6V_2.3 Politieke cultuur in de 19e eeuw-24-25

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

2.3 Politieke cultuur in de 19e eeuw

Situatie 1815

• 'Volk' wil rust en veiligheid
• Jarenlange (burgeroorlogen) hadden nav. democratische revoluties, die niet hadden gebracht wat was gehoopt
• Congres van Wenen leidt tot een restauratie: macht van adel, koning en geestelijkheid weer groter maar wel met onderliggende verlichte hervormingen

Politiek maatschappelijke stromingen

Liberalisme :  aansluiting bij gematigde revolutionairen Frankrijk. Streven naar:

- constitionele monarchie waarin de macht van de koning werd beperkt

 - gelijke burgerrechten met uitbreiding kiesrecht > rationeel!

- parlementair stelsel met wetgevende macht bij parlement en ministeriele verantwoordelijkheid

Politiek maatschappelijke stromingen

Socialisme: sociaaleconomische gelijkheid, waarbij gemeenschap voorop staat, die de productie organiseert. 

- einde particulier bezit (Bakoenin en Marx) > sociale revolutie > anarchisme en communisme (vanaf 1900)

- stemrecht (met steun van linkse liberalen)

Scheiding

Einde 19e eeuw: arbeiders krijgen het beter dankzij uitbreiding kiesrecht en sociale wetten. 

Hierdoor scheiding

- Communisme 

- Sociaaldemocratie

Politiek maatschappelijke stromingen

Feminisme : streven naar gelijke behandeling van mannen en vrouwen. Aanvankelijk weinig aanhang, vanwege burgerlijk gezinsideaal. Pas na 1850 door rijke vrouwen groei.

Streven naar:

- kiesrecht

- ideeën over opvoeding, drankmisbruik, prostitutie

Politiek maatschappelijke stromingen

Conservatisme: tegen ideeën van Verlichting (Burke), willen tradities en historische gegroeide machtsverhoudingen behouden om chaos , geweld en 'lage instincten' tegen te gaan

 Streven naar:

- restaurtatie verhoudingen pre revolutie

- steun nationalisme

- uitbreiding kiesrecht en sociale wetgeving (voor steun van het volk)

Politiek maatschappelijke stromingen

Confessionalisme : geloof als basis van de samenleving

Streven naar:

- emancipatie orthodoxe protestanten en katholieken, samenwerken tegen bedreiging liberalisme

- oplossing sociale kwestie

- (In Nederland) oplossing schoolstrijd