ETHIEK

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Ethiek en moreel beraad

Definieer het woord
ETHIEK?

Ethiek

Ethiek betekent dat je nadenkt over goed handelen. 

Centraal staat de vraag naar wat goed is om te doen in bepaalde situaties. 

Ethische dilemma’s of lastige keuzes ontstaan zodra je in je werk als zorgverlener niet meteen weet wat goed is om te doen. 

Iedereen heeft hiermee te maken, want elk mens handelt vanuit bepaalde ideeën, intuïties of gevoelens.

Het kan ook kleiner....

Hoe ver mag je gaan?

Mevrouw Janssen is 81 jaar en woont in een verpleeghuis. Ze heeft vergevorderde dementie. 

Ze wil niet gewassen worden en wordt daarbij erg agressief. 

Hygiëne is belangrijk, maar moet je deze persoon dan nog wel wassen? Bovendien eet ze ontzettend veel en ongezond. Ze begrijpt niet meer wat ongezond is en wat gezond. 

Mag je haar laten eten wat ze wil, terwijl haar gewicht oploopt en ze op een gegeven moment gezondheidsrisico’s gaat lopen? Hoe ver moet, mag of kun je gaan als zorgverlener?

Voorbeelden ethische dilemmas 

• Mag de overheid in geval van een pandemie zoals Covid-19 beslissen om inwoners van een land te verplichten zich te laten vaccineren om daarmee bijvoorbeeld de volksgezondheid en de economie te beschermen?

• Mag abortus? Sommige mensen vinden dat abortus geoorloofd is, anderen vinden van niet.

• Ook euthanasie heeft veel ethische kwesties in zich. Euthanasie is het opzettelijk beëindigen van een mensenleven, als het leven niet meer draaglijk is. Maar wanneer is dit het geval? En wie mag dat beoordelen?

Wat is nu het verschil tussen
'Normen en Waarden'?

Waarden 

Zijn idealen, kwaliteiten of situaties waar je naar wilt streven bijvoorbeeld: 

• welzijn
• zorgzaamheid
  
• aandacht
  
• vrijheid

Normen 

Zijn regels (spelregels hoe je handelt)

Regels waarmee je waarden realiseert

Waarde = eerlijkheid 

Norm= niet liegen of stelen

En nu jullie ....!! 

Beroepscode verpleegkunde

-Zoek de beroepscode van een verpleegkundige op 

-Wat staat hier in wat te maken heeft met ethiek?

Hoe in een dilemma een afgewogen keuze maken?

Verkennen: 

Wat is er aan de hand? welke handelingsopties zijn er in deze situatie + betrokkenen?

Onderzoeken: 

Wat is de ethische vraag of het dilemma?

Welke argumenten(waarden, belangen + principes zijn hier in 

Afwegen: 

Weeg zorgvuldig af waarom je een bepaalde keuze maakt + wat de mogelijke gevolgen zijn voor wie

 Dus Wat is het gevolg voor de cliënt van jouw handeling of na het laten ervan?

Besluiten: 

Zoek naar de balans tussen alle (morele) betrokkenen met het oog op goede zorg

Reflecteer altijd je keuze achteraf!

01:32

ik zeg er iets van

ik zeg niets

01:51

ik koop niets meer van dat merk

ik blijf van dat merk kopen

02:10

ik doe er wel wat mee

ik doe er niets mee

Lever hier je eindopdracht in: de infographic.

Je gaat de knelpunten onderzoeken die je binnen de zorg bij jouw BPV tegenkomt.

Je kiest een knelpunt waar jij enthousiast over wordt om dit aan te gaan pakken. (T-opdracht)

Over dit knelpunt maak je een infographic of andere visueel document waarin je duidelijk maakt wat het knelpunt is en wanneer en op welke wijze je hier binnen je werk tegenaan loopt.

Dit document gebruik je om in gesprek te gaan met je collega’s om te onderzoeken of zij dit knelpunt herkennen. 

Je vraagt ook tips aan hen om mee te nemen in je verbetervoorstel.

DIGIBIB

Je maakt leermodule 18 

Ethiek 

Moreel beraad

Achteraf of vooraf je besluiten of handelingen met collega’s (her)overwegen.

Gestructureerd van gedachten wisselen

Gelijkwaardigheid

Overeenstemming is niet nodig

Aan de slag

We gaan samen een moreel beraad houden

Schrijf je reflectie m.b.t. het besproken ethische vraagstuk-dilemma. Je kunt gebruik maken van de volgende punten:

 Beschrijf:

op welke waarden jij jouw opvatting hebt gebaseerd m.b.t. de situatie;

welke argumenten en onderliggende waarden waren voor jou belangrijk?;

was/is het je persoonlijke visie of een beroepsmatige visie?;

of jouw onderliggende waarden misschien botste met een ander/anderen;

hoe die ander (die anderen) hier tegen aan keek (keken)?;

of jij aan het einde van de bespreking een ander standpunt in nam dan een klasgenoot/je klasgenoten of juist niet, of niet meer?;

welk inzicht je door de bespreking hebt gekregen?