#3 Nierwerking

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Je leert

- bouw van de nier (met functie van deze onderdelen)

- werking niereenheid (nefron)

- vorming van voorurine en urine

Bouw van de nieren

Nierschors

Niermerg

____

__

Nierbekken

________

Urineleider

___

Doorbloeding nieren

Per minuut stroomt er ruim 1 liter bloed door de nieren.

Hart -> aorta -> nierslagader -> kleinere nierslagadertjes -> Glomerulus -> haarvaten rond nierbuisjes  -> kleinere nieradertjes ->  nierader  ->

--> onderste holle --> Hart

Voorurine.

Het bloed stroomt via de nierslagader richting een nefron. Aan het begin komt het een nierkapseltje tegen (kapsel van bowman). Hierin vertakt de slagader zich in een kluwe haarvaten (glomerulus).

Filtratie

• Bloeddruk glomerulus > osmotische druk
• Wand glomerulus bevat kleine gaatjes
• Dus: verplaatsing van vloeistof naar kapsel van Bowman = filtratie. 
• Voorurine = filtraat van glomerulus. Bevat water, opgeloste stoffen. Geen eiwitten, cellen (te groot).
• Ongeveer 20% van het volume van het passerende bloed wordt voorurine. 

BINAS 85A

Alle nefronen samen filteren per dag 1700L bloed 

( 300x 5-6L bloed)

Bij een ontsteking zit er soms eiwit in de urine. Welk deel van het nefron werkt dan niet goed?

1. De glomerulus
2. Het eerste gekronkelde deel
3. De lis van Henle
4. Het tweede gekronkelde deel

In welk gedeelte van een nefron (niereenheid) vindt de meeste terugresorptie van water uit de voorurine plaats, zodat de hoeveelheid urine beperkt blijft?

1. In de Lis van Henle
2. In het kapsel van Bowman
3. In het nierbuisje
4. In de glomerulus

Belangrijk: vorm-functie!

• Neergaande deel lis van Henle: laat geen zout door, wel water
• Opgaande deel lis van Henle: laat geen water door, wel zout
• Hierdoor ontstaat er een gradiënt van osmotische waarde in het niermerg
• Door osmose wordt water onttrokken uit de voorurine in het neergaande deel van lis van Henle en de verzamelbuis
  (voorurine komt steeds naast merg dat hogere osmotische waarde heeft 
  --> osmose)
• Water wordt weer via het bloed afgevoerd/opgenomen 

Rol ureum bij de terugresorptie

• Ureum kan onderaan de verzamelbuis diffunderen van verzamelbuis, door het merg, naar de stijgende buis Lis van Henle.
• Dit draagt bij een een vergroting van de osmotische waarde van het merg (er passeert dus constant ureum door dat merg).
• Hierdoor is dus meer terugresorptie van water mogelijk. 

Nefron: waardoor gaat het water terug het bloed in?

1. Speciale kanaaltjes pompen het terug naar de bloedvaten.
2. Omdat de osmotische waarde in het bloed hoger is dan in het nierkanaaltje.
3. Omdat de osmotische waarde in het bloed lager is dan in het nierkanaaltje.
4. Omdat de bloeddruk het er uit drukt.

Welk hormoon zorgt ervoor dat er voldoende water wordt teruggenomen door het nefron

1. Aldosteron
2. ADH
3. EPO
4. Vitamine D

Rol van ADH

• Bij een osmotische waarde van het bloed boven de norm: productie ADH. 
• ADH vergroot de activiteit van waterkanaaltjes, aquaporines, in de wand van de verzamelbuis.
• Dit geeft meer terugresorptie van water uit de voorurine
• Dus meer water terug naar bloed --> verlaging osmotische waarde bloed.