H8.1 Bloed

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Leerdoelen

Je kan uitleggen waar bloed uit bestaat.

Je kan uitleggen hoe bloed stoffen vervoert.

Je kan uitleggen wat er verandert bij inspanning van je lichaam.

Waaruit bestaat bloed?

• Bloedplasma
  
• Bloedcellen

Bloedcellen zijn:

• Rode bloedcellen
• Witte bloedcellen
• Bloedplaatjes

Rode bloedcellen

• Vervoeren zuurstof door je lichaam
• Zuurstof hecht vast aan hemoglobine
• Hemoglobine is een rode kleurstof in de rode bloedcellen

Witte bloedcellen

• Bestrijden ziekteverwekkers
• Witte bloedcellen type 1: Eten de ziekteverwekkers op
• Witte bloedcellen type 2: Maken afweerstoffen (antistoffen)

Type 1

Type 2

0

Bloedplaatjes

• Zorgen dat wondjes dichtgaan. 
• In de fibrinedraden blijven rode bloedcellen hangen.
• Dit heet bloedstolling

Bloedstolling

Rode beenmerg

• Bloedcellen zijn na een paar maanden versleten
• Je lichaam maakt dus constant nieuwe bloedcellen aan
• Dit gebeurt in het rode beenmerg

Hoe noemen we de gelige vloeistof in het bloed?

Wat is de taak van rode bloedcellen?

Op welke 2 manieren kunnen witte bloedcellen ziekteverwekkers bestrijden?

Welk woord hoort bij "bloedplaatjes"?

1. Zuurstof
2. Bloedstolling
3. Antistoffen
4. Hemoglobine

Maak nu par 8.1 opgave 1,2,4,5,6,7,8,10,11

Leerdoelen

Je kan uitleggen waar bloed uit bestaat.

Je kan uitleggen hoe bloed stoffen vervoert.

Je kan uitleggen wat er verandert bij inspanning van je lichaam.

Uit elke onderdelen bestaat bloed en wat is de functie van die onderdelen?

Hoe vervoert het bloed stoffen?

• Je bloed neemt stoffen op, vervoert die stoffen, en geeft ze ergens anders weer af.

• Opname en afgifte van stoffen gebeurd in heel dunne bloedvaatjes: de haarvaten.

Transport via bloedplasma

• Het bloedplasma vervoert bijna alle stoffen in je lichaam.
• De stoffen zijn opgelost in het bloedplasma, net als suiker in thee.

• Voorbeelden: Glucosedeeltjes, vitaminen, mineralen, hormonen, antistoffen en afvalstoffen (zoals koolstofdioxide)

Transport via rode bloedcellen

• Rode bloedcellen vervoeren zuurstof.
• Dit gebeurt met behulp van hemoglobine
• Zuurstof bindt zich vast aan de hemoglobine en laat ergens anders weer los.

Bloedarmoede

• Rode bloedcellen bevatten te weinig hemoglobine.
  
• Je wordt snel moe, want er kan minder zuurstof vervoert worden.
• Organen krijgen dus minder zuurstof.

• Bloedarmoede kan ontstaan door een tekort aan ijzer.

Maak nu par 8.1 opgave

13,14,15,16,17,18,19

Wat verandert er bij inspanning?

• Tijdens het sporten werken allerlei organen sneller.
• Hiervoor is meer energie nodig.
• Om meer energie te krijgen is er meer verbranding nodig.

Verbranding

Formule verbranding

Voldoende glucose

• Tijdens het sporten gaat het glucosegehalte in het bloed omlaag.
  
  
• Aanvullen vanuit de 'reserves': glycogeen.

• Adrenaline & Glucagon zetten het glycogeen om in glucose.

Voldoende zuurstof

• Ook zuurstof heb je meer nodig tijdens het sporten.

• Zuurstof vul je aan door tijdens het sporten sneller te ademen.

• Ook je hart gaat sneller kloppen, waardoor je bloed sneller gaat stromen.

• Als het bloed sneller stroomt, krijgen de spieren sneller meer zuurstof.

Wat is er aan de hand bij bloedarmoede?

1. Te weinig bloed
2. Veel bloed verloren (wond)
3. Te weinig bloedplasma
4. Te weinig hemoglobine

Rode bloedcellen

Bloedplasma

Bloedplaatjes

Witte bloedcellen

Zorgen voor bloedstolling

Bestrijden ziekteverwekkers

Vervoeren zuurstof met behulp van Hemoglobine

Vervoert stoffen zoals vitaminen, hormonen, Co2 etc.

Laat zien waar in je boek de formule van verbranding staat.

Welke 2 hormonen spelen een rol bij glycogeen omzetten naar glucose?

Maak nu par 8.1 opg 21 t/m 27