2.1 De oude grieken mavo/havo

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

2.1 De Oude Grieken

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Tijdvak 2: de tijd van Grieken en Romeinen (oudheid)

Jaartallen: 3000 V.Chr. tot 500 N.Chr.

Leerdoel

1. Je kunt drie kenmerken noemen van Griekse stadstaten.
   
2. Je kunt uitleggen hoe en door wie de Griekse stadstaat Athene bestuurd werd.
   
3. Je kunt uitleggen welke rol godenverhalen en wetenschap hadden in de Griekse cultuur.

Vanaf 800 v.C. woonde aan de kusten van de Middellandse Zee het Griekse volk. Deze kaart is uit 500 v.C. 

Stadsstaat

• Het volk woonde niet in één staat, maar was verdeeld over zo’n 700 verschillende stadstaten. 
• Een stad met het land
  eromheen noemen we een stadsstaat of polis
• Elke stadsstaat had andere regels
• 700 verschillende stadsstaten in het oude Griekenland
• Bekendste: Athene, Sparta
  

Griekse 

stadstaten 

• Poleis (meervoud van polis) worden op verschillende manieren bestuurd. Maken eigen wetten. 

• Ze hebben wel vaak dezelfde 'Griekse' cultuur, taal en goden

• De bekendste poleis waren Athene en Sparta

Athene

• Het volk is de baas (democratie)

• Oorlog en het leger zijn minder belangrijk

• Kinderen krijgen een opvoeding met veel kunst en cultuur

• Ongelijkheid tussen mensen

De Atheense 

democratie

• In Athene was het volk de baas. 
• Er werd gestemd over belangrijke beslissingen.
• Dat was niet altijd zo geweest...

Democratie?!

• Niet helemaal...
• ...alleen mannelijke burgers (ongeveer 16% van de bevolking) die burgerrechten hadden. Alleen dan mag je meebeslissen over het bestuur.
• Vrouwen, slaven en vreemdelingen mochten niet meepraten.

Ongelijkheid Athene

1. Vrije burgers = vrij, man, geboren in Athene en 18+
2. Vrije mannen die geen burger zijn = vreemdelingen
3. Vrouwen
4. Slaven = Een slaaf is iemand die het eigendom is van iemand anders. Een slaaf is dus onvrij en heeft geen rechten.

Sparta (=monarchie)

Voorbeeld van een stad waar een koning aan de macht was: 

Sparta

Één persoon had het in Sparta voor het zeggen --> de koning

Leger was belangrijk 

Vanaf 800 v.C. woonde aan de kusten van de Middellandse Zee het Griekse volk. Deze kaart is uit 500 v.C. 

Kolonies buiten Griekenland (2)

• Sommige Grieken trokken weg, op zoek naar een beter leven

• Met schepen voeren ze over de Middellandse Zee naar andere gebieden om daar te gaan wonen

• Rond 750 v. Chr. hadden de Grieken kolonies in Spanje, Italië en Turkije

Godenverhalen en wetenschap

-Grieken nieuwsgierig --> overal een verklaring voor

-Mythen --> goden

-Iedere god een eigen taak

-Vanaf 600 v. Chr; onderzoek en logisch nadenken

--> wetenschap

Griekse goden

Mythologie

• Verzameling van mythen
• Verhalen waarin goden, helden en wezens een rol spelen
• De Griekse mythen werden mondeling doorgegeven als lessen voor het leven

Zeus

• God van de donder
• Oppergod
• Getrouwd met Hera, maar ging regelmatig vreemd!

• Romeinse god: Jupiter
  

Hera

• Godin van het huwelijk
• Getrouwd met Zeus, maar dit was geen gelukkig huwelijk
• Behalve zijn vrouw, ook zijn zus

• Romeinse naam: Juno
  

Poseidon

• God van de zee
• Broer van Zeus
• Herkenbaar aan zijn drietand

• Romeinse naam: Neptunus
  

Hades

• God van de onderwereld
• Broer van Zeus
• Getrouwd met zijn nicht Persifone
• Zijn driekoppige hellehond Kerberos bewaakte de onderwereld

• Romeinse naam: Pluto
  

Afrodite

• Godin van de liefde en de schoonheid
• Dochter van Zeus
• Geboren uit het schuim van de zee
• Haar zoon heet Eros (Amor, Cupido)

• Romeinse naam: Venus
  

Pallas Athena

• Godin van de wijsheid en dapperheid
• Dochter van Zeus
• Geboren uit zijn hoofd
• Ze wordt vaak afgebeeld met een uil

• Romeinse naam: Minerva
  

Toneel

-tragedie

-komedie

- door mannen gespeeld