Wondzorg les 1

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Wondzorg 

Wat weet jij van wonden/wondzorg?

Wondverzorging

Fase 1.

Werkproces 1.3 Uitvoeren van verpleegtechnische handelingen

Plaatje van pleister: we hebben het vandaag over wonden die niet met een pleistertje te behandelen zijn…

Doel: Aandacht en laten zien diversiteit van mogelijkheden afhankelijk van de soort wonden.

Lesdoelen

• Ik weet hoe wonden ingedeeld worden
  
• Ik weet hoe wonden beoordeeld kunnen worden
  
• Ik ken de belangrijkste aandachtspunten in de behandeling van wonden
  
• Ik ken de hulpmiddelen die worden gebruikt bij de wondzorg
  
• Ik weet welke behandeling bij welke kleur wond past   

Fasen in wondgenezing

• Reactiefase (2-5 dagen): bloedingsfase en ontstekingsfase
•  Regeneratiefase (tot 3 weken): vorming granulatieweefsel 
• Rijpingsfase (3 weken tot 2 jaar): remodulering 

In welke fase is het ontstekingsproces actief?

1. Reactiefase
2. Regeneratiefase
3. Rijpingsfase
4. Alle 3 de fasen

Primaire wondgenezing

Als een wond schoon en zonder problemen geneest 

Secundaire wondgenezig

Verloopt gecompliceerd. Vindt plaats als een wond niet direct gesloten kan worden bijvoorbeeld bij een wondinfectie, bij grote brede en vervuilde wonden en bij productie van veel wondvocht (exsudaat). 

Foto’s : 82 jarige vrouw, situatie na het verwijderen van een basocellulair-carcinoom.

Foto 1: toont de situatie postoperatief Foto 2: situatie na 4 weken 

Foto 3: situatie na wondsluiting.

Welke ontstaanswijze van wonden ken je?

• Verwonden door mechanisch scherp geweld
•  Verwonden door (mechanisch) stomp geweld 
• Verwondingen die niet veroorzaakt zijn door vaste voorwerpen
  
• Infectie wonden
  
• Oncologische wonden

WCS classificatie model

• Woundcare Consultant Society
•  Classificatiemodel dat ontwikkeld is om ervoor te zorgen dat alle hulpverleners op dezelfde manier kunnen herkennen en behandelen

Rode wond

• Wondoppervlak is schoon
  
• Granulatieweefsel (vaatrijk en korrelig bindweefsel
•  Is vers of aan het helen
  
• Diep of oppervlakkig
  
• Geen of weinig wondvocht

Voorbeelden: schaaf- brand- en snijwonden, decubitus

Behandeling

• Uitdroging van de wond voorkomen
  
• Beschermen tegen infectie
  
• Nieuw weefsel beschermen 

Gele wond

• Geel beslag : wondexsudaat en evt. bacteriën (pus)
  
• Soms vervloeiende necrose
  
• Veel wondvocht
  
• Fibrinebeslag (eiwitkorst)
  
• Ruikt

Voorbeelden: ulcus cruris, decubitus, brandwond

Behandeling

• Reinigen van de wond
  
• Oplossen van het beslag door spoelen
  
• Verwijderen van het beslag (mechanisch)
  
• Opheffen van de infectie
  
• Absorberen van overtollig exsudaat
  
• Steriel werken, handschoenen wisselen 

Zwarte wond

• Bedekt met necrose
  
• Droge, ‘schone’ necrose (korst)
  
• Droge, geïnfecteerde necrose
  
• Natte (vervloeiende) necrose = gangreen
  
• Ruikend gangreen

Behandeling

• Necrotomie: chirurgisch verwijderen van droge  necrose door de arts
• Gangreen oplossen met medicinale zalf of poeder
• Oorzaak bestrijden (infectie, bloedvoorziening)
  
• Geur bestrijden   

Wat kunnen factoren zijn die de wondgezing tegenhouden?

Factoren die de wondgenezig beinvloeden

• Voedingstoestand van de zorgvrager
• Relevante aandoeningen
• Medicatie
• Leeftijd van de patiënt
• Gebruik van nicotine, alcohol en drugs 
• De wond zelf

ALTIS (wond anamnese)

• A:  Aard van de locatie
• L: Lokalisatie
• T: Tijd en beloop
• I: Intensiteit
• S: Samenhang van klachten 

TIME model

Voorbeeld

Behandelingen

• Verzorgen volgens verpleegplan
•  Vacuumtherapie
• Madentherapie
• Honing
• Spoelen wond

Materialen

•  Zelfklevende wondbedekkers
  
•  Absorberend verband
  
•  Gazen en compressen
  
•  Hydrocolloïd verband 
•  Hydrogel
  
•  Fixatiematerialen 
•  Transparante huidfolie
  
•  Vette gazen
  
•  Antibacteriële zalfgazen en zalven
  
•  Alginaatverband

Gazen en kompressen

Deze gazen zijn geweven (woven) van katoenvezels, zijn sterk wateropnemend (hydrofiel) en hebben een ruw oppervlak.

Gazen van cellulosevezels, deze zijn nonwoven, nemen iets minder snel vocht op en hebben een gladder oppervlak.

Zeer veel vocht kunnen absorberen. Ze bestaan uit meerdere lagen absorberend materiaal. De toplaag is vaak van een niet doorlaatbare kunststof om doorlekken te voorkomen.

Hydrocoïlied 

De hydrocolloïd laag neemt het wondvocht op en vervloeit tot een gel die contact maakt met de wondbodem. Vaak zelfklevend

Huidfolie

Beschermt de huid tegen bacteriën en maakt observatie van het onderliggend proces mogelijk.

Vetgazen

In die gevallen waarin men juist niet wil dat het gaas zicht vasthecht aan de wond, kunnen vetgazen worden gebruikt.

Paraffine

 Vaseline

Alginaat 

Producten die in een droge vorm worden aangebracht en bij contact met wondvocht een gel vormen

Ze zijn gemaakt uit bruin zeewier (kelp) dat gewonnen wordt uit koude kustwateren.

Voorkomen uitdrogen en kleven van verband aan het wondbed. (mits tijdig verwisseld)

Schuimverband

Het schuim is zacht en bevat talloze poriën die met elkaar in verbinding staan in een open, sponsachtige structuur. Hierdoor kunnen schuimverbanden veel wondvocht absorberen en houden de wondranden droog. Afhankelijk van de dikte kunnen ze 3-4 dagen blijven zitten

Waarop kan je een wond beoordelen?

Beoordeling wond

• Kleur
• Grootte
  
• Wondranden
  
• Wondvocht
  
• Geur
  
• Pijn
  
• Evt. ontstekingsverschijnselen (pijn, roodheid, koorts, warmte, zwelling, afscheiding vocht e.d.)
  
• Rapportage
  
•  

Wondwijzer

Wondwijzer in appstore of playstore - gratis te downloaden

Leerdoelen behaald? 

Opdracht

It's learning -> leervragen wondzorg