3.3 Politiek en samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

Burgers en stoommachines

3.3 Politiek en samenleving

Made by: OVRA

Om te beginnen: 

De allerbeste wensen voor 2021! 

Ik hoop dat iedereen een gezond en 

gelukkig jaar tegemoet gaat!

Planning

1. Pak je leerboek (blz 46-47) + absentencontrole 
2. Wat zijn de leerdoelen deze les?
   (zie blz 46) 
3. Wat moet af zijn voor deze les begint?
   We hebben 3.1 en paragraaf 3.2 bijna afgerond (behalve 5 +6) 
4. Wat moet je in deze les doen en heb je nodig?
   Samen met mij 3.3 bespreken + opletten + wb vragen maken
5. Wat moet je na deze les maken?
   3.3: 1 t/m 5 (online)
6. Waar lever je het in?
   Je maakt op online (GWP)

Pak je werkboek op blz 51

nakijken (gezamenlijk) opdracht 5 + 6

Wat weet jij nog van 3.1?

Dit is de tijd van burgers en stoommachines. Welke jaartallen horen daar bij?

Welk begrip hoort bij de volgende betekenis:

"Ingrijpende verandering in de productie, waarbij handarbeid werd vervangen door machines."

1. Kapitalisme
2. Handnijverheid
3. Industriële revolutie
4. Monarchie

In welk land begon de industriële revolutie?

1. Duitsland
2. Nederland
3. België
4. Engeland

In Nederland startte de eerste spoorlijn tussen Amsterdam en Haarlem. In welk jaartal was dat?

1. 1839
2. 1848
3. 1815
4. 1878

Wat was 1 van de belangrijkste uitvindingen van de industriële revolutie?

1. De ploeg
2. De stoommachine
3. De dienstensector
4. De computer

Welk begrip past
het beste bij de afbeelding?

1. landbouwsamenleving
2. stedelijke samenleving
3. industriële samenleving
4. landbouw-stedelijke samenleving

Wat is een vakbond?

1. organisatie van werknemers
2. deel van de economie, zoals de dienstensector
3. Dat is een bond met vakwerknemers
4. organisatie van werkgevers

De periode van 1800 tot heden wordt de .......... genoemd

1. middeleeuwen
2. vroegmoderne tijd
3. moderne tijd
4. oudheid

Sleep de onderstaande gebeurtenissen in de juiste tijdsvolgorde:

Steeds meer fabrieksgebouwen worden steeds vaker als monument bewaard.

De 'lopende band' wordt gebruikt in de auto-industrie.

De eerste stoomlocomotief rijdt in Engeland.

De 'Spinning Jenny' wordt uitgevonden.

James Watt vindt de stoommachine uit.

3.2 Democratie in Nederland

Kabinet Rutte III

Neem voor je 3.3 en lees blz 46 +47

5 minuten de tijd

In de 19e eeuw werkten de arbeiders onder zeer slechte omstandigheden. hoeveel uur per dag werkten ze?

1. 5-10 uur
2. 10-15 uur
3. 12- 16 uur
4. 18 uur

Welk woord past het beste bij deze afbeelding?

1. Kinderwetje
2. Kinderarbeid
3. Stoommachine
4. Samuel van Houten

Wat zijn socialisten?

1. die zijn heel sociaal/vriendelijk
2. mensen die in de politiek uitgaan van het geloof
3. Iemand die streeft naar gelijke behandeling van vrouwen
4. iemand die in de politiek streeft naar meer gelijkheid

het probleem van de slechte werk- en leefomstandigheden van de arbeiders noemen we de ........

Wat zijn bijzondere scholen?

1. niet-openbare scholen
2. wel-openbare scholen
3. scholen voor hoger onderwijs
4. scholen met weinig leerlingen

In 1879 richt Abraham Kuper de eerste ........ op.

Wie is de vrouw op deze afbeelding

1. Margreet Klomp
2. Femke Halsema
3. Rosa Parks
4. Aletta Jacobs

Wat was er bijzonder aan Aletta Jacobs?

1. Ze was heel groot voor een meisje
2. Ze was heel belangrijk in de politiek
3. Ze is toegelaten tot de universiteit en werd arts
4. Ze gaf les op school en dat was bijzonder

Hoe noem je mensen die streven naar gelijke behandeling van vrouwen ten opzichte van mannen?

Gevolgen van de industrialistatie

• Huisnijverheid (gedaan door boeren) kan niet meer op tegen snelle productie van de fabrieken.
  
• Arbeiders trekken naar de stad --> urbanisatie
  
• Steden groeien erg snel
• Arbeiders wonen in kleine, bedompte woning bij de fabriek
• Verschil met de buitenhuizen van de fabriekseigenaren is groot

Het werk van de arbeiders

• lange werkdagen
• zes à zeven dagen per week, geen vakantie
• weinig inkomen (daardoor slechte voeding)
• onveilig machines/ ongezond werk

Armenzorg

• geen zekerheid van hun baan (zakelijke relatie werkgevers - werknemers)
• geen sociale zekerheid bij ziekte, ouderdom of invaliditeit
• Kerkelijke armenzorg
• Kinderarbeid

De Sociale Kwestie

• Een kwestie is een probleem
  

• Het probleem van de slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders.

‘De rijken worden rijker, de armen worden armer’

Wat te doen aan de Sociale Kwestie? 

• Alleen ‘rijke mannen’ mogen stemmen.
  
• Hierdoor blijven ‘de rijken’ aan de macht.
• Arbeiders ging samen werken in vakbonden.
• Kinderwetje van Van Houten (1874)
• Leerplichtwet (1901)
• Andere sociale wetten (ongevallenwet, 8-urige werkdag enz.)
  

Socialisme

• Het socialisme wilde betere arbeidsomstandigheden voor fabrieksarbeiders
  

• Karl Marx bedacht het socialisme, hij wilde dat de maatschappij geen klassen en standen meer had
  

Communisme

• Tak van socialisme
• Alles is eigendom van de staat.
• Arbeiders zijn de baas -> ze willen revolutie!

Confessionalisme

• Politieke stroming waarbij men uitgaat van het geloof:
  

1. Katholicisme
   
2. Protestantisme
   

Feminisme

• Vrouwen die opkomen voor de (gelijke) rechten van de vrouw
• Zoals kiesrecht en het worden toegelaten op universiteiten

Huiswerk voor woensdag 13 januari 

• Maken op Geschiedeniswerkplaats (online) de vragen van 3.3: 6 t/m 10. 
• Ik ga dit controleren voor de les. Niet af? Is huiswerk vergeten (noteren op Magister)

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen