thema 7 mens en milieu BS 5 3HV2

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Mens en Milieu BS 5

deze les

Terugblik

Leerdoelen

Uitleg BS 5

Challenge

Aan de slag

Hoe pak je deze challenge aan?

Hoe hoog staat jullie verwarming meestal? 

Gemiddeld staat in Nederland de verwarming op 20 graden. Als je de thermostaat een week lang 1 graadje lager zet dan normaal, bespaar je gemiddeld ruim 2 m³ gas en bijna 3 kg CO₂. 

• Trek warmere kleren, sloffen en/of dikke sokken aan en leg een dekentje op de bank voor als je het koud krijgt. 
• Vertel je ouders, broer en/of zus wat je wilt doen en vraag of ze mee willen doen. Als ze niets weten van jouw challenge, dan zetten zij straks de verwarming steeds weer een graadje hoger.

Ik heb de graadje lager-challenge gedaan

ja

een beetje

nee

Vorig les?

Klimaatsverandering wordt veroorzaakt door.....

1. het broeikaseffect
2. toegenomen CO2 in de atmosfeer
3. afgenomen waterdamp in de atmosfeer
4. gaten in de ozonlaag

Uit welk gas ontstaat ozon in de ozonlaag?

1. Ammoniak
2. Koolstofdioxide
3. Waterdamp
4. Zuurstof

Bij welke weersomstandigheden is de kans op smog het grootst?

1. Koud weer.
2. Warm weer.
3. Windstil weer.
4. Stormachtig weer.

AFVAL

Biologisch en niet-biologisch afbreekbaar afval

Huishoudelijk afval

doelstellingen

Je moet biologische en niet biologisch afval kunnen onderscheiden.

gebruik hierbij REDUCENTEN

Je  moet manieren van afvalinzameling en afvalverwerking kunnen noemen

GFT (groente, fruit en tuinafval, Papier en Karton, Glas, Blik, Plastic, KCA (klein chemisch afval)

Afbreekbaar

• Biologisch afbreekbaar afval van planten en dieren, afgebroken door reducenten
• Niet-biologisch afbreekbaar afval van kunststof, glas, metaal, steen

Huishoudelijk afval

• Composteren
• Recycling
• Verbranden
• Storten
• Grof vuil
• Klein chemisch afval

Wat ga je doen?

Aan de slag: BS5

Meer oefenen?

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Vmbomensenmilieu/begrippenmensenmilieu2.htm

Het broeikaseffect wordt veroorzaakt door gassen die warmte-uitstraling tegenhouden.

1. Juist
2. Onjuist

Hoe wordt huidkanker veroorzaakt?

1. UV straling beschadigt de cellen in de kiemlaag van de huid
2. Hier word je mee geboren
3. De warmte van de zon beschadigt de cellen

Smog

• Mist vervuild door rook en uitlaatgassen
• Zomersmog van ozon, fijnstof en uitlaatgassen (bruin)
• Wintersmog van fijnstof en gassen uit verbranding (grijs)
• Maatregelen om uitstoot te voorkomen verminderd smog

In de stikstofkringloop vindt in de grond een omzetting plaats van afval (dode resten van organismen) in (stikstof)mineralen. Welke organismen zorgen voor deze omzetting?

1. Planten
2. Dieren
3. Bacteriën en schimmels
4. Zowel planten, dieren, schimmels als bacteriën

Stikstofkringloop

• Stikstof = N
• Organisch gebonden stikstof komt vooral voor in eiwit, nucleotiden en nucleïnezuren.
• Stikstof komt ook voor in afvalproducten als ureum (basisstof van urine).
• Producenten nemen stikstof op via NO3^- of NH4⁺. 
• Stikstoffixerende bacteriën kunnen N₂ uit de lucht omzetten in bruikbare stikstof voor planten. Dit kan alleen anaeroob. Vandaar dat deze bacteriën in symbiose leven met planten. 

Fijnstof is slecht want

Hoe pak je deze challenge aan?

#1 Reclame en huis-aan-huisbladen. Wellicht de makkelijkste manier om afval te verminderen is om de enorme stroom aan papier door de brievenbus te stoppen. ...

#2 Koop minder voorverpakt. ...

#3 Maak je eigen zakjes. ...

#4 Hergebruik. ...

#5 Navullen. ...

#6 Koop niet teveel. ...

#7 Koop een broodtrommel. ...

#8 Neem altijd een eigen tas mee.

Ga je deze challenge doen?

jazeker

misschien

Je moet biologische en niet biologisch afval kunnen onderscheiden.

jazeker

een beetje

ik heb nog wat oefening nodig

Je moet manieren van afvalinzameling en afvalverwerking kunnen noemen.

jazeker

een beetje

ik heb nog wat oefening nodig

Wat ga je doen?

Aan de slag: BS5

Meer oefenen?

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Vmbomensenmilieu/begrippenmensenmilieu2.htm