglijk naamwoord (bn) in een zin benoemen.

- Ik kan een zelfstandig naamwoord (zn) in een zin benoemen.

- Ik kan een werkwoord (ww) in een zin benoemen.

Even kijken...

Wat heb je onthouden van de vorige leerjaren?

Bij welke woordgroep horen
'de', 'het' en 'een'?

1. lidwoord (lw)
2. bijvoeglijk naamwoord (bn)
3. zelfstandig naamwoord (zn)
4. werkwoord (ww)

Hoe benoem je woorden als 'lopen', 'lachen', 'luieren' en 'lasergamen'?

1. lidwoord (lw)
2. bijvoeglijk naamwoord (bn)
3. zelfstandig naamwoord (zn)
4. werkwoord (ww)

In welk rijtje staan alléén zelfstandig naamwoorden (zn)?

1. sleutel, grote, Amsterdam
2. Robert, laptop, koffiekop
3. IJssel, blauwe, kindje
4. lijmpot, verliefd, Zwolle

In welk rijtje staan stoffelijk bijvoeglijk naamwoorden (bn)?

1. lieve, aardige, leuke
2. saaie, langdradige, vervelende
3. gouden, houten, ijzeren
4. roze, paarse, groene

Lidwoord (lw)

- Er zijn drie lidwoorden: de, het en een.

- De en het zijn bepaalde lidwoorden (blw).

- Een is een onbepaald lidwoord (olw).

- Een lidwoord staat altijd voor een zelfstandig naamwoord (zn).

   Let op: soms staat er een bijvoeglijk naamwoord tussen het  

   lidwoord en het zelfstandig naamwoord.

- Let op: een betekent soms niet een, maar één

De gele stift ligt 

op een houten tafel.

Lidwoorden in deze zin

zijn dus... (vul in op de volgende pagina)

Wat zijn de lidwoorden in de zin
'De gele stift ligt op een houten tafel'?

Zelfstandig naamwoord (zn)

- Het zn is op heel veel manieren te herkennen:

       > Er kan een lidwoord of bijvoeglijk naamwoord staan.

       > Het zijn vaak mensen, dieren, planten, dingen of gevoelens

       > Je kunt er vaak een verkleinwoord van maken.

       > Je kunt er vaak een meervoudsvorm van maken.

- Ook (aardrijkskundige) namen zijn zn!

De gele stift ligt op een houten tafel.

'stift' is een zn, want...

- het is een ding

- er staat een lidwoord voor (de)

- er staat een bijvoeglijk naamwoord voor (gele)

- je kunt er een verkleinwoord van maken (stiftje)

- je kunt er een meervoudsvorm van maken (stiften)

        

Leg op zo veel mogelijk manieren uit dat 'tafel' ook een zn is.

Bijvoeglijk naamwoord (bn)

- Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over een zelfstandig   

   naamwoord (zn); het geeft een eigenschap aan.

- Meestal staat het bijvoeglijk naamwoord vóór het zelfstandig  

   naamwoord, maar het kan er ook achter staan.

- Een bijvoeglijk naamwoord dat aangeeft van welke stof of welk 

   materiaal iets gemaakt is, noem je stoffelijk bijvoeglijk 

   naamwoord.

De gele stift ligt op een houten tafel.

Het bn kan zowel vóór als achter het zn staan!

De gele stift <-> de stift is geel.

Een houten tafel <-> een tafel van hout.

Wat is het stoffelijk bijvoeglijk naamwoord in
'De gele stift ligt op een houten tafel'?

Werkwoord (ww)

- Een werkwoord geeft aan wat iets/iemand doet of overkomt.

- Een werkwoord kan voorkomen als

     > persoonsvorm (pv)

     > voltooid deelwoord (vd)

     > infinitief (inf) / hele werkwoordsvorm

- Iedere zin bevat ten minste één werkwoord (de pv)

De gele stift ligt op een houten tafel.

- Wat doet de stift?

- Liggen. 

- Ligt is dus een werkwoord (ww).

Werkwoord: zww + hww

Er zijn verschillende soorten werkwoorden:

1.  Zelfstandig werkwoord (zww)

    - Belangrijkste werkwoord in de zin

   -  Heb je maar één werkwoord? Dan is dit sowieso een zww.

   -  Heb je meerdere werkwoorden? Dan is vaak het laatste werkwoord van de zin het zww.

2.  Hulpwerkwoord (hww)

Heb je meer werkwoorden in de zin? Dan is er één werkwoord het zww en zijn alle andere werkwoorden het hww.

Voorbeelden hww en zww

Wij schrijven netjes in ons schrift.

In de winkel hebben ze brood gekocht.

Ik hoop nog ver te kunnen fietsen.

De gele stift ligt op een houten tafel.

De             = blw

gele          = bn

stift           = zn

ligt             = zww

een            = olw

houten     = stoffelijk bn

tafel          = zn

Oefenen

Jufmelis.nl 

Woordsoorten
Lidwoord, bijvoeglijknaamwoord, werkwoord en
zelfstandig naamwoord.