XKA 4.1: Voedsel M4 2022

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Welkom!

•  Fijn dat jullie er allemaal zijn!

• Leg vast je boeken, schrift en laptop op tafel.

Thema 4: Voeding en vertering

Planning

• Start van de les
• Uitleg basisstof 1
• Opdrachten maken
• Pauze
• Bespreken toets

Basisstof 1: Voedsel

Leerdoelen Voeding en vertering

Je kunt beschrijven welke rol bacteriën en schimmels spelen bij de voedselproductie en voedselbederf.

Je kunt de werking van enzymen beschrijven.

Je kunt manieren noemen waarop voedsel kan worden geconserveerd.

Je kunt de functies van voedingsstoffen en voedingsvezels in voedingsmiddelen noemen.

Je kunt zes groepen voedingsstoffen met hun functies en kenmerken noemen.

Je kan uitleggen hoe je glucose en zetmeel kan aantonen

Je kunt met behulp van de schijf van vijf adviezen voor een gezonde leefstijl geven.

Je kunt omschrijven wat vertering is en de functie van verteringssappen en enzymen hierbij aangeven.

Je kunt de delen van het verteringsstelsel noemen met hun functies en kenmerken.

Je kunt de verteringssappen noemen met hun functies.

Je kunt de delen van een tand of kies benoemen met hun kenmerken.

Je kunt bij zoogdieren het verband aangeven tussen de voedselkeuze, de lengte van het darmkanaal en de kenmerken en functies van de tanden en kiezen.

Je kunt omschrijven wat tandplank en tanderosie is.

Zoek in je boek en schrijf in je schrift:

Welke organismen worden gebruikt om producten voor de mens te maken met voorbeelden.

...........

.............

organismen

producten

Zoek in je boek en schrijf in je schrift:

Schimmels	Bacteriën
brood	yoghurt
bier	kaas
wijn	zuurkool
schimmelkaas

organismen

producten

Voedselproductie

• Stofwisselingsprocessen -> stoffen worden omgezet in andere stoffen.
• Fotosynthese, verbranding, assimilatie en dissimilatie zijn hier voorbeelden van.

Enzymen

• Enzymen -> versnellen reacties die in de cellen van organismen plaatsvinden 
• Zijn speciale eiwitten
• Zijn specifiek -> 1 enzym versnelt slechts 1 reactie
• Enzymen worden niet verbruikt

Enzymactiviteit

Enzymactiviteit

• Zo'n grafiek noem je een optimumkromme
• Optimumtemperatuur -> de reactie wordt dan optimaal versnelt

pH-schaal

• De zuurgraad of pH wordt bepaald door de opgeloste stoffen in een vloeistof
• Veel enzymen werken het best bij een pH van 7

Voedsel conserveren

Vul de tabel in met de informatie op bladzijde 11 en 12

Koel bewaren
Invriezen
Pasteuriseren
Steriliseren
Drogen
Vacuüm verpakken
conserveermiddelen toevoegen

Voedsel conserveren

Koel bewaren	Voedsel bewaren bij 4 °C
Invriezen	Voedsel bewaren bij -18 °C
Pasteuriseren	Het product kort verhitten tot 72°C
Steriliseren	Het product verhitten tot 140 °C
Drogen	Al het vocht aan het product onttrekken
Vacuüm verpakken	Al het lucht uit de verpakking verwijderen
Natuurlijke conserveermiddelen	Zuur, suiker of zout toevoegen om producten langer houdbaar te maken
Kunstmatige conserveermiddelen	Kunstmatige producten (sulfiet) om voedsel minder snel te laten bederven

Vul de tabel in met de informatie op bladzijde 11 en 12.

Wat doen enzymen?

1. Enzymen verbranden voedingsstoffen
2. Enzymen versnellen reacties in cellen
3. Enzymen bevatten verteringssappen
4. Enzymen nemen voedingstoffen op in het bloed

Bij welke temperatuur zijn enzymen tijdelijk onwerkzaam?

1. 9 graden
2. 38 graden
3. 51 graden

Dit enzym ...

1. Knipt voedingsstoffen (als een schaar)
2. Plakt voedingsstoffen aan elkaar (als lijm)

Pasteuriseren

Sterilliseren

Invriezen

Natuurlijke conserveermiddelen

Additieven

Temperatuur laten dalen tot -20 graden

Verhitten tot ca. 72 graden 

Verhitten tot 130 - 140 graden 

Toevoegen van kleurstoffen, geurstoffen en smaakstoffen

Toevoegen van suiker, zout, zuur

Opdrachten maken

Ga aan de slag met opdrachten van basisstof 1.