Paragraaf 14.2: Huid en onderhuidsbindweefsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom allemaal!

Pak je spullen:

• Biologieboek
• Schrift en pen 
• Mobiel in de kluis!

Mooi! Dan gaan we beginnen!

Wat gaan we doen?

• Herhaling paragraaf 14.1: Constant inwendig en uitwendig milieu 
• Paragraaf 14.2: De huid 

• Zelfstandig werken aan paragraaf 14.2

Bij het inwendig milieu horen:

1. Lucht in de longen
2. Weefselvloeistof
3. Voedselbrij in de darmen
4. Bloedplasma

Welke onderdelen vallen onder het inwendige milieu? En welke onder het uitwendige milieu? Sleep naar het juiste vak!

Inwendig milieu

Uitwendig milieu

In de mond

Bloedplasma

In de blaas

In de darmen

Weefselvloeistof

lucht in long

De afbeelding gaat over de mens. Je ziet hoe stoffen worden uitgewisseld tussen uitwendig milieu, inwendig milieu en de opslag in organen.

4 processen in het menselijk lichaam zijn.

Sleep de processen naar het juiste nummer in de afbeelding

reserves aanvullen

reserves opnemen

uitscheiden

voedsel opnemen

Paragraaf 14.2: De Huid

De huid

Lesdoel

1. Ik kan de delen van de huid en van het onderhuidse bindweefsel noemen met hun kenmerken en functies.
   
2. Ik kan beschrijven hoe de lichaamstemperatuur min of meer constant wordt gehouden.

Functies van de huid

• Je huid beschermt tegen uitdroging, de zon, vuil en ziekteverwekkers.
• Je huid speelt een belangrijke rol bij de temperatuurregeling.
• Je huid is een zintuig en geeft informatie uit de omgeving door aan de hersenen.

Bouw van de huid

De huid bestaat uit:

1. Opperhuid (hoorn- en kiemlaag): de hoornlaag slijt steeds af en wordt aangevuld door cellen uit de kiemlaag (maakt pigment).
2. Lederhuid: met zweet- en talgklieren, spieren, bloedvaten en zintuigjes. 
3. Onderhuids bindweefsel: met bloedvaten, zenuwen en vet. Vet isoleert tegen kou.

Hoornlaag

• Bestaat uit dode celresten
  
• Eelt waar op de huid druk wordt uitgeoefend.
  

Kiemlaag

• Pigmentkorrels die beschermen tegen UV-licht
  
• Fijne uitlopers van gevoelszenuwcellen (=pijnpunten)
  
• Haren, nagels, zweetkliertjes, talgkliertjes horen bij de opperhuid.

Lederhuid

• Bloedvaten
  
• Zenuwen
  
• Zintuigjes (tastknopjes, Koude- en warmtezintuigen)
  
• Haarspiertjes (bij samentrekken  haren overeind  kippenvel)

Onderhuidse bindweefsel

• Vet opgeslagen in: vetcellen.
  
• Grote vacuole
  
• Vet vormt isolerende laag  warmteverlies tegen houden.
  

Bescherming tegen de zon

Je huid beschermt je tegen de ultraviolette straling van de zon door pigment te maken.

Een donkere huid maakt veel pigment, een lichte huid maat weinig pigment.

Uv-straling kan twee gevolgen hebben:

1. Je huid verbrandt in de zon. 
2. Na vaak zonnen kan huidkanker ontstaan. 

Op temperatuur blijven

De huid helpt je lichaamstemperatuur op 37°C te houden.

Je koelt af door het wijder worden van bloedvaatjes in de huid en door te zweten.

Je houdt warmte vast doordat bloedvaatjes in de huid nauwer worden en door te rillen.

Als je het koud hebt, krijg je ook kippenvel. Dat helpt niet om de warmte vast te houden.

Uit welke twee lagen bestaat de opperhuid?

1. Opperhuid en kiemlaag
2. Hoornlaag en opperhuid
3. Hoornlaag en kiemlaag
4. Kiemlaag en lederhuid

Lesdoel check!

Kan ik:

- delen van de huid en van het onderhuidse bindweefsel noemen met hun kenmerken en functies?

- beschrijven hoe de lichaamstemperatuur min of meer constant wordt gehouden?

Wat betekent UV-straling?

1. Ultra Viool
2. Ultra Violet
3. Ultiem Violet
4. Ultiem Viool

Als je in de zon ligt of buiten bent in de zon, krijg je UV-straling op je huid. Onder invloed van UV-straling maakt je huid ook een vitamine aan. Welke vitamine is dit?

1. vitamine A
2. vitamine B
3. vitamine C
4. vitamine D

Temperatuur is een __________ factor

1. Biotisch
2. Abiotisch

Hoe heet het wanneer je haarspiertjes samentrekken door bijvoorbeeld kou?

1. Hanenvel
2. Kuikenvel
3. Kipsenvel
4. Kippenvel

Wat is de adequate prikkel van de koudezintuigjes in de huid?

1. temperatuur
2. lagere temperatuur dan de huid
3. hogere temperatuur dan de huid
4. kou

Sven zit in zijn t-shirt in de klas, zijn buurvrouw zet het raam open. Daardoor daalt de temperatuur en krijgt hij kippenvel. Hij vindt dat het te koud is geworden. Zal er ook een verandering hebben plaats gevonden in zijn huid? Zo ja, welke verandering?

1. Nee.
2. Ja, de bloedvaten worden nauwer.
3. Ja, de bloedvaten worden wijder.

Sven zit in zijn t-shirt in de klas, zijn buurvrouw zet het raam open. Daardoor daalt de temperatuur en krijgt hij kippenvel. Hij vindt dat het te koud is geworden. Welke verandering heeft plaatsgevonden in de haarspiertjes van zijn huid?

1. De haarspiertjes ontspannen zich.
2. De haarspiertjes trekken zich samen.

Huiswerk

Wat:

 Paragraaf 14.2: opdrachten 1 t/m 8

Hoe:

Alleen of in tweetallen (fluisteren!)

Hulp nodig? Zoek het op in je boek of vraag om hulp

Klaar? maak een samenvatting en een begrippenlijst van paragraaf 14.2

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?

Tot slot:

Schuif je stoel aan

en

Ruim je afval op

Tot de volgende les!

Waardoor denk jij dat de huid op latere leeftijd gaat rimpelen?

Lagen van de huid

Opperhuid

lederhuid

Onderhuids bindweefsel

Onderdelen van de huid

Talg

bloedvat

Haar

Kiemlaag

Haarzakje

Haarspiertje

Hoornlaag

vetweefsel

Zweetklier

Talgklier

Talgklier

Talg

Zweetklier

Zweet

maakt Talg

vettige stof

maakt huid soepel

koelt lichaam

maakt Zweet

vocht met afvalstoffen

1. Hoornlaag
2. Kiemlaag
3. Lederhuid
4. Onderhuids bindweefsel