Les 7: toneel, boekdrukkunst en leren

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Presentaties

- Elkerlyc

- Mariken van Nieumeghen 

- Floris ende Blancefloer

Middeleeuwen

Ik ken kenmerken van middeleeuws toneel en ik heb kennis over de abele spelen.

Ik heb kennis over de boekdrukkunst.

Ik heb kennis over kinderboeken en leren in de middeleeuwen.

Van welk persoon stammen de Brabanders naar verluidt af?

Toneel in de ME

• Start in de kerk: Pasen, Kerst etc. vele middelen: groot spektakel, soms dagenlang
• Burgers snappen het dan beter
• Eerst binnen, toen buiten
• Veel belangstelling (voor de show)
• Wereldlijk toneel: beroepsgezelschappen, rederijkers. Ook optochten, tableaux vivants (levende standbeelden)

Toneel in de ME

• 1400 Brussel Van Hulthem : 4 abele spelen, oudste bekende 
• Met 2 spelers te spelen (show must always go on)

https:

Boekdrukkunst

• 1455 uitgevonden door Johannes Gutenburg te Mainz
• 1473 eerste werk uit Nederland
• 1477 eerste Nederlandse werk (bijbel)
• Losse loden letters
• Eerste werk: bijbel
• Eerst vooral herdrukken, daarna ook uitgeven
• Ook aanpassingen: ontstaan prozaroman = niet meer rijmend
• Uitleg hoe ze moesten lezen

https:

Kinderboeken

• Alle verhalen waren (ook) voor volwassenen 
• Schoolmeesters hadden soms kinderwerkjes 
• Monniken in opleiding vanaf 6 jaar leerden lezen
• Alles in het Latijn
• Goede zeden en wijze lessen
• Grammatica van Donatus
• Cato met zedenspreuken: oudste Nederlandse schoolboek

Leren lezen

• 13e/14e eeuw: meer belangstelling voor kennis en lezen
• Stadskinderen van welgestelde handelaren in volkstaal leren leren
• Der leken Spieghel: adviesboek voor ouders met hoofdstuk voor kinderen
• Zedenspiegels = teksten over goede manieren
• Kinderen adel privéles: fysieke en sociale vaardigheden, pas later intellectuele teksten en kennis
• Verhalen aan elkaar vertellen, leren in de praktijk

https:

Opdracht

• Bedenk twee quizvragen + antwoord: stuur in op volgende dia
• Lees in jullie middeleeuwse boek
• Leer voor de toets (samenvatten/flitskaartjes..)

Plak hier twee vragen + antwoorden, geschikt voor een quiz (bijvoorbeeld meerkeuze).

Huiswerk

Vat samen en kijk na van elkaar (let op: eentje extra!): 

• https://www.literatuurgeschiedenis.org/middeleeuwen/de-actualiteit-van-het-verleden

• https://www.literatuurgeschiedenis.org/middeleeuwen/toneel-in-de-middeleeuwen

• https://www.literatuurgeschiedenis.org/middeleeuwen/boekdrukkunst

• https://www.literatuurgeschiedenis.org/middeleeuwen/zedenspiegels-en-hoofse-idealen-voor-schoolgaande-monnikjes