geschiedenis les 2: leenstelsel, Frankische Rijk

• Geschiedenis
• MBO
• Studiejaar 2

Geschiedenis les 2

Tijdvak 3. Tijd van Monniken en ridders. Deel 1. 

3.2 Frankische Rijk

• 482 - Clovis - leider Germaanse Franken
• Veroveren vroegere Romeinse Rijk (volksverz)
• 768: Karel de Grote - koning Frankische Rijk
  
• Verplaatste zich met zijn hof
• 800: door paus tot keizer gekroond

771 volgde Karel de Grote zijn vader op en werd koning van het Frankische Rijk. Het Frankische Rijk was een deel van het huidige Frankrijk, België, Zwitserland en Duitsland. Karel werd als (Christelijke) koning gedwongen om veel oorlog te voeren. Zijn rijk had namelijk last van veel invallen, door onder andere Islamieten uit het oosten en vanuit het noorden kwamen Denen en Saksen. Oorlog voeren deed Karel de Grote zo goed, dat zijn rijk al snel enorm groot werd. Een rijk dat zo groot is, is moeilijk alleen te besturen. Daarom stelde Karel "vazallen" of "leenmannen aan.

Leenstelsel (feodale stelsel)

• Karel deelde zijn rijk op in 3 delen 
• Edelen & bisschoppen bestuurden dit namens hem 
• Bestuurders kregen gebied in 'leen'
• Keizer = leenheer
• Bestuurders = leenmannen/ vazallen
• Edelmannen legden een eed van trouw af

Karel de Grote had soldaten nodig om dat grote rijk te beschermen en het Frankische rijk uit te breiden. Daardoor. bedacht hij het leenstelsel. Hij is de leenheer en gaf zijn gebied te leen (vazal) in ruil voor militaire dienst en adviezen.

 

Welk probleem ontstaat er door het leenstelsel als iedereen steeds maar land gaat uitlenen?

Versnipperingsprobleem: leenmannen gaan gebieden ook uitlenen en doorgeven van vader op zoon, dit is natuurlijk niet de bedoeling en zo versnipperd het hele land in allemaal kleine machthebbers.  er werd wel een oplossing op bedacht, namelijk geestelijkheden neerzetten, want die kregen toch geen kinderen. Maar hier ontstaat wel het probleem dat geloof en wereldlijke macht in elkaars vaarwater gaan zitten.

Uiteenvallen v/h rijk

• Leenmannen - hun bezit
• Leenmannen gedroegen zich als leenheren - versnippering
• Conflicten
• Rovers, Vikingen (Noormannen) en bendes hadden vrij spel -> politieke structuur viel uit elkaar 

Versnipperingsprobleem: leenmannen gaan gebieden ook uitlenen en doorgeven van vader op zoon, dit is natuurlijk niet de bedoeling en zo versnippert het hele land in allemaal kleine machthebbers.  er werd wel een oplossing op bedacht, namelijk geestelijkheden neerzetten, want die kregen toch geen kinderen. Maar hier ontstaat wel het probleem dat geloof en wereldlijke macht in elkaars vaarwater gaan zitten.

Leenstelsel werkt goed zo lang de leenmannen zich als leenmannen gedragen en niet als onafhankelijke vorsten.

Toen hij overleef viel het systeem uit elkaar. Het bleef wel bestaan maar was niet meer zo strak geregeld. 

Volgende week

- Karel de Grote
- Noormannen en Vikingen
- opkomst van het Christendom (Willibrord)

Meer weten? 

Boek: Basiskennis Geschiedenis > H3