1.2 Jagers worden boeren

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 1

• Herhaling vorige les
• Kennen en kunnen
• Filmpje
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

Is je lesboek een bron?

1. Ja
2. Nee

Is dit een primaire
of secundaire bron?

1. Primair
2. Secundair

Is de afbeelding een primaire of een secundaire bron?

1. Primair
2. Secundair

Is dit een geschreven of
ongeschreven bron?

1. Geschreven bron
2. Ongeschreven bron

Welke taken waren voor mannen en welke taken waren voor vrouwen in de prehistorie?

• Continuïteit
• Landbouw
• Akkerbouw en veeteelt

• Het begrip continuïteit uitleggen.
• Benoemen waar en wanneer de landbouw is ontstaan.
• Je kunt een voorbeeld van akkerbouw en veeteelt uit een bron halen.

Wat weet je eigenlijk
van landbouw?

Vruchtbare Halvemaan

• Gebied waar de eerste landbouw ontstaat (9000 v. Chr.)
  

• Midden-Oosten: Egypte, Israël, Palestina, Jordanië, Libanon, Syrië, Irak, Iran en Turkije

• 'De kraamkamer van de beschaving': ontstaan van steden en het schrift

Landbouwrevolutie

• Revolutie betekent verandering
  

• Jager-verzamelaars worden boer

• De landbouwrevolutie duurde meer dan 1000 jaar: niet iedereen werd tegelijk boer

• Landbouw bestaat uit: akkerbouw en veeteelt

Ok, landbouw...
Welke 'optelsom' is juist over landbouw?

1. akkerbouw + landbouw = veeteelt
2. landbouw + veeteelt = akkerbouw
3. veeteelt + akkerbouw = landbouw

Grote en belangrijke verandering

99% van de geschiedenis van de mens, heeft de mens geleefd als jager-verzamelaars

• Wat: lees het eerste deel van 1,2 en maak WB opdrachten 1,2  en 4
• Hoe: individueel (5 min stil)
• Hulp: mevrouw de Vries en tekstboek
• Tijd: 20 min.
• Uitkomst: einde van de les bespreken
• Klaar?: Beantwoord de eerste leerdoelen van 1.2. In je tekstboek mag je belangrijke onderdelen markeren. 

Welke middelen van bestaan
hadden de mensen vóór
de Landbouwrevolutie?

1. Jagen en verzamelen
2. Jagen, verzamelen, akkerbouw en veeteelt
3. Akkerbouw en veeteelt
4. Verzamelen, akkerbouw en veeteelt

Welke middelen van bestaan
hadden de mensen
tijdens de Landbouwrevolutie?

1. Jagen en verzamelen
2. Jagen, verzamelen, akkerbouw en veeteelt
3. Akkerbouw en veeteelt
4. Verzamelen, akkerbouw en veeteelt

Noem twee verschillen tussen de jagers en verzamelaars en de jagers en boeren.

• Herhaling vorige les
• Kennen en kunnen
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

• Continuïteit
• Landbouw
• Akkerbouw en veeteelt

• Benoemen waar en wanneer de landbouw is ontstaan.
  
• Je kunt een voorbeeld van akkerbouw en veeteelt uit een bron halen.
• Verschillen jagers en verzamelaars en jagers en boeren benoemen.

Waar is de landbouw ontstaan?

1. Midden-Oosten
2. Amerika
3. Afrika
4. Europa

Welke middelen van bestaan
hadden de mensen vóór
de Landbouwrevolutie?

1. Jagen en verzamelen
2. Jagen, verzamelen, akkerbouw en veeteelt
3. Akkerbouw en veeteelt
4. Verzamelen, akkerbouw en veeteelt

Welke middelen van bestaan
hadden de mensen
tijdens de Landbouwrevolutie?

1. Jagen en verzamelen
2. Jagen, verzamelen, akkerbouw en veeteelt
3. Akkerbouw en veeteelt
4. Verzamelen, akkerbouw en veeteelt

Boeren in Europa

• Pas laat: het was niet nodig, er was voldoende voedsel te vinden.

• Eerste boeren in Nederland: Zuid-Limburg rond 5300 v. Chr.

• Tóch landbouw in Europa: mensen verhuizen uit gebieden waar gebrek aan landbouwgrond is en komen hier terecht

Boeren in Nederland

• Zuid-Limburg: bandkeramiekers (tot 4400 v. Chr)

• Noord-Nederland: trechterbekercultuur (rond 3500 v. Chr.)

• Vanaf 3000 v. Chr. zijn er in Nederland geen jager-verzamelaars meer

Bandkeramiek

Trechterbekercultuur

Neolithische bouwerken

Overblijfselen uit de nieuwe steentijd (neolithicum)

0

Dood en begraven

• Graven worden steeds uitgebreider: grafheuvels en hunebedden

• Zowel begraven als cremeren: urnenvelden

• Doden kregen bezittingen mee: vermoedelijk geloven in leven na de dood

• Wat: lees het tweede deel van 1.2 en maak WB opdrachten  van 3, 5, 6 en 7.
• Hoe: individueel (5 min stil)
• Hulp: mevrouw de Vries en tekstboek
• Tijd: 20 min.
• Uitkomst: einde van de les bespreken
• Klaar?: Maak opdracht 4 en 8
• XL: zoek op internet stammen op die vandaag de dag nog nomadisch leven. 

Noem drie verschillen tussen de jagers en verzamelaars en de jagers en boeren.