3. Differentiatie-les - verdieping

• Nederlands
• Middelbare school

Extra uitleg

+ 

Extra oefenopdrachten 

Grammatica

In deze les vind je moeilijkere stof en opdrachten over het zinsdeel 'lastige werkwoordelijk gezegdes'. 

Grammatica - verdieping

Lastige werkwoordelijk gezegdes

Extra uitleg

Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit alle werkwoorden in de zin. Soms komen er nog wat woordjes bij: 

Als de woorden te en aan het vòòr een werkwoord staan in de zin, horen te en aan het bij het werkwoordelijk gezegde.

Lastige werkwoordelijk gezegdes

Voorbeeld: 

De mensen zijn aan het sporten op het strand. 

Het wg is dikgedrukt. 

Aan het staat voor het werkwoord 'sporten'. Omdat deze woorden voor een werkwoord staan, horen ze bij het wg. 

Het wg is dus: aan het sporten. 

Een werkwoordelijk gezegde bestaat dus uit alle werkwoorden in de zin en soms komt daar het woordje 'te' of 'aan het' nog bij.

Lastige werkwoordelijk gezegdes

Voorbeeldzinnen: 

1. De kinderen lopen naar school. 
2. Op het station staan erg veel mensen te wachten.
3. Op de hoek van de straat is een kind aan het spelen. 

Lastige werkwoordelijk gezegdes

Extra oefeningen

Noteer de pv en zet zinsdeelstrepen. Noteer dan het ow en het wg. 

1. Waarom hangen surfpakken altijd in de schaduw te drogen? 

2. Ook niet-westerse mensen blijken treurige muziek uit het westen als droevig te ervaren.

3. In zijn lokaal is de wiskundedocent lastige vraagstukken aan het bespreken.

4. Voor hun gevoelens durven jongeren vaak niet uit te komen.

5. Afgelopen zondag waren veel Nederlanders aan het schaatsen op de Hollandse meren. 

6. Op maandagavond zijn de spelers van Ajax in deze hal aan het trainen. 

7. Tegenwoordig schijnt elke popster een groot huis aan de Franse Rivièra te willen bezitten. 

Werkwoordelijk gezegde - oefening (1)

Noteer de pv en zet zinsdeelstrepen. Noteer dan het ow en het wg. 

1. Waarom | hangen | surfpakken | altijd | in de schaduw | te drogen? 

Pv: hangen

Ow: surfpakken

Wg: hangen te drogen

2. Ook niet-westerse mensen | blijken | treurige muziek uit het westen | als droevig | te ervaren.

Pv: blijken

Ow: ook niet-westerse mensen

Wg: blijken te ervaren

Werkwoordelijk gezegde - antwoorden (1)

Noteer de pv en zet zinsdeelstrepen. Noteer dan het ow en het wg. 

3. In zijn lokaal | is | de wiskundedocent | lastige vraagstukken | aan het bespreken.

Pv: is

Ow: de wiskundedocent

Wg: is aan het bespreken

4. Voor hun gevoelens | durven | jongeren | vaak | niet | uit te komen.

Pv: durven

Ow: jongeren

Wg: durven uit te komen

Werkwoordelijk gezegde - antwoorden (1)

Noteer de pv en zet zinsdeelstrepen. Noteer dan het ow en het wg. 

5. Afgelopen zondag | waren | veel Nederlanders | aan het schaatsen | op de Hollandse meren. 

Pv: waren

Ow: veel Nederlanders

Wg: waren aan het schaatsen

6. Op maandagavond | zijn | de spelers van Ajax | in deze hal | aan het trainen. 

Pv: zijn

Ow: de spelers van Ajax

Wg: zijn aan het trainen

Werkwoordelijk gezegde - antwoorden (1)

Noteer de pv en zet zinsdeelstrepen. Noteer dan het ow en het wg. 

7. Tegenwoordig | schijnt | elke popster | een groot huis | aan de Franse Rivièra | te willen bezitten. 

Pv: schijnt
Ow: elke popster
Wg: schijnt te willen bezitten

Werkwoordelijk gezegde - antwoorden (1)

Lastiger werkwoordelijk gezegdes

Extra uitleg

Soms is het werkwoordelijk gezegde een werkwoordelijke uitdrukking. Als er zo'n uitdrukking in de zin staat, hoort de hele uitdrukking bij het werkwoordelijk gezegde (wg). Kijk maar naar het voorbeeld:

Lastige werkwoordelijk gezegdes

De leerlingen | joegen | de nieuwe docent | geregeld | op de kast. 

'Op de kast jagen' is een uitdrukking. Het betekent 'kwaad maken'. 

Omdat het de uitdrukking de persoonsvorm bevat, is het een werkwoordelijke uitdrukking en moet de volledige uitdrukking dus genoteerd worden bij het werkwoordelijk gezegde. 

Wg: joegen op de kast

Lastige werkwoordelijk gezegdes

Extra oefeningen

Noteer de pv en zet zinsdeelstrepen. Noteer dan het ow en het wg. 

1. Na de fraudezaak was de oplichter met de noorderzon vertrokken

2. Waarom moeten jullie altijd de draak steken met mijn serieuze bedoelingen?

3. Met die slechte cijfers voor de talen zat Ronald behoorlijk in zijn maag.  

4. Na de verloren finale tegen Italië stak de coach de volleybalsters een hart onder de riem

5. Die nieuwe docent gymnastiek heeft de pest aan luilakken.

6. Wie van de jongens heeft jou dat verhaal op de mouw gespeld? 

7. Met die stomme opmerking heb ik een enorme flater geslagen. 

Werkwoordelijk gezegde - oefening (2)

Noteer de pv en zet zinsdeelstrepen. Noteer dan het ow en het wg. 

1. Na de fraudezaak | was | de oplichter | met de noorderzon | vertrokken.

Pv: was

Ow: de oplichter

Wg: was met de noorderzon vertrokken

2. Waarom | moeten | jullie | altijd | de draak steken | met mijn serieuze bedoelingen?

Pv: moeten

Ow: jullie

Wg: moeten de draak steken

Werkwoordelijk gezegde - antwoorden (2)

Noteer de pv en zet zinsdeelstrepen. Noteer dan het ow en het wg. 

3. Met die slechte cijfers voor de talen | zat | Ronald | behoorlijk | in zijn maag.  

Pv: zat

Ow: Ronald

Wg: zat in zijn maag

4. Na de verloren finale tegen Italië | stak | de coach | de volleybalsters | een hart onder de riem.

Pv: stak

Ow: de coach

Wg: stak een hart onder de riem

Werkwoordelijk gezegde - antwoorden (2)

Noteer de pv en zet zinsdeelstrepen. Noteer dan het ow en het wg. 

5. Die nieuwe docent gymnastiek | heeft | de pest | aan luilakken.

Pv: heeft

Ow: die nieuwe docent gymnastiek

Wg: heeft de pest

6. Wie van de jongens | heeft | jou | dat verhaal | op de mouw | gespeld? 

Pv: heeft

Ow: wie van die jongens

Wg: heeft op de mouw gespeld

Werkwoordelijk gezegde - antwoorden (2)

Noteer de pv en zet zinsdeelstrepen. Noteer dan het ow en het wg. 

7. Met die stomme opmerking | heb | ik | een enorme flater | geslagen. 

Pv: heb

Ow: ik

Wg: heb een enorme flater geslagen

Werkwoordelijk gezegde - antwoorden (2)