Thema 7 - Mens en milieu

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Thema 7

Mens en milieu

Project

Basisstof 1

Gebruik van het milieu

Vervuiling, uitputting, aantasting

Populatie mensen

Gebruik milieu

• Vervuiling: giffen, uitlaatgassen, afvalstoffen
• Uitputting: grondstoffen, voedingsstoffen, energiebronnen
• Aantasting milieu door vervuiling en uitputting

Biodiversiteit

Basisstof 2

Fossiele brandstoffen

Kernenergie

Duurzame energie

Fossiele brandstoffen

• Aardgas, aardolie en steenkool
• Bij verbranding komt energie en koolstofdioxide vrij
• Opwarming aarde en luchtverontreiniging
• Uitputting brandstoffen

Kernenergie

• Uranium atoomkernen gesplitst, hierbij komt energie vrij
• Geen luchtverontreiniging en geen koolstofdioxide
• Radioactief afval

Duurzame energie

• Veroorzaakt geen milieuverontreiniging, energiebron raakt niet op
• Biomassa verbranden, biobrandstoffen en biodiesel
• Windmolens
• Zonneboilers en zonnepanelen
• Waterkracht

Basisstof 3

(Versterkt) broeikaseffect

Klimaatsverandering

Broeikaseffect

• Dampkring met broeikasgassen (waterdamp en koolstofdioxide)
• Warmte-uitstraling tegen gehouden
• Gemiddelde temperatuur 30 graden hoger hierdoor

Versterkt broeikaseffect

• Meer broeikasgassen in dampkring
• Meer warmte-uitstraling tegen gehouden
• Temperatuur is 1 graad gestegen in 100 jaar

Gevolgen klimaatverandering

Project

• Campagne ontwerpen
• 1 of 2 personen: flyer/poster
• 3 of 4 personen: video reclame/vlog
• Onderwerp zelf kiezen

Basisstof 4

Ozonlaag

Smog

Fijnstof

Verzuring

Ozonlaag

• Houdt uv-straling tegen
• Cfk's breken ozon af
• Gat in ozonlaag
• Door maatregelen aan het herstellen

Smog

• Mist vervuild door rook en uitlaatgassen
• Zomersmog van ozon, fijnstof en uitlaatgassen (bruin)
• Wintersmog van fijnstof en gassen uit verbranding (grijs)
• Maatregelen om uitstoot te voorkomen verminderd smog

Fijnstof

• Zwevende deeltjes in de lucht
• Stofresten remschijven, rubberdeeltjes banden, uitlaatgassen, rook van kachels en barbecues, vuurwerk

Verzuring

• Verbranding fossiele brandstoffen zorgen voor ontstaan gassen die milieu kunnen verzuren
• Planten worden ziek en verliezen hun bladeren

Basisstof 5

Biologisch en niet-biologisch afbreekbaar afval

Huishoudelijk afval

Afbreekbaar

• Biologisch afbreekbaar afval van planten en dieren, afgebroken door reducenten
• Niet-biologisch afbreekbaar afval van kunststof, glas, metaal, steen

Huishoudelijk afval

• Composteren
• Recycling
• Verbranden
• Storten
• Grof vuil
• Klein chemisch afval

Basisstof 6

Landbouw

Visserij

Biologische landbouw

Landbouw

• Akkerbouw: monocultuur, chemische gewasbescherming, kunstmest
• Tuinbouw: glastuinbouw, biologische gewasbescherming
• Veeteelt: intensieve veehouderij, mestoverschot

Visserij

• Overbevissing
• Bijvangst
• Visteelt

Biologische landbouw

• Milieu sparen en voldoende voedsel produceren
• Geen monocultuur, vruchtwisseling
• Biologische bestrijdingsmiddelen
• Meer ruimte

Basisstof 7

Chemische en biologische gewasbescherming

Accumulatie

Chemisch

• Biociden, doden levende organismen
• Snel effect
• Niet-selectief
• Resistentie
• Accumulatie

Accumulatie

Biologisch

• Natuurlijke vijanden

Basisstof 8

Water

Bodem

Water

• Vervuild door fabrieken, land- en tuinbouw, en scheepvaart
• Zware metalen, chemisch gewasbeschermingsmiddel, kunstmest
• Huishoudelijk afvalwater

Bodem

• Giftige stoffen in bodem opgenomen door planten
• Afval van chemische industrie, verkeer
• Bodemsanering