Grammatica H2 samentrekking

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Planning

Grammatica/Formuleren H2 (15)

Aan de slag! (25)

Nakijken (15)

Quiz (10)

Afsluiten (5)

Samentrekking (H2)

Als je in een samengestelde zin dezelfde (delen van) woorden of zinsdelen twee keer voorkomen, kun je die woorden meestal een van beide keren weglaten. Dat heet samentrekking. Door identieke (delen van) woorden of zinsdelen weg te laten, kun je korter formuleren.

Voorbeeld

De fietsenwinkel verkoopt blauwe fietsen met een zwart zadel of een bruin zadel, rode fietsen met een zwart zadel of bruin zadel, groene fietsen met een zwart zadel of een bruin zadel en gele fietsen met een bruin zadel of een zwart zadel.

Dat kan korter...

De fietsenwinkel verkoopt blauw, rode, groene en gele fietsen met een zwart of bruin zadel.

Waar zie je een samentrekking?

1. keukenstoel en keukentafel
2. zon- en feestdagen
3. dure ringen en dure armbanden
4. hoge bergen en lage bergen

3 niveaus 

• Woordniveau: dameskleding en - (dames)schoenen. Op de plaats van het samengetrokken deel komt een streepje.
•  Woordgroepsniveau: heerlijk eten en (heerlijk) drinken. Er worden een of meer woorden weggelaten.
• Zinsniveau: Joris is ingedeeld bij F1 en Floris (is ingedeeld) bij F14. Eén of enkele zinsdelen worden weggelaten.

Voorwaartse samentrekking

• Bij voorwaartse samentrekking wordt het gezamenlijke deel genoemd in het eerste deel van de samentrekking, en weggelaten in de daaropvolgende delen.     

Pak jij de theekopjes en -schoteltjes?

Ik hou meer van oude boeken dan van nieuwe.

         

Achterwaartse samentrekking

• Bij achterwaartse samentrekking gebeurt het omgekeerde: in het laatste lid blijven de gemeenschappelijke delen staan; in de eerdere worden ze weggelaten.     

Ik heb appel-, chocolade- en perentaart.

Hij verzamelt zowel oude als nieuwe boeken.         

In deze klas zitten er slimme en bijzonder slimme leerlingen. Hier is een samentrekking op

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

Mijn tante Julia houdt erg van reizen, maar durft niet te vliegen. Hier is sprake van een samentrekking op

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

Zij zijn verzekerd tegen brand-, water- en stormschade.

1. Samentrekking op woordniveau
2. Samentrekking op woordgroepniveau
3. Samentrekking op zinsniveau

Aan de slag!

Wat? Maken opdracht 2, 3 en 4

Hoe? Lesboek en schrift.

Tijd? 25 minuten.

Hulp? 15 minuten zelfstandig, daarna samenwerken.

Klaar? Formuleren HS 2, opdracht 1 en 3

Samentrekking

Bij welke antwoorden is er sprake van een samentrekking op woordniveau, bij welke op woordgroepsniveau en bij welke op zinsniveau?

dames- en herenschoenen

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

kleine en grote landen

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

Hidde mailde en Luuk belde het bestuur.

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

feestmutsen en -neuzen

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

beroemde acteurs en actrices

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

Kasia reed door rood licht en kwam daardoor bijna onder de tram.

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

Samentrekking

Bij welke antwoorden is er voorwaartse samentrekking en bij welke achterwaartse?

dames- en herenschoenen

1. voorwaartse samentrekking
2. achterwaartse samentrekking

kleine en grote landen

1. voorwaartse samentrekking
2. achterwaartse samentrekking

feestmutsen en -neuzen

1. voorwaartse samentrekking
2. achterwaartse samentrekking

Hidde mailde en Luuk belde het bestuur.

1. voorwaartse samentrekking
2. achterwaartse samentrekking

beroemde acteurs en actrices

1. voorwaartse samentrekking
2. achterwaartse samentrekking

Kasia reed door rood licht en kwam daardoor bijna onder de tram.

1. voorwaartse samentrekking
2. achterwaartse samentrekking

Leesboek uitgekozen volgende week!

Let op! Volgende week leesboek mee. Het moet een 15+ boek/D-boek zijn. En voor de laatste keer een vertaald boek!